Bu yılın ilk 6 ayında Kerkük ve Diyala’da yüksek intihar vakaları kaydedildi. Uzmanlar vakalardaki artışı psikolojik, gelenek ve göreneklerle toplum baskısı ve ekonomik sorunlara bağlarken, resmi kurumlar durumun yaşananlara sırt çevirmiş durumdadır.
Diyala’daki İnsan Hakları Komisyonu Ofisi Direktörü Selah Mehdi, bu yılın ilk yarısında Diyala'nın ölümle sonuçlanan 16 intihar vakasına tanık olduğunu ve bunların yarısının erkek, diğer yarısının kadın olduğunu söyledi.
KirkukNow’a konuşan ve aynı zamanda hukukçu Selah Mehdi, intihar edenlerin 15 ila 73 yaş aralığında olduğunu doğrulayarak, "Bu intiharların 7'sinin asılarak, 5'inin silahla ve 3'ünün yakılarak gerçekleştiğini" dile getirdi.
Kerkük İnsan Hakları Komisyonu Ofis Direktörü Secad Cuma ise, "Bu yılın ilk yarısında 35 vaka ile son üç yılda en yüksek intihar oranlarını kaydetti ve iki vaka sadece bir haftaya denk geldi. Geçen yıla göre en yüksek oran özellikle 2020 yılında 64 vaka kaydetti ve bu vakaların yarısından fazlası kadınlar oluşturuyor” diye konuştu.
Nisan 2020'de Birleşmiş Milletler, eşler arası istismar, kundakçılık, kendini yakma, tekrarlanan eş istismarı nedeniyle kendine zarar verme, reşit olmayan bir çocuğa cinsel taciz dahil olmak üzere ülke genelinde toplumsal cinsiyete dayalı şiddet suçlarının tırmanmasından duyduğu endişeyi açıkladı.
Fotoğraf: Elijah O'Donnell 13 Şubat 2020'de unsplash
Nedenler ve çözümler
Diyala'da bir çocuğun intihar ettiği evin yakınında yaşayan Suad Ahmed, Hint dramasını tutkuyla takip edip taklit etmeye çalıştığı için hayatına son veren 9 yaşındaki çocuğun hikayesini KirkukNow’a şöyle anlatıyor:
“Annesinin alışveriş için evde çıkmasından yararlanarak, boynuna küçük bir kayışı dolayıp eski bir hamaka astı. Ne yazık ki ona kimse yardım edemezdi.”
Suad Ahmed'in kısaca bahsettiği başka bir intihar vakasında, bir genç ailesinin evlenmek istediği kızı reddetmesi üzerine kendini yakıyor. Aile baskısıyla hayatına son veren bir genç kızda, ailesinin baskısıyla bir akrabası ile evlenmeye zorlanır, kız da intiharı seçer, son anda kız aile bireyleri tarafından kurtarılıyor.
Psikolog Dr. Abdulkerim Halifa'nın KirkukNow'a verdiği demeçte, intihar vakaları ve girişimleri bitmiyor ve artıyor. Özellikle birçok intihar vakası toplumsal damgalanma korkusuyla kaza olarak kaydedildiğini de belirterek, “İntihar olarak kaydedilen cinayetlerde aile içi şiddet vakaları var” diyor.
Sebepler arttı, ancak bu duruma çözüm bulunmuyor
Kerkük'ten Akademisyen Yunus Halep, yetkili makamların Iraklı gençlerin başına gelenlerle ilgilenmediğine ve özellikle yükselişte olan intihar olgusuna yönelik herhangi bir çözüme kayıtsız kaldıklarına inanıyor.
Halep, “Hükümet tüm insanların intihar etmesini umursamıyor, hayatımızın en önemlisi onların çıkarları, eğer bir anne kendini yakıp yetim bırakırsa; ve genç bir adam kendini boğar ve bir aileden ayrılırsa, hiçbir şey yok ve onların hiç yardımcısı yok” diye konuştu.
İntiharı girişiminden önce engelleyebiliriz
Halep, “Çözümler basit ya da ulaşılabilir demiyoruz, ancak çözümler var. Gerçekten ihtiyacımız olan şey, intiharı bu noktaya getiren nedenlerle yüzleşmek, sona erdirmek için bir halk ve hükümet dayanışması. Planlanması gereken hayatı ve buna başlamadan önce birkaç denemeyi ve intihara varan krizi çözmeyi başarırsak bu yüzdeyi düşürürüz.
Diyala ve Kerkük'teki İnsan Hakları Komisyonu, intiharların nedenlerini; yoksulluk, işsizlik, evlilikte sadakatsizlik, sosyal paylaşım sitelerinin aşırı kullanımı, az gelişmişlik, zayıf dini inanç, aile içi şiddet, depresyon ve şizofreni gibi patolojik durumlar olarak sıralıyor.
Psikolog Abdulkerim Halife, elektronik şantaj, çocukların sosyal medyada ne takip ettiğinin izlenmemesi, gelenek ve göreneklere bağlılıktaki farklılık, tükenmişlik hissi, erken evlilik, boşanma gibi diğer nedenleri de ekliyor. Ailelerin çocuklarına ve başkalarına dayattığı kısıtlamalar da var. İntihar anlık bir süreç değildir ve psikolojik hazırlık, planlama ve birkaç girişim gerektirir, yani intiharların psikolojik takibi varsa bu yüzde çok daha düşük olabilir.”
Araştırmacı ve İnsan Hakları Komisyonu, intihar olgusuna son vermek için aile içi şiddete maruz kalanlar için sığınma evleri ve toplumla yeniden bütünleşme merkezleri kurulmasını ve psikiyatri konusunda uzmanlaşmış gezici ekiplerin sağlanmasını talep etti.
Psikolojik danışma büroları açmanın ve sağlık merkezlerine ve okullara araştırmacı atamanın yanı sıra, yeni evlilerin birlikte bir yaşam sürmelerini sağlaması için eğitim alması gerekiyor.
