Layla Ahmed - Diyala

Diyala vilayetinde bebek ölüm oranı yüzde 20'ye ulaşırken, sağlık yetkilileri kırsal kesimde aile planlaması uygulamalarına yeterince uyulmadığını vurguluyor.

Irak Federal Hükümeti,2020-2025 yıllarını kapsayan ulusal aile planlaması ve doğum aralığı stratejisini yürütmekte olup, bu yıl itibarıyla uygulamanın son aşamalarına gelinmiştir. Bu stratejiyle, doğumlar arasındaki süreyi en az iki ila üç yıla çıkararak sağlık hizmetleri ve doğum kontrol yöntemleri sunulması amaçlanmaktadır.

Bu proje, anne ve çocuk sağlığını geliştirmek, ölüm oranlarını azaltmak ve yoksullukla mücadele etmek için bir yol haritası niteliği taşımaktadır.

Bağuba Sağlık Ofisi Hukuk Dairesi Başkanı Ziyab Muhib, KirkukNow’a yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Kırsal alanlarda yaşayan kadınlar daha fazla doğum yapıyor ve aileleri planlama ve çocuk sayısına karar verme stratejisine uymuyorlar.Ancak şehirlerde yaşayan kadınlar bu stratejiden daha fazla yararlandı.”

Diyala vilayet merkezinde bulunan Bağuba’dan elde edilen sağlık verilerine göre, canlı doğum oranı %80, ölüm oranı ise yüzde 20'dir.

Diyala'nın nüfusu 1,8 milyondan fazladır ve nüfusun yarısından fazlası kırsal bölgelerde yaşamaktadır. Vilayette yaklaşık 60 sağlık merkezi ve aile planlaması hizmeti bulunmaktadır.

Bağuba’da öğretmenlik yapan 33 yaşındaki Hozan Şehab, hamileliği nedeniyle hastaneyi düzenli olarak ziyaret etmekte, ancak aile planlaması hizmetlerinden hiç haberdar olmadığını ifade etmektedir.

Şehab,sağlık çalışanlarının ve hemşirelerin hamile kadınlara yönelik ilgisizliğinden ve hamilelik süreci ile kadın sağlığı hakkında yeterli bilgilendirme yapılmamasından şikâyetçidir.

Farkındalık kampanyaları yalnızca kadınlara değil, erkeklere de yöneliktir

Şehab, “Üç-dört çocuk sahibi olmayı planlıyoruz, ancak doğumlar arasında en az iki yıl olmasını istiyoruz. Ekonomik durumumuz iyi. Kadınlara çok fazla çocuk yapmamalarını tavsiye ediyorum; çünkü aile ekonomisi ve ülkenin durumu iyi değil” dedi.

Arkadaşları, akrabaları ve komşularından, her yıl doğum yapmanın kadın sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini duyduğunu da sözlerine ekledi.

Stratejiye göre, doğumlar arasındaki sürenin iki yıla çıkarılması, bir ila dört yaş arası çocukların ölüm oranını yüzde 21 oranında, bebek ölüm oranını ise yüzde 10 oranında azaltacaktır.

Bağuba’daki sağlık yetkilisine göre, aile planlaması stratejisi beş yıldır hastanelerde ve sağlık merkezlerinde, özellikle doğum ve çocuk hastanelerinde uygulanmaktadır.

Muhib, sağlık çalışanlarının sık sık sağlık merkezlerinin dışında kadınları toplayarak farkındalık seminerleri düzenlediğini belirtti.

2023 yılında Diyala’da 44 binden fazla çocuk doğmuş ve anne ölüm oranı her 100 bin doğumda 45,6 olarak kaydedilmiştir.

Muhib ayrıca,“Farkındalık kampanyaları sadece kadınlara yönelik değil; erkeklere de eşleriyle birlikte doğumlar arasında üç yıl aralık bırakmalarını öğretmeyi amaçlıyor. Bu, şeriata da aykırı değildir ve ebeveynlerin çocuklarına daha iyi bakabilmelerine imkân sağlar” dedi.

Muhib’e göre,aile planlaması hastanelerde ve sağlık merkezlerinde uygulansa da, halkın bu hizmetlere daha fazla uyması ve yararlanması gerekmektedir.

Beş yıllık stratejide birçok kez vurgulandığı üzere; aile planlaması ve doğumlar arasında iki ila üç yıllık süre bırakmanın temel hedefleri arasında yoksullukla mücadele etmek, anne ve bebeklerin yaşamını korumak,daha uygun sağlık hizmetleri sağlamak ve çocuklara daha iyi eğitim imkânları sunmak bulunmaktadır.