Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Musul vilayetindeki çiftçilerin tarım planı dışında ektikleri buğday dahil olmak üzere, tüm buğday mahsulünün devlet siloları tarafından satın alınmasını onayladı.
Alkuş İlçesi Tarım Müdürlüğü sorumlusu Seryan Sefer’in verdiği bilgiye göre, bu kapsamda Musul Valisi Abdulkadir el-Dahil,22 Haziran’da vilayetteki tüm silolar ve tarım birimlerine buğday alım sürecini başlatmaları yönünde talimat verdi.
Sefer,KirkukNow’a yaptığı açıklamada,“Karar çıktı ve tarım planı dışında ekilmiş 103 bin dönüm (yaklaşık 25 bin hektar) alanda yetiştirilen buğdayın teslim alınacağı tespit edildi” dedi.
Karar, bölge çiftçileri tarafından memnuniyetle karşılandı. Musul’un batısındaki Şengal ilçesinde çiftçilik yapan Azam Halef, şöyle konuştu:
“Umuyoruz ki buğdayımızı en kısa sürede teslim alırlar. Tarım planı dışında eken onlarca çiftçi daha var. Bu karar bizi memnun etti çünkü hükümetin vereceği fiyat, piyasadan alacağımızdan çok daha iyi.”
Tarım planına göre, Halaf’ın teslim etmesi gereken miktar 39 tondu, ancak bu kararla plan dışı ektiği 11 ton buğday da kapsama dahil edildi.
Musul Irak’ın tahıl ambarı olma yolunda
2024 yılına kadar Musul vilayetinde toplam 9 milyon dönümlük ekilebilir alanın yalnızca 4 milyon dönümünde buğday ve arpa üretimi gerçekleştirildi. Ancak bu alanlarda üretilen buğday miktarı 1,393 milyon tonu aştı.Irak Merkezi İstatistik Kurumu’na göre,2023 yılında buğday ve arpa ekili alan 5 milyon dönümün üzerindeydi.
Musul’a bağlı ve tartışmalı bölgeler arasında yer alan Şeyhan ilçesinde, Kürdistan Bölgesel Yönetimi, 400 bin tonluk buğday üretiminin yalnızca 20 bin tonunu teslim aldı.
Şeyhan Silo Müdürü Halid Bibo, KirkukNow’a yaptığı açıklamada, kararın ardından Musul Tarım Müdürlüğü’ne bağlı komitelerin il genelindeki tarım birimlerine saha ziyaretleri gerçekleştirdiğini ve tarım planı dışındaki üretimlerin kayıt altına alındığını söyledi.
Ancak Şeyhan, anayasaya göre tartışmalı bölgeler arasında yer aldığı ve fiili olarak Duhok iline bağlı olduğu için, buğday alımının bir bölümü kapsam dışı kaldı.
Halid Bibo,“Şeyhan’da üretilen 400 bin ton buğdayın sadece 20 bin tonu KBY tarafından alındı. Bunların 118 tonu Duhok iline ait”dedi.
Piyasa fiyatı düşük
Tarım birimlerinden alınan bilgiye göre, hükümetin çiftçilerden buğday alımını bir önceki fiyat üzerinden yani ton başına 850 bin Irak dinarı (yaklaşık 590 ABD doları) ile yapması bekleniyor. Ancak hükümet bu fiyatı henüz resmen onaylamadı.
2025 tarım planında ise Musul’da 2 milyon 141 bin dönümlük alan, çiftçilerin tarım kontratlarını yenilememesi ve mülkiyetle ilgili ihtilaflar nedeniyle kayıt altına alınamadı.
Irak Merkezi İstatistik Ajansı’na göre, Musul nüfusunun yüzde 40’ı kırsal bölgelerde yaşıyor ve vilayet ülkenin en verimli tarım alanlarından biri olarak kabul ediliyor. Musul, önceki yıllarda olduğu gibi buğday üretiminde ülkenin lider ili olmaya aday.
Irak Bakanlar Kurulu, 2024 yılı Ekim ayında aldığı bir kararla, çiftçilere buğday için ton başına 800 ila 850 bin dinar (yaklaşık 570 ABD doları) arasında ödeme yapılacağını açıklamıştı. Ancak bu karar yalnızca tarım planı içinde üretim yapan çiftçiler için geçerliydi. Plan dışı üretim yapan çiftçiler ürünlerini serbest piyasada 450 bin ila 650 bin dinar arasında değişen fiyatlarla satmak zorunda kalıyor.
Tarımdan alınan buğday, Irak Ticaret Bakanlığı tarafından satın alınarak değirmenlere dağıtılıyor ve devlet destekli gıda yardımı sisteminde kullanılıyor. Ekmek ve pirinç, Irak mutfağının temel besinleri arasında yer alıyor.
