Üst düzey bir Ezidi heyeti, yerinden edilenlerin geri dönüşü, kaçırılanların akıbeti ve mart ayında tutuklanan Şengal Direniş Birlikleri (YBŞ) mensubu beş kişinin serbest bırakılması da dahil olmak üzere dokuz taleple Irak cumhurbaşkanını ziyaret etti.
Heyet,5 Mayıs Pazartesi günü Irak Cumhurbaşkanı Latif Reşid ile bir araya geldi ve çok sayıda siyasi, dini ve toplumsal figür içeriyordu.
Ezidi İlerici Partisi lideri ve heyet üyesi Said Batoş, KirkukNow'a yaptığı açıklamada,"Irak cumhurbaşkanı ile önemli ve verimli bir görüşme gerçekleştirdik. Görüşme Şengal'deki (Sincar) duruma odaklandı ve tüm taleplerimizi ilettik"dedi.
Talepler arasında tüm yerinden edilenlerin geri dönüşünün kolaylaştırılması ve özellikle yeni Suriye cumhurbaşkanının Irak'ı ziyaret etmesi planlanırken kaçırılan Ezidilerin akıbetinin belirlenmesi yer alıyordu.
Mart ayında,1940'lardan beri Türkiye ile savaşan ve Irak'ta toprakları bulunan Kürdistan İşçi Partisi (PKK) ile bağlantılı militan bir grup olan (YBŞ)'nin beş destekçisi,Irak ordusu ve diğer güvenlik güçleriyle çıkan çatışmaların ardından ilçede tutuklandı. Çatışmalarda üçü asker olmak üzere beş güvenlik görevlisi yaralandı.
Heyet, tutuklanmalarının ardından Bağdat'a sevk edilen beş tutuklunun serbest bırakılmasını talep etti.
18 Mart'ta Şengal merkezinde PKK yanlısı (YBŞ) ile ordu arasında çatışmalar çıktı ve Irak ordusu ve istihbarat teşkilatlarından beş kişi yaralandı. Bu durum, ordu birliklerinin ve ağır silahların ilçe merkezine konuşlandırılmasına yol açtı.
Bir haftadan kısa bir süre sonra,YBŞ destekçilerinin Irak istihbarat merkezinin önüne kurdukları protesto çadırlarını kaldırması karşılığında ordu ağır silahlarını geri çekti.
YBŞ, 2015 yılında kuruldu ve (PKK)'ya yakın olarak tanımlanan Şengal Demokratik Özerk Yönetim Meclisi'nin kontrolü altında faaliyet gösteriyor.Savaşın harap ettiği bölgeyi yönetmek için yerel halk tarafından kurulan bu oluşum, ne Irak federal hükümeti ne de Kürdistan Bölgesel Yönetimi tarafından tanınmıyor.
Irak hükümeti ile KBY arasında Şengal'i yönetmek üzere Ekim 2019'da imzalanan Şengal Anlaşması'na göre,YBŞ dahil tüm silahlı güçler ilçe merkezinden çekilmeli ve güvenlik sorumluluğu yerel polise devredilmelidir.
Batoş,"Ayrıca, tüm toplu mezarların kazılması ve dini ve etnik azınlıklar için ayrılan sandalye sayısının artırılması da dahil olmak üzere Ezidi kurtulanlar yasasında değişiklikler talep ettik" diye ekledi.
Şengal'de şu ana kadar 55 toplu mezar açıldı ve 37 mezar daha bulunuyor. Bu üç mezarın açılmasıyla birlikte açılan toplu mezar sayısı 58'e ulaşacak.
Mezarların çoğu Ezidi dini mensuplarına ait kurbanların kalıntılarını içeriyor.KBY'den alınan istatistiklere göre, Ağustos 2014'te Şengal ilçesini işgal eden IŞİD militanları tarafından 2 binden fazla Ezidi öldürüldü.
İstatistiklere göre, Şengal'de IŞİD'in hüküm sürdüğü döneme ait düzinelerce bireysel mezarın yanı sıra 80'in üzerinde toplu mezar bulundu.
Şengal ilçe kaymakamı,siyasi anlaşmazlıklar nedeniyle henüz göreve başlamadı.Temmuz 2024'ten bu yana, Ninova il meclisi, Şengal ilçe kaymakamı da dahil olmak üzere ildeki tüm idari birim başkanlarını seçti.
Batoş,"Taleplerimizin bir diğer kısmı da Hıristiyan kiliselerinin yeniden inşası ve restorasyonu ile türbelerde görev yapan Ezidi din adamlarının maaşlarında indirim yapılmasıydı" dedi.
Irak cumhurbaşkanlığı yaptığı açıklamada,Şengal ve halkına hizmet sunmak, yerinden edilenlerin durumunu izlemek,kaçırılanların akıbetini araştırmak, mağdurları tazmin etmek ve temel hizmetleri sağlamak için ortak ulusal çabaların önemini vurguladı.
Ezidilik, dünyaya yaratan ve onu yedi Kutsal Varlığa, Melekler olarak bilinen varlıklara emanet eden tek bir Tanrı'ya inanan kadim bir Orta Doğu tek tanrılı etnik dindir. Melek Taus, dünya üzerinde otoriteye sahip önde gelen liderdir.
Ezidiler öncelikle iki ana Kürt lehçesinden biri olan Kurmanci konuşurlar. Bazı Ezidiler, Ezidiliği Kürt kimliğinden ayrı, hem farklı bir dini hem de etnik kimlik olarak görürler.
Irak'ta tahmini olarak 550 000 Ezidi yaşamaktadır.KBY'ye bağlı Ezidi İşleri Genel Müdürlüğü'nden alınan istatistiklere göre, bu topluluğun birçok üyesi yerinden edilmiş ve 100 binden fazla Ezidi Irak'tan göç etmiştir.
Ezidiler ağırlıklı olarak Musul'un kuzeyindeki ve idari olarak Irak Kürdistan Bölgesi (IKB) başkenti Erbil Vilayeti'ne bağlı Şeyhan İlçesi ve Musul'un 120 km batısında ve idari olarak Ninova Vilayeti'ne bağlı Şengal İlçesi'nde ikamet etmektedirler.
