Irak Parlamentosu’nda Kerkük’ün Arap, Kürt ve Türkmen vekilleri, kentte elektrik kesintilerinin giderilmesi için hükümete ve ilgili kuruluşlara bir hafta süre verdi. Taraflar aksi durumda elektrik kesintilerine karşı büyük bir gösteri düzenleyecekleri konusunda uyarıda bulundu.
Federal hükümet mevcut durumda, Kerkük valiliğine günde altı saat ulusal elektrik sağlıyor.
Irak Parlamentosu’ndaki üç bileşen temsilcisinin takibine göre, üretilen toplam elektrik enerjisinin yüzde 3'ünden daha azına tekabül ediyor. Bir diğer anlamda, Irak'ın 18 valiliği arasında en düşük yüzdelik elektrik dağıtımı olduğu ortaya çıktı.
Milli elektriğin vatandaşlara dağıtımında azalma, özel jeneratör sahiplerinin yakıt yetersizliği ve yaz mevsiminin gelmesi ve yüksek fiyatlanmayla birlikte günde 18 saat elektrik sağlamayı reddettiği bir döneme denk geldi.
Kerkük, Ekim 2020, Vatandaşlar elektriğin yüksek fiyatına karşı protesto etti.Fotoğraf: KirkukNow
Kerkük'ün İmam Kasım Mahallesinde süpermarket işleten Ferhad Abbas, “Hükümet, başından sonuna kadar kokan çürük bir balık gibidir. Elektrik sağlayamıyor, atık ve çöpleri toplayamıyor. Bazı mahallelerde içme suyu bile yok...Bu yaz da elektriksiz yaşıyoruz” dedi.
Protestolar, Kerkük Kaymakamlığı özel jeneratörleri çalıştırmak için yeni bir çalışma programını açıklamasının ardından ortaya çıktı.
Yeni programa göre, özel jeneratörler vatandaşlara gündüz saat 12.00’dan gece saat 00.00’a kadar elektrik sağlamaktan sorumludur. Yapılan açıklamayla sosyal medya kullanıcıları büyük tepki gösterdi.
Tepkilerin ardında Kerkük Valisi Rakan Said Cuburi, kararı askıya alınması kararlaştırdı.
Rakan Said, 15 Mayıs’ta düzenlediği basın toplantısında, “Elektrik krizinin temel nedeni, Bağdat ve federal hükümetin, ister teknik nedenlerle ister kasıtlı olsun, Kerkük valiliğine öngörülen elektrik payını vermemesidir. Elektrik Bakanı ile görüşeceğiz ve ondan valiliğin ‘elektrik’ dağıtımından gerekli payını almasını isteyeceğiz” dedi.
Kerkük Valiliği’ni vekaleten yürüten Cuburi, Irak Parlamentosu’nda Kerkük milletvekilleri ile yaptığı görüşmenin ardından yaptıkları ortak açıklamada; valiliğinin federal hükümet tarafından sağlanan elektrik payının yüzde 4,8'den yüzde 3'ün altına düştüğünü vurguladı.
Video: Cuburi ve Irak Parlamentosu’ndaki bazı Kerkük milletvekilleri ortak basın toplantısı düzenledi
Rakan Said, “Kerkük önemli bir petrol kenti ve Irak için stratejik bir il. Biz sadece kendi payımızı istiyoruz, hiçbir ilin payına göz dikmiyoruz” diye konuştu.
Arap unsurundan milletvekili Halid El Mafreci, basın toplantısında yaptığı açıklamada, “Bağdat, Kerkük'ü ikinci sınıf bir valilik olarak ele alıyor ve bu anlaşma anayasaya aykırı” ifadelerini kullandı.
Cumartesi günü, Kerkük Kaymakamı ile bir grup valilik temsilcisinin mecliste yer aldığı başka bir toplantı yapıldı ve toplantıda özel jeneratörlerin işletilmesi için eski programla önümüzdeki haftaya kadar çalışılmasına karar verildi.
