Salahaddin’e bağlı Tuzhurmatu ilçesinden 16 Ekim 2017 olaylarından sonra yerinden edilen yüzlerce aile halen evlerine dönemedi. Mağdur aileler geçen sürede tazminat alamadıkları gibi Irak hükümeti tarafından göçmen olarak da kabul edilmedi.
12 Ekim 2017 tarihinde Kürdistan’ın bağımsızlık referanduma destek veren başta Kerkük ve Tuzhurmatu olmak üzere tartışmalı bölgelerdeki yüzlerce Kürt aile, bölgeye giren Irak ve Heşdi Şabi güçlerinin baskısı nedeniyle evlerinden çıkarak, Kürdistan Bölgesi’ndeki farklı kentlere göç etmek zorunda kaldı.
Irak Göç ve Göçmenler Bakanlığı’nın Tuzhurmatu Dairesi verilerine göre, 16 Ekim olayları sırasında ilçeyi terk edenlerin yüzde 17'si henüz evlerine dönmedi. Bir diğer anlamda 500 aile halen göçmen konumundadır.
Evleri kundaklandı ve tazminat ödenmedi
Tuzhurmatu'ya dönmeyen ve Süleymaniye'de ikamet eden Kürtler’den biri olan Hêriş Hesen Taha, “Evimizi yaktılar ve tazminat almadık, biz de Süleymaniye'de yaşamaya karar verdik”dedi.
Kerkük'te memur olarak çalışan ve her gün iki kent arasında mekik dokuyan Hêriş Hesen Taha’nın eşi ise öğretmen ve Süleymaniye'ye naklini yaptıktan sonra Tuzhurmatu’ya dönmek istemiyor.
Kifri-2017-Zanana bölgesine göç eden Tuzhurmatulu bir çocuk: Fotoğraf/KirkukNow
Söz konusu ailelerin önündeki engellerden biri Irak hükümeti tarafından göçmen olarak tanınmadıkları için tazminat alamamalarıdır.
Şu anda Germiyan bölgesindeki Lenger köyünde ikamet eden Tuzhurmatu'dan başka bir göçmen Ali Nuri Muhammed, “Tuzhurmatu'da sahip olduğum her şey bir dükkândı ve onu kaybettim. Şimdi buraya göç ettim ve günlük yevmiye çalışıyorum” diye konuştu.
8 nüfuslu Ali, maddi olarak durumunun kötü olması nedeniyle büyük kızının okul masraflarını karşılayamadığı için onu okuldan aldı.
Tuzhurmatu’da basit bir iş dahi bulamıyoruz
Muhammed, "Her şeye rağmen burası bizim için daha güzel. Zaman zaman iş yapma fırsatım oluyor. Tuzhurmatu’ya geri dönersem, günlük çalışacak imkânım bile olmayacak” ifadelerini kullandı.
Göç ve Göçmenler Bakanlığı verilerine göre, 16 Ekim'de Tuzhurmatu'da yaklaşık 400 ev ateşe verildi, 85 ev bombalandı.
Tuzhurmatu -16 Ekim 2017 olaylarında Kürt vatandaşlara ait ev ve dükkanlar ateşe verildi: Fotoğraf/KirkukNow
KirkukNow’a konulan Irak Göç ve Göçmenler Bakanlığı Salahaddin Ofisi Sorumlusu Eyub Cume Cabbar, “Birçoğu geri dönmeyebilir. Kürdistan Demokrat Partisi'ne mensup olmaları ve partilerinin şimdilik yerlerinden kalmaları talimatı verdikleri için dönmeyebilir. Evleri boş ya da bombalanmış ve tazminatta ödenmedi” sözlerini kullandı.
Bakanlık, 16 Ekim'de yerinden edilen 250 aileye yardım sağladı ve bu oran, yerinden edilmiş diğer ailelerin sayısına kıyasla çok düşük.
Cebar, bu konuda şunları söyledi:
"Çok sayıda aileye tazminat veya yardım yapılmadı. Yaralılar ve şehit ailelerine tazminat ödendi. Göç ve Göçmenler Bakanı bir kez de Tuzhurmatu ilçesini ziyaret etti. Zarar gören ailelerin her birine bir milyon 500 ila 2 milyon 500 dinar arasında maddi yardımda bulundu. Ancak sorun şu ki; Sadece 250 aileye evlerini yeniden inşa etmeleri için yardım edecekleri sözü verdiler.”
