Irak Parlamentosunda kadın temsiliyeti önceki döneme kıyasla düşüş gösterdi;kadın adaylar kota sonuçlarına bağlı olmaksızın yalnızca 25 sandalye kazanabildi.
11 Kasım 2025’te yapılan altıncı parlamento seçimlerinin kesin sonuçlarına göre kadınlar-azınlıklara mensup olanlar da dahil-toplam 329 sandalyeden 84’ünü elde etti.
Bu rakam,yasayla kadınlara garanti edilen sandalye sayısından yalnızca bir fazla.Irak seçim yasasına göre parlamentodaki sandalyelerin yüzde 25’i (329 sandalyenin 83’ü) kadınlara ayrılıyor. Oysa önceki seçimlerde kadınlar kota kontenjanının 14 sandalye üzerinde kazanım elde etmişti.
Bu yıl seçilen 84 kadından yalnızca 25’i sandalyeyi kendi oylarıyla, kota sistemine ihtiyaç duymadan kazandı. Önceki seçimlerde ise 57 kadın aynı başarıya ulaşmıştı.
2021 Ekim’inde yapılan beşinci parlamento seçimlerinde kadınlar 97 sandalye kazanmıştı.Ancak bu güçlü parlamento temsiliyeti yürütmeye yansımadı;Muhammed Şiya es-Sudani’nin 23 üyeli kabinesinde yalnızca üç kadın bakan bulunuyordu-yaklaşık yüzde 13.
1925’ten 1980’e kadar Irak’ta kadınların parlamentoya aday olması yasaktı.Bu dönemden sonra kadınlar yavaş yavaş parlamento ve Halk Meclisi’nde yer alma hakkı kazandı.
2003 sonrası siyasi değişikliklerle birlikte anayasa ve ilgili yasalar, parlamentoda kadınlar için en az yüzde 25’lik kota öngördü.Bu düzenleme kadınların kamu yönetimine ve siyasi yaşama-oy kullanma ve aday olma dahil-katılımını güçlendirdi.
2003 sonrası yapılan ilk parlamento seçimleri olan 2005’te kadınlar 275 sandalyenin 70’ini kazandı.2010’da sandalye sayısı 325’e çıktığında kadınlar 83 sandalye elde etti.
2014 seçimlerinde 83 kadın parlamentoya girdi;bunların 22’si kota olmaksızın doğrudan oylarla seçildi.2018 parlamento döneminde ise kadınlar 329 sandalyenin 84’ünü kazandı;bazıları yine doğrudan oylarla seçildi.
Ulusal parlamento dışında,Aralık 2023’te yapılan il meclisi seçimlerinde 76 kadın seçildi;bunların 17’si kota sistemine ihtiyaç duymadan, hatta üçü kendi bölgelerinde en yüksek oy oranına ulaşarak kazandı.
2024 nüfus sayımına göre Irak’ta kadın nüfusu yaklaşık 23 milyon, ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 49,8’i.