Önceki programa göre, ulusal bir elektrik kesintisi durumunda vatandaşlara ertesi gün saat 11: 00-08.00 arasında elektrik veriliyor. Bu durumda jeneratörün saat 08.00-11.00'e kadar çalışmayacağı anlamına geliyor.
Bu karar, Irak hükümetinin bu ay için özel jeneratörlerin payını henüz göndermediği ve jeneratör sahiplerini karaborsadan 115 bin dinara bir varil yakıt almaya zorlayan bir zamanda geliyor. Bu ayın başında tek varil 98 bin dinardı.
Özel jeneratör sahiplerinden Felah Ali, “Bu ay federal hükümet özel jeneratörlere yakıt sağlamadı, vatandaşlarımıza günde 15 saat elektrik vermemiz akla yatkın değildir. Hükümetin belirlediği mebla da vatandaşlara elektrik sağlamamız mümkün değildir” diyor.
Irak Petrol Bakanlığı geçtiğimiz aylarda özel jeneratör sahiplerine her bir kilowatt elektrik için 20 litre yakıt sağlıyordu.
Kerkük Kaymakamı Felah Yağci, “Diyala ve Salahaddin vilayetlerine günde 18 ila 20 saat milli elektrik verilmesiyle vatandaşların eleştirme ve protesto etme hakkı var. Öyleyse neden bize sadece altı saat verirken karşı çıkmayalım?”dedi.
Bu ayın başında özel jeneratörler amperi 10 bin dinar karşılığında, vatandaşlara 250 saat elektrik sağladı. Vatandaşlar ise fiyatın yüksek olmasından şikayetçi oldu.
Irak Türkmen Cephesi (ITC) Irak Parlamentosu üyesi Erşad Salihi, düzenlediği basın toplantısında, şunları söyledi:
“Vatandaşlara elektriğin iyileştirilmesi konusunda hiçbir söz veremiyoruz, artık Bağdat'a güvenimiz yok. Basın toplantısından kısa bir süre önce Elektrik Bakanı ile görüştüm. Görüşmenin özeti şuydu: ‘Üzgünüz, size verecek elektriğimiz yok. Bu sorunun çözümü kabinenin elinde ve bakan hiçbir şey yapamıyor. Başbakanla acil bir toplantı yapılması gerekiyor.”
Irak Parlamentosu’nda Kürt vekil Rebwar Taha ise, "Kötü yönetim ve yolsuzluk Kerkük'ün sorunlarını daha da kötüleştirdi ve belki işler daha da kötüleşecek” diyerek, haklarını talep etmek için bir gösteri düzenlemeye karar vermeleri durumunda Kerküklüleri destekleyeceğini dile getirdi.
Video: KirkukNow-Kerkük Kaymakamı ve bazı Kerkük milletvekilleri ortak basın toplantısı düzenledi.
2019'un sonunda il meclislerinin feshedilmesinin ardından il yerel yönetimleri üzerinde gözetim görevlerini de yerine getiren milletvekilleri, Kerküklüleri Irak hükümetine karşı protesto gösterileri düzenlemeye çağırdı.
Parlamentodaki bir diğer Kerküklü vekil Dilan Gafur, Kerkük valisi ile ortak basın toplantısında yaptığı açıklamada, "Bağdat'ın taleplerimize bir hafta içinde cevap vermemesi halinde, tüm Kerkük milletlerinin halkın aleyhine gösterilere katılacağına karar verdik. Irak hükümeti ve biz göstericilerin ön saflarında olacağız" dedi.
Ferhad Abbas, "Herkes eleştiriyor, yani bu vilayetin servetine ne oldu, her türlü yolsuzluğu işlediler. Artık para tükendiğine göre vatandaşlar parayı ödemek zorunda” diyerek, hükümete tepki gösterdi.
Feylek Mahallesinde yaşayan memur Yakub Muhiddin (49) ise, “Görüyorum ki, federal hükümetin elektrikten payımızı vermemesi durumunda gösteri düzenleyeceğiz. Bizlerin bu durum karşısında sokağa çıkma ve hükümete karşı çıkma hakkına sahip...Bence tek çözüm bu ve bu da doğru zamanladır” diyor.
