Talafer; Türkmen kıyafetleri kalmak için yarışıyor

Kerkük, 22 Mars 2018, Kerkük'ün kalesinde ilkbaharda bir Türkmen töreni foto: Kirkuknow

Cafer Talaferli- Ninova

"Bu yeni nesil folklor kıyafetlerini eski şeyler olarak görüyor", Emşe Salih, ellili yaşlarında bir Türkmen kadın'dır, Türkmen'in milli kıyafetlerini giyme arzusunun azalmasından böyle bahsediyor.

Ulusal kıyafetler her bileşen için bir sosyal faktördür, çünkü medeniyete, sosyal alışkanlıklara, finansa, dine, çevreye ve bu bileşenin coğrafi yerine bağlı, her ne kadar uygarlık birçok ulusal özelliği bu bileşenden kaldırmış olsa da.

Talafer Türkmenlerinin kendi özel kıyafetleri var, ama yok olma eşiğinde, güzelliği ve sadeliği ile bilinmesine rağmen, sadece törenlerde giyerler.

 Bedevi Arap kıyafetleri giyme isteği

"Ulusal kıyafet giymemek genel bir sorundur ve sadece Talafer'de mevcut değildir, ama moda kıyafetler Irak'ın her yerine yayıldı", yazar Reşit Ebdulkadir Reşit dediği gibi.

 Talafer Türkmenleri Bedevi Araplarının giysilerini taklit etmeye başladı

Reşit dediği gibi, Talafer'i diğer yerlerden ayıran şey "diğer topluluklar folklor törenlerinde ulusal kıyafetlerini giyerler, ama Talafer halkı Bedevi Araplarını taklit etmeye başladı, bundan çok etkilendiler, fetih zamanlarında, Ingiliz halkı Talafer halkını Arapları taklit etmeye motive etti, ve bu şey Baas hükümetine kadar farklı kralların zamanlarında devam etti".

Reşit (Kirkuknow)'a Talafer kıyafetlerinin geri çekilmesinin nedeni "Talafer nüfusunun bir kısmı uzun bir geçmişe ve ulusal yakınlık bir zayıflık dönemine sahiptir".

Ve istedi ki "iç duyuru araçları ulusal giysiler için reklam ediyorlar, özellikle ulusal törenlerde, Hidr Elyas bayramı gibi, sünnet etme ve evlilik partileri, ve terzileri tekrar ulusal kıyafetler üretmeye motive etmek mümkün'dür".

 

 Ninova, 2019, Musul'da düzenlenen törenle Türkmenlerin ulusal kıyafetleri Video: Cafer Talaferli 

Mehmet Ali, giyim mağazası ve kadın kozmetik sahibi (Kirkuknow)'a dedi ki "Talafer kadınları sadece bayrmalar ve sosyal törenlerde ulusal kıyafetler giyerler", ama dedi ki "bazen Irak'ın ve Türkiye'nin farklı bölgelerinden Türkmen'in güzel kıyafetlerini sağlama talepleri alıyoruz". 

Talafer, Musul'un kuzey batısından 70 kilometre uzakta, Nüfusu yaklaşık 220 bin, çoğunluğu Türkmen.

 Talafer kadınları sadece bayrmalar ve sosyal törenlerde ulusal kıyafetler giyerler 

 Türkmen kıyafetlerinin tasarımı nasıl

Türkmen araştırmacısı Ahmet Keduş diyor ki "Türkmen erkeklerin kıyafetleri Asya'nın orta kesimindeki insanların kıyafetleri gibidir, Buna ek olarak, (Erdan) bu kıyafetlerin özelliklerinden biri, baş türban (Erekçin) olarak bilinir, kalın bir kumaş parçasından oluşur ve döngülerle başın üzerine konur". 

Türkmen kadın kıyafetleri hakkında, Ahmet Keduş dedi ki "tıpkı Someriler'in kıyafetlerine benziyor, geniş bir elbise ve uzun kollu oluşur, ve Talafer'de (Etek) olarak bilinen bir altında gömleği, ve elbisesi (Koynak) olarak bilinir, kadınlar geniş bir kemer takıyorlar ve deri kemerler kullanıyorlardı". 

Keduş fazla dedi ki "kadınlar ve erkekler tarafından giyilen başka kıyafetler vardı, erkekler için (Kete) ve kadınlar için (Kete) dahil. Buna ek olarak, erkekler (Demir) olarak bilinen uzun bir ceket giyiyorlardı, ve ayakkabıları (Kon Gara) olarak bilinir, Someri dili ile ayak izleri anlamına gelir".

 التركماني في تلعفر (1)
Ninova, 2019, Musul şehrinde Türkmen kıyafetlerinin töreni foto: Cafer Talaferli 

Folklor araştırmacısı, Sait Abas Oğlu, erkeklerin baş giysileri hakkında (Kirkuknow)'a dedi ki "(Burk) Libad'dan yapıldı ve uzundu, (Fis) basınçlı pamuktan yapılmıştır ve kısaydı, (Egal) keçi kılından yapılmıştır, renki siyahtı ve ince'dir". 

Kadınların başörtüsü hakkında, bu araştırmacısı dediği gibi, "ipek veya Seten'den yapılan (Misab)'tan oluşur, uçlar farklı renk ve stillerle işlendi, (Misab)'in boyutu büyük'tür, kadınlar ve kızlar bir fular olarak kullanıyorlardı". 

Sait Abas Oğlu dedi ki "Abri ince bir ipekten yapılmış ve kare'dir, renk ya siyah ya da renkli, törenlerde gelinler onu bir başörtüsü olarak kullanıyorlardı, Aynı zamanda Cut bir ipek türban, beyaz ve sarı renklerle mevcuttu". 

Emşe Salih; Türkmen gençlerinin yeni kıyafet modelleri giymesinden endişe ediyor, bu kıyafetlerin orijinal Türkmen kıyafetleriyle hiçbir ilişkisi yok, "Gerçekten bunu bir endişe'idr" Emşe böyle dedi.

  • FB
  • Instagram
  • Twitter
  • YT