Musul’un Başika İlçesinde yaşayan ve iyi bir gelir elde etmeyi ümit eden Ali Ahmed, patates yetiştirmek için bir tarla tahsis etti. Bu süre içinde ise ektiği mahsulleri Ali’ye kârdan çok zarar etmesine neden oldu.
Ali Ahmed’in patates yetiştirmek için ayırdığı arazi alanı yaklaşık 80 dönüm oldu. Musul'un doğusundaki Başika ilçesine bağlı Jin Köyünde bulunyor. Bu tarım ürününün üretimi için verimli ve uygun alanlardan biridir.
Çiftçi ve Köy Belediye Başkanı Ali Ahmed, KirkukNow'a, “Sadece bir yıl içinde patates mahsulünün uygun fiyata pazarlanmaması nedeniyle 30 milyon dinar kaybettim ve herhangi bir tazminat da almadım” dedi.
Alwa'da 1 kilo patatesin fiyatı 100 ile 150 dinar arasında değişirken, marketlerde 750 ile 1000 dinar arasında satılıyor.
Ali Ahmed, “Bir kilogramı 250-300 dinara satarsak kar elde edebiliriz. Aksi takdirde çiftçiler zarar görür ve düşük fiyata satmak zorunda kalır” diyor. Patates, mutlaka tüketilmesi gereken ürünlerden biri. Hasat edilip olgunlaştıktan sonra hızla topraktan kaldırılıp pazara sunulur.
Ali konuşmasına şöyle devam etti:
“Kimden yardım isteyeceğimizi bilmiyoruz. Tarımdan vazgeçemeyiz çünkü tek geçim kaynağımızdır. Türkiye ve İran’dan tarım ürünlerinin ithal edilmesine yerine sadece kendi ürünlerimize önem verilmesini istiyoruz.”
“Pazarda patatesin hiçbir değeri yok, fiyatı 100 ile 150 dinar arasında değişiyor, her yıl iki mevsim patates yetiştiriyorum”
Irak, patates üretiminde kendine yeterli hale geldi ve zaman zaman Körfez ülkelerine de ihraç ediliyor. Tarım Bakanlığı'na göre Başika'da yaklaşık bin dönüm tarım arazisi, patates yetiştirmek için tahsis edildi. Her dönüm üretimle 7 ila 9 tona ulaşıyor.
Başika Tarım Müdürü Şakir Yahya, KirkukNow'a şunları söyledi:
“Patates mahsulünün asıl sorunu, çiftçilere uygun fiyatlarla pazarlanmamasıdır. Bir kilogramın fiyatı 100 ila 175 dinar arasında değişiyor. Çiftçiler de kârdan çok zarara uğruyor.”
Piyasalarda bol miktarda patates bulunduğunu, çoğu ilde ürün üretildiğini ve bu yıl yaşanan yoğun yağışların bazı çiftçileri etkileyip zarar verdiğini ifade eden Yahya, “Ayrıca hükümet çiftçilere destek vermiyor" dedi.
Başika Tarım Müdürü çözüm olarak da “Hükümetin çiftçilerin mahsullerini satın alıp, ihraç etmesi gerektiğine” inanıyor.
Ninova Valiliği, bu ürünün ekildiği arazi alanının 29 bin dönüme, üretiminin ise yaklaşık 124 bin tona ulaşmasıyla patates üretiminde birinci sayılıyor. Aynı yıl patates ekimine ayrılan arazi alanı da arttı. Merkezi İstatistik Bürosu'nun 2022 yılı istatistiklerine göre Irak, 50 bin dönümden fazla, üretimi ise 270 bin tonu aşan bir ülkeydi.
Başika’da çiftçilik yapan Ahmed Muhammed ise, “Patatesin artık piyasalarda hiçbir değeri yok. Fiyatı 100 ila 150 dinar arasında değişiyor. Her yıl ilkbahar ve sonbahar olmak üzere iki mevsim patates yetiştiriyorum. 200 ila 300 dönüm ürün yetiştiriyorum ama yine de kâr edemiyoruz. Geçen yıl 15 milyon dinara ulaşan kayıplara uğradım” diye konuştu.
Ninova/2024/Başika'da üretilen patates türlerinden biri Fotoğraf: KirkukNow.
Ahmed, hükümetin çiftçilerin zarar görmemesi için herhangi bir adım atmadığını ve çözüm bulamadığını belirterek, “Çiftçilere yorgunluk ve patates maliyetinden başka bir şey kalmıyor” sözlerini kullandı.
Tarım Bakanlığı, 2022 yılında Körfez ülkelerine 30 bin tonun üzerinde patates ihraç ederken, aynı zamanda bazı ülkelerden ürün ithalatını da durdurmadı.
Başika İlçe Müdürü Gejwan Al-Dawudi ise KirkukNow'a; “Çiftçilerimizi destekliyoruz ve onlara mümkün olan tüm olanakları sağlıyoruz” diyerek, ancak hükümetin çiftçilere tazminat ödemeyi planlayıp planlamadığını bilmediğini belirtti.
Dünyada patates üretiminin yüzde 112 oranında artacağını öngören Birleşmiş Milletler'e (BM) göre patates, dünya nüfusunun üçte ikisinin temel gıdası ve kuraklığa, soğuğa ve toprak kısırlığına uyum sağlayabilen ürünlerden biri. Üretim hacminin 2030 yılına kadar 750 milyon tona ulaşması hedefleniyor.
