Ninova Vali Yardımcısı Ali Ömer, Irak hükümeti ile Kürdistan Bölgesi Hükümeti'nin Şengal’de güven ve istikrarın yeniden sağlanması için yeni bir yönetim kurma konusunda anlaşmaya vardığını belirterek, "yeni yönetimin önümüzdeki birkaç gün içinde göreve başlayacağını" söyledi.
Erbil-Bağdat arasında yapılan anlaşmada, ilçedeki tüm tabakaların oyuyla yeni bir idari yönetim oluşturulacak. Ayrıca, kurulacak meclisin onayı olmadan hiçbir karar alınamaz.
Kürdistan Bölgesi İçişleri Bakanı Reber Ahmet, başkanlığındaki heyet, Irak’ın başkenti Bağdat’ta Irak Başbakanı Mustafa Kazımi ile görüştü.
Görüşmede, Birleşmiş Milletler (BM) Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert’da katıldı.
Heyetler arası görüşme sonrası Şengal’de güvenliğin ve huzurun sağlanması için taraflar arasında bir anlaşma imzalandı.
Mevcut yönetimin meşruiyeti yok
KirkukNow’a konuşan Ninova Göçmen ve Kuruluşlardan Sorumlu Vali Yardımcısı Ali Ömer, "Ninova Valisi Necm Cuburi bir süredir Şengal'deki durumu normalleştirmeye ve yeni bir yönetim kurmaya çalışıyor, çünkü mevcut yönetimin meşruiyeti yok” dedi.
Ali Ömer, “Birkaç gün önce Ninova Valisi, Kürdistan Bölgesi Hükümeti Başbakanı ve İçişleri Bakanı ile bir araya geldi. Bağdat'taki yetkililerle de görüştü ve Şengal bölgesi için yakın zamanda yeni bir yönetim kurulmasına karar verdiler" diye konuştu.
Yeni yönetimle ilgili ayrıntılı bir bilgi vermeyen Ali Ömer, "Erbil ile Bağdat arasında yapılacak bir anlaşma gereği yeni bir kaymakam atanacak. Bu kişi Şengal halkından olacak ve sorun yaşanmaması için ilçe vatandaşlarının onayının alması gerekiyor" dedi.
27 Aralık 2018 tarihinde Şengal’de kaymakam, ilçe meclis başkanı, iki yardımcı ve üyelerden oluşan toplam 21 kişi belirlenerek, bu kişilerin toplumun her tabakasından katılımın olduğu açıklandı.
Yeni yönetimin basın açıklamasına, Şengal’deki aşiret reisleri, gösterici temsilcileri ve çok sayıda farklı parti ve bileşen katıldı.
Ninova-27 Aralık 2017- Çeşitli gruplar, aşiret reisleri ve siyasi parti temsilcileri tarafından Şengal’de geçici bir yönetimin seçilmesi: Fotoğraf/ İbrahim Ezidi
Erbil ile Bağdat yönetiminden herhangi bir destek görmeyen yeni yönetim, aynı gün toplantı sonuçlarını Irak hükümetine, “Şengal’i yönetecek yeni bir yönetim ve geçici bir konsey seçmeye karar verdik”şeklinde bir bildiri gönderdi.
Şengal'in mevcut atanmış Kaymakamı Fahd Hamid'in önderliğinde iki yıl önce kurulan yönetim, ne Irak hükümeti ne de Kürdistan Bölgesi Hükümeti tarafından tanınmıyor. Son vilayet seçimlerinde oyların çoğunu elde eden Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ise söz konusu açıklamaya tepki göstererek, bu şekilde kurulan bir yönetimin meşru olmadığını açıklamıştı.
KDP’nin tanıdığı Şengal bölgesinin resmi kaymakamı Mehma Xelil, 16 Ekim 2017 olaylarından bu yana Dohuk’ta ikamet ediyor ve Şengal’de kabul edilmiyor.
Şengal halkı Fahd Hamid ve Mehma Xelil’i kabul etmiyor
Şengal’in mevcut yönetimle ilgili olarak Ali Ömer,"Meşruiyetleri yok, Fahd Hamid tanınmıyor. Öte yandan Şengal’deki vatandaşlar Mahma Halil'i reddediyor. Bizde hangi temsilciyle muhatap olacağımızı bilmiyoruz” dedi.
