Mahmud el-Meşhedani, Irak Parlamentosu Başkanlığı için aday olarak oylar sayılırken, aynı partiden bir diğer aday Diyala İl Meclisi Başkanlığını kazandı.
Her iki oylama da 31 Ekim 2024 gecesi yapıldı;biri Bağdat'ta, diğeri ise başkentten 56 kilometre uzaklıktaki Diyala'nın merkezi Bakuba'da gerçekleşti.Her iki seçimde de galip gelen, Irak Parlamentosunun eski Başkanı Muhammed el-Halbusi liderliğindeki önde gelen Sünni Arap bloğu Teqadum (İlerleme) oldu.
Parlamento Başkanlığı makamı, Federal Mahkeme’nin Muhammed el-Halbusi'nin parlamento üyeliğini iptal etmesi ve başkanlık görevini kaybetmesi sonrası yaklaşık bir yıldır boştu.
Meşhedani, Sünni olan Selim el-İsavi ile zorlu bir rekabet yaşadı. İlk turda İsavi 153, Meşhedani ise 95 oy aldı, ancak her iki aday da 166 oya ulaşamadı. İkinci turda ise Meşhedani 182 oy alarak İsavi'yi 42 oyda bıraktı.
Diyala İl Meclisinde yeni Başkan: Nizar Lahebi
Seçim sonrası konuşan Meşhedani, halkın yararına kararlar almak ve hükümetin performansını birlikte denetlemek için ekip olarak çalışacaklarını belirtti.
76 yaşındaki Meşhedani tıp alanında lisans sahibi ve aynı zamanda bir şair. 2006 yılında Irak Parlamentosu başkanlığı görevini üstlenmişti.
Irak'ta 2003 sonrası siyasi sistemde geçerli olan teamüle göre, Meclis Başkanlığı Sünni Araplara, Başbakanlık Şii Araplara, Cumhurbaşkanlığı ise Kürtlere ayrılıyor.
Aynı gece Diyala il meclisi, gündem duyurusu yapılmaksızın 15 üyeden 10'unun katılımıyla toplandı ve günlerdir boş olan il meclisi başkanlığına karar verdi.
Meclis tarafından yapılan açıklamada, Nizar Lahebi'nin Diyala il meclisi başkanlığına seçildiği duyuruldu.
Teqadum listesinden il meclisine seçilen Lahebi, daha önce bir protestocu olarak meclisin çeşitli oturumlarını, özellikle de Bağdat'ta yerel hükümetin kurulması ve il meclisi başkanı ile valilik görevlerinin belirlenmesi için yapılan oturumu boykot etmişti.
Ancak daha sonra meclise geri dönen Lahebi, planlama komitesi başkanlığına getirildi. Dün gece il meclisi başkanı seçilmesinin ardından bir basın toplantısında Lahebi, vatandaşlar ve il halkı için bir sığınak olacağını belirtti.
29 Ekim 2024'te il meclisi, il meclisi başkanı Ömer Krui'yi görevden almak için oy kullandı ve başkanlık için adaylık sürecini başlattı. 15 üyeden dokuzu toplantıya katılırken, Krui görevden alınmasını "yasa dışı ve resmi olmayan" bir hamle olarak nitelendirdi.
Ömer Krui, Sünni lider Hames Hançer'in liderliğindeki Siyada listesinde yer alıyor ve durumu diğer partilerle Hançer arasındaki siyasi farklılıklara bağlıyor. Bu durum, Hançer ile Halbusi arasındaki, özellikle geçen yıl boyunca meclis başkanlığı makamı üzerindeki siyasi çekişmeyi işaret ediyor.
Diyala İl Meclisi 15 sandalyeden oluşuyor ve bunların dördü kadınlara ayrılmış durumda. Diyala ili, 2019 Merkezi İstatistik Bürosu verilerine göre 1,6 milyon nüfusa sahip ve bu nüfusun 90 bini çoğunlukla Kürtlerin yaşadığı Hanekin merkezinde ikamet ediyor.
Meclis başkanı, vali ve yardımcılarının seçimi 4 Ağustos'ta Bağdat'taki Reşit Otel'de gerçekleştirilmişti.
Diyala ili, 15 alt bölgeye ayrılan altı ilçeden oluşuyor ve Irak Anayasası’nın 140. Maddesi kapsamındaki tartışmalı bölgelerden Hanekin ilçesini de içeriyor.
Daha sonra, 15 üyeden 9'unun katılımıyla Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (KYB) katılmadığı yeni bir koalisyon kuruldu. Diğer partiler, Ağustos ayında Bağdat'taki Reşit Otel'de yapılan acil toplantıya katılan aynı partilerdi ve bu toplantının sonucunda aylar süren tartışmalar sonrası il meclisi başkanı, vali ve yardımcıları seçildi.
Bu makale, Ulusal Demokrasi Enstitüsü'nün (NDI) desteğiyle "Bütçe Senin Hakkın" girişimi kapsamında hazırlanmıştır.
