Irak Kürdistan Bölgesi’nin Süleymaniye kentindeki Azadi Parkı’nda turistlerin geride bıraktığı atıkları toplayan 42 yaşındaki Şilan Ahmed, çevreye olan bağlılığını şu sözlerle dile getirdi: "Her yeri evim gibi görüyorum. Atıkları topluyorum çünkü çevreye hizmet etmek istiyorum."
Şilan, bu faaliyetlerin yalnızca kuruluşunun çalışmalarıyla sınırlı olmadığını, aynı zamanda hayatının bir parçası olduğunu vurguladı. Nereye giderse gitsin, çevrenin korunması onun için en önemli konu olmaya devam ediyor.
Süleymaniye’de yaşayan Şilan, yedi yıldır çevre bilincini artırmayı ve vatandaşları çevreyi korumaya teşvik etmeyi amaçlayan "Kürdistan Rüzgarı" (Şamali Kurdistan) adlı çevre örgütünün başkanlığını yürütüyor. Şilan, örgütün amaçlarını şu sözlerle özetliyor: "Kuruluşumun amacı Kürdistan'ın çevresine,doğasına sahip çıkmak. Altı kişilik bir ekibimiz var ve çevre etkinlikleri düzenliyoruz."
Son yıllarda, kadınların çevreyle ilgili etkinliklerdeki varlığı dikkat çekici biçimde artmış durumda. Kürdistan Bölgesi Sivil Toplum Kuruluşları Dairesi'nin verilerine göre, çevre alanında faaliyet gösteren 260 örgütün 41’inin başında kadınlar yer alıyor.
Birçok kadın da bu kuruluşlarda aktif roller üstleniyor. Bu örgütlerin dışında, bireysel olarak çevre faaliyetlerinde bulunan aktif kadınlar da mevcut.
Kerkük'teki çevre aktivisti Şukufe Muhammad, 19 yıldır bu alanda gönüllü olarak çalışıyor. Şukufe, Kerkük Valiliği'nin Sikanyan bölgesinde ağaç dikiyor ve bu faaliyetleri genişletmeyi hedefliyor.
Şukufa’nın çevreyle olan bağı çocukluk yıllarına dayanıyor. Babasıyla ağaçlara ve çiçeklere bakarak geçirdiği zamanlar, onun çevreye olan ilgisini artırdı.
Şukufe’, büyüdüğünde gönüllü olarak bu alanda çalışmaya ve şehirdeki yeşil alanların artması için çaba göstermeye karar verdi.
İlk ağaçlandırma kampanyasını 2010 yılında Kerkük’te başlattı ve bu kampanya, yerel halk, sivil toplum kuruluşları ve din adamları tarafından büyük takdir topladı.
Kürdistan’da çevre örgütlerinin tarihi çok eski olmasa da, iklim değişikliğinin hızla etkisini göstermesi bu kuruluşların önemini artırıyor.
Kürdistan'daki ilk çevre örgütü olan Yeşil Kürdistan Derneği, 1991 yılında Süleymaniye’de kuruldu. Dernek o günden bu yana çevre bilincinin yayılması ve yeşil alanların artırılması için çalışmalar yürütüyor.
Fotoğraf; Şukufe Muhammed, Kerkük'ün Sekanian semtinde ağaç dikiyor. Şukufe Mohammed arşivi
Süleymaniye Belediyesi zaman zaman bu çalışmalara destek vermese de, Şilan Ahmed’in liderlik ettiği örgüt temizlik ve ağaçlandırma kampanyaları düzenlemeye devam ediyor.
Şilan, Süleymaniye'nin eteklerindeki Kweiza Dağı'na 1000 meşe ağacı dikme projesiyle dikkat çekiyor ve ağaçlandırma çalışmalarının şehrin çevresini iyileştirdiğini belirtiyor.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre, Irak, iklim değişikliğinden en çok etkilenen beşinci ülke konumunda.
Irak Çevre Bakanı Nizar Amidi, geçtiğimiz yıl Dubai’de düzenlenen COP28 iklim zirvesinde bu durumun ekosistemi ciddi şekilde tehdit ettiğini dile getirdi. Irak’taki sıcaklık artışlarının ekosistem üzerinde büyük bir baskı oluşturduğu belirtiliyor.
Kadın çevre aktivistleri, iklim değişikliğinin tehlikelerini yakından hissediyor ve bu yansımaları azaltmak için yoğun çaba sarf ediyorlar.
Şukufe, Kerkük’e 2 bin ağaç dikerek bölgedeki yeşil alanları artırma hedefine önemli bir katkı sağladı. Ağaçları, bölgenin iklim koşullarına uygun olarak seçen Şukufe, kuraklığa dayanıklı türler diktiğini belirtti.
Çevre aktivistleri, karşılaştıkları mali sıkıntılar ve yerel yönetimlerden aldıkları sınırlı destek nedeniyle zorluklar yaşıyorlar. Shilan Ahmed, Süleymaniye Belediyesi'nin çoğu zaman faaliyetlerine engel olduğunu belirterek, bu tarz sorunlarla sık sık karşılaştıklarını ifade ediyor.
Kadın çevre aktivistlerinin bir başka katkısı ise, atıkların yeniden kullanımı üzerine yoğunlaşmaları.
Şukufe ayrıca, süt kaplarını saksıya dönüştürerek bu alanda fark yaratıyor.
Şilan Ahmed ise, kadınların çevre koruma çalışmalarında öncü olduklarını belirtiyor ve "Kadınlar çevreyi diğerlerinden daha iyi anlıyor. Hepimiz çevreyi korumaya karar vermezsek, sağlıklı bir çevreye sahip olamayacağız" diyerek bu mücadelenin önemini vurguluyor.
Bu içerik, “Çevresel Sorunların Haberleştirilmesinde Kadınların Rolünün Genişletilmesi” programı kapsamında hazırlanmıştır. Program, Almanya Dışişleri Bakanlığı'nın desteğiyle Kerkük Now Vakfı tarafından yürütülmektedir.