Ali Ömer, “Irak hükümeti ve Kürdistan Bölgesi Hükümeti tarafından tanınan bir yönetimin belirlenmesi çabasındayız. En azından yönetim olarak biz de yapılacak hizmet projelerinde kiminle muhatap olacağımızı bilelim” ifadelerini kullandı.
Ninova -27 Aralık 2017 - Şengal ilçesinin ana caddelerinden biri: Fotoğraf/ İbrahim Ezidi
Şengal’e bağlı Sinuni Nahiye Müdürü Xudeda Çuki ise KirkukNow’a şöyle konuştu:
"Erbil ve Bağdat'ın anlaştığını medyadan duyduk. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgiye sahip değiliz. Ninova Valisi'ne, bölgesel hükümete ve Irak hükümetine bu anlayışları için minnettarız. Ancak onlara şunu söylemek isteriz; Şengal halkının rızası olmadan imzalanan anlaşma başarılı olmayacak ve uygulanamayacak. Bölge halkı bunu reddedecektir.”
Şengal halkının onayının alınmadığı anlaşmalar başarısız ve daha büyük sorunlara neden olur
"Bölgesel hükümet ve Irak hükümeti, 3 Ağustos 2014'te IŞİD saldırdığında bizi terk etti” diyen Xudeda Çuki, sözlerine şunları ekledi:
“Şimdi ise Şengalliler’in yer almadığı bir anlaşma yapmak istiyorlar. Şu anda kalanlar ve onu savunanlar hala bölge halkına hizmet ediyor, onlar Şengal’in sahipleri, bu yüzden halkın görüşleri alınmalıdır. Şengal ile ilgili yapılan her anlaşma halkın onayının alınması gerekiyor. Aksi durumda ilçede sorunların çözülmesi yerine daha büyük sorunlar yaşanabilir.”
Heşdi Şabi’nin Şengal Başkanı Halid Ali’de KirkukNow’a anlaşmayla ilgili şunları söyledi:
"Görüşlerimiz alındı ve konu hakkında bilgilendirildik. Yakın zamanda Şengal'i yönetecek kişi kesinlikle görevlendirilecek…Yeni seçilecek kişinin herhangi bir partiye bağlı olmaması, yeni ve bağımsız bir kişi olmasının daha iyi olacağını düşünüyoruz. O vakit, herhangi bir taraf şikayet etmeyecek.”
Gerek Kürdistan Bölgesi gerekse Irak hükümeti defalarca Şengal’de yeni bir yönetim oluşturmaya çalıştı, ancak başarılı olamadılar.
Irak eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Falih Fayyad, Mart 2019'da Şengal’e yaptığı ziyarette, kaymakamlık için önerdiği üç aday isim reddedilmişti. Şengal’deki partiler ve aşiret liderleri geçici konseye ve Fahd Hamed'e bir kez daha güven verdi.
Kazimi: Şengal’i iç ve dışarıdan gelen silahlı gruplardan temizlemeye kararlıyız
Irak Başbakanlık Ofisi anlaşmayla ilgili yaptığı açıklamada, Musul'un doğusunda güvenliği sağlama yetkisinin merkezi yönetimde olduğu, Başbakan Kazımi'nin, “Şengal’i iç ve dışarıdan gelen silahlı gruplardan temizlemeye kararlıyız" dediği aktarıldı.
Açıklamada, Kazımi'nin "Topraklarımızın komşu Türkiye'ye ve komşu İran'a karşı silahlı gruplarca saldırı amaçlı kullanılmasına izin vermeyiz" şeklindeki ifadelerine yer verildi.
Musul'un 120 km batısında yer alan ve idari olarak Ninova Valiliğine bağlı olan Şengal, Irak Anayasası’nın 140.madde kapsamındaki tartışmalı bölgeler arasında bulunuyor.
Kürdistan’ın bağımsızlık referandumu sonrası merkezi hükümet ile bölge arasındaki ilişkilerin bozulmasının ardından, 16 Ekim 2017'de Peşmerge Güçleri bölgeden çekilmesiyle, Irak ve Heşdi Şabi güçleri girdi. Bölge halen bu güçlerin kontrolündedir.
