دادگای فیدراڵی: مادده‌ی 140ی ده‌ستور هێشتا كارایه‌

هاوڵاتییه‌كی كورد نوسراوی سه‌ر دیوارێك ده‌خوێنێته‌وه‌: داعش مادده‌ی 140ی جێبه‌جێكرد، وه‌ك ئاماژه‌یه‌ك بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ی هێزه‌ كوردییه‌كان بۆ ته‌واوی ناوچه‌كانی جێناكۆك له‌ساڵی 2014

كه‌ركوك ناو

دادگای باڵای فیدراڵی، جه‌خت له‌ كارابونی مادده‌ی 140ی ده‌ستوری عیراق ده‌كاته‌وه‌، تا ئه‌وكاته‌ی ته‌واوی رێكاره‌كانی په‌یوه‌ست به‌و مادده‌یه‌ جێبه‌جێده‌كرێت و ده‌گاته‌ ئامانجی كۆتایی.

ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ی دادگای فیدراڵی، له‌ دانیشتنێكدا هات بۆ شیكردنه‌وه‌ی مادده‌ی 140ی ده‌ستور له‌سه‌ر داوای ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عیراق، گه‌یشتون به‌و بۆچونه‌ی مادده‌كه‌ هێشتا كارایه‌ و كاری پێده‌كرێت.

ئه‌یاس سامۆك، وته‌بێژی فه‌رمی دادگای فیدراڵی ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه‌ 30ی ته‌مموز له‌ به‌یاننامه‌یه‌كدا رونیكرده‌وه‌ "به‌پێی شیكردنه‌وه‌ی دادگای فیدراڵی مادده‌ی 140ی ده‌ستور ده‌سه‌ڵاتی جێبه‌جێكردنی راسپاردوه‌ بۆ گرتنه‌به‌ری رێوشوێنی پێویست به‌مه‌به‌ستی جێبه‌جێكردنی داواكاریه‌كانی مادده‌ی 58 له‌ یاسای بەڕێوەبردنی دەوڵەتی عیراق بۆ قۆناغی گواستنەوە كه‌ ئه‌وه‌ش هێشتا كارایه‌ به‌پێی حوكمه‌كانی مادده‌ی 140".

هه‌روه‌ها ئاماژه‌ی به‌وه‌دا به‌بۆچونی دادگا، رێكاره‌كانی مادده‌ی 58 بۆ به‌دیهێنانی دادپه‌روه‌رییه‌ له‌و ناوچانه‌ی روبه‌ڕوی گۆڕانكاریی دیموگرافی بونه‌ته‌وه‌ له‌رێی ته‌رحیل، دورخستنه‌وه‌ و راگواستنی به‌ زۆری خه‌ڵك.

وته‌بێژی دادگای فیدراڵی ده‌ڵێت دادگاكه‌ وای ده‌بینێت رێكاره‌كانی جێبه‌جێكردنی ئه‌و مادده‌یه‌ ته‌واو نه‌بووه‌، له‌ كاتێكدایه‌ ئه‌و ئامانجه‌ی مادده‌ی 140ی له‌ پێناودا ده‌رچووه‌، پێویسته‌ هه‌موو بێته‌دی و جێبه‌جێبكرێت.

به‌پێی ده‌ستوری عیراق کە لەسەرەتای ساڵی 2005دا زۆرینەی دەنگدەرانی عیراق بەبەڵێ پەسەندیان کردووە، پێویستە چارەنووسی ناوچەكانی جێناکۆک دوای هەر سێ قۆناغی ئاساییکردنەوە، سەرژمێری و دواتر ڕاپرسی بڕیاریان لەبارەوە بدرێت، ئه‌وه‌ش به‌پێی مادده‌ی 140 كه‌ وادەی جێبەجێکردنەکەی تا کۆتایی ساڵی 2007 دیاریکراوە له‌ ده‌ستوردا.

ئەو ماددە دەستوورییە، پشتی بەستووە بەجێبەجێکردنی ناوەڕۆکی ماددەی 58ی یاسای بەڕێوەبردنی دەوڵەتی عێراق بۆ قۆناغی گواستنەوە، کە لەمانگی 3ی ساڵی 2004دا دەرکراوە و لەسێ بڕگەی سەرەکی پێکدێت.

ناوچەكانی جێناکۆک، دەستەواژەیەکی دەستوورییە و بەکاردێت بۆ ئاماژەدان بە باری سیاسی و ئیداری پارێزگای کەرکوک و ئەو ناوچانەی بەهۆی سیاسەتەکانی حکومەتی عیراق (١٩٦٨- ٢٠٠٣) لەڕوی ئیداری و باری دیموگرافییەوە گۆڕانکارییان تێداکراوە.

  • FB
  • Instagram
  • Twitter
  • YT