Diyala İl Meclisi, beş ay içinde ikinci kez Konsey Başkanı Ömer Krui'yi görevden alarak, yerine Nizar Lihebi'yi seçti. 23 Mart’ta yapılan toplantıda,Krui'nin verdiği yanıtlar yetersiz bulunarak azledilmesine karar verildi.Yeni başkan Lihebi,24 Mart'ta yemin ederek göreve başladı.
Toplantıya 15 üyeden 12’si katıldı.Meclis üyeleri, Krui'yi sorguladıktan sonra verdiği yanıtların ikna edici olmadığını belirterek görevden alınmasına oy verdi.Krui, daha önce 29 Ekim 2024’te görevden alınmış ve yerine Lihebi getirilmişti. Krui,kararın adil olmadığını ve yargıya başvuracağını ifade etti.
Siyasi çekişme ve hızlı değişim
Krui ve Lihebi, sırasıyla Siyada ve Taqadum partilerine mensup iki Sünni Arap siyasetçiydi.Siyada’nın lideri Hamis Khanjar ve Taqadum’un lideri, eski Irak Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi arasındaki rekabet,Diyala’daki siyasi dengeleri etkiliyordu.Krui,mahkemeye başvuracağını belirtirken, meclis kararının hâlâ temyiz sürecinde olduğunu savundu.
Yeni başkan Nizar Lihebi, göreve başlarken,"Meclis bize güvenini gösterdi,yatırım ve refah projelerimizi geliştireceğiz, hükümet kurumlarının denetimini güçlendireceğiz ve toplantılarımıza kesintisiz devam edeceğiz."dedi.
Meclis toplantısının ayrıntıları
Meclis,31 Aralık 2024'ten bu yana resmi toplantı yapamazken, iç çekişmeler ve yönetim zafiyeti giderek arttı. Meclis Başkan Yardımcısı Selim el-Tamimi,"Krui’nin görevden alınma kararı önceden planlanmamıştı,ancak meclis üyeleri, başkanlığın zayıf olduğu konusunda ortak bir sonuca vardı."dedi.
Krui,sorgulama sürecinde idari ihlallerle suçlandı. Sorgulamayı yöneten Turki Cad’an Atbi, Krui’nin eski meclis toplantılarının tutanaklarını tahrif ettiğini ve bazı alt bölgeleri statü değişikliği yaparak ilçe ilan ettiğini iddia etti. Krui, tüm sorulara yanıt verdiğini ancak süreçte haksızlığa uğradığını savundu.
Seçim süreci ve kapalı kapılar ardındaki kararlar
Diyala’daki idari birimlerin başkanlarının atanması süreci, 20 Ağustos 2024'ten bu yana devam ediyordu. Kasım 2024'te, bazı belediye başkanlarının atamaları kapalı kapılar ardında, medya ve sivil toplum gözlemcilerinin katılımı olmadan gerçekleşti.Bu durum, yönetimde şeffaflık eksikliği iddialarını güçlendirdi.
Meclis üyeleri, Krui’nin yanıtlarının inandırıcı olmadığını belirterek görevden alınmasını destekledi.Atbi, "Meclis, anayasal ve yasal rolünü yerine getirdi. İki buçuk aydır toplantılar düzenlenemiyordu. Sorunun meclis üyelerinde olduğu sanılıyordu,ancak asıl sorun yönetimdi." dedi.
Krui'nin direnişi ve hukuki süreç
Krui, kararın haksız olduğunu ve sorgulamanın objektif olmadığını öne sürdü. "Sorgulama şeffaf biçimde yapıldı ancak verilen yanıtlar inandırıcı bulunmadı. Daha sonra oy birliğiyle görevden alındı ve yerine Nizar Lihebi seçildi." dedi.
2008 tarihli ve değiştirilmiş 21 Sayılı Bölgesiz İller Yasası’na göre, meclis, başkanı ve yardımcısını mutlak çoğunlukla görevden alma yetkisine sahip. Krui’nin kardeşi ve Irak Milletvekili Müzher Krui, "Bu karar bizim için sürpriz olmadı, zaten planlanmıştı. Bazı siyasi güçler, yönetim pozisyonlarını ele geçirmek için harekete geçti." şeklinde konuştu.
Diyala İl Meclisi'nin ilk oturumu 5 Şubat 2024'te gerçekleşmişti. Ancak, farklı gruplar arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle oturumlar 1 Ağustos’a kadar açık kalmıştı. Meclis toplantıları zaman zaman protestolarla kesintiye uğrasa da başkanlık, valilik ve başkan yardımcıları seçimleri tamamlanmıştı.Ancak son gelişmeler, yerel yönetimdeki siyasi krizleri daha da derinleştirdi.
