Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü (MSF), Kerkük'teki Leylan kampı başta olmak üzere, kampların kapatılması halinde insani bir felaket yaşanacağı konusunda uyarıda bulundu.
MSF’nin dün yaptığı açıklaması, Leylan 1 kampının kapatılarak, iç göçmenlerin zorla bölgelerine geri gönderilmesinin ardından geldi.
Açıklamada, kamp sakinlerinin Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) ile zorunlu geri dönüş korkularını konuştukları belirtilerek, “MSF, hızlandırılan kamp kapanmalarının yerlerinden edilenler üzerinde yaratacağı insani sonuçlar konusundaki derin endişe duyuyor”dedi.
Kampı kapatsalar dahi, şimdi bizi bölgelerimize göndermesinler
Bağdat yönetiminin bir süredir kampları boşaltma planını hayata geçirdi. Hükümet, kampların göçmenler tarafından kendi istekleriyle boşaltıldığını savunuyor.
Irak hükümeti, yerinden edilenlerin "gönüllü" geri dönüşlerini kolaylaştırarak, geri dönmeleri durumunda onlara yaklaşık bir milyon 500 yüz bin dinar hibe vererek, yerinden edilmiş kişilerin kamplarını bu yıl sonuna kadar kapatmayı amaçlayan bir kampanya başlattı.
Raporda, kamptan bir kadının MSF çalışanlarına, “Kampı kapatmak isteseler bile, bizi gerçek bölgelerimize göndermemeliler. Bize güvenlik sağlamak zorundalar. Pek çok aşiret sorunu ve güvensizlik nedeniyle birçok insan köylerine dönemiyor”denildiğine yer verildi.
Kerkük - Kasım 2020 - Leylan kampında iki MSF çalışanı: Fotoğraf/Sınır Tanımayan Doktorlar
MSF, yerlerinden edilenlerin bir kısmının IŞİD ile bağlantılı olduğuna dair bir şüphe varsa, menşe bölgelerinde şiddete ve olası tutuklamaya maruz kalabileceklerine dikkat çekti.
Leylan kampından kalan göçmen bir kadın ise, “Komşularımdan bazıları bölgelerine döndüklerinde sözlü olarak saldırıya uğradılar ve mahalle sakinlerinden zarar göreceklerinden korktukları için bölgelerinin sakinlerinden saklanmak zorunda kaldılar” dedi.
2014-2017 yılı arasında savaş ve Irak'ın büyük bir bölümünün IŞİD tarafından kontrol edildiği dönemde, yaklaşık 6 milyon insan bölgelerini terk etmek zorunda kaldı. Halen bir milyondan fazla insan evlerine dönemedi.
2014-2017 yılları arasında Kerkük’te kurulan Leylan 1, Leylan 2, Leyla 3, Nazrewa, Yehyawe ve Dakuk kamplarında binlerce yerinden edilmiş aileye ev sahipliği yaptı. İç göçmenlerin bazıları bölgelerine dönmesiyle, 2 kamp dışında tüm kamplar kapatıldı.
Leylan kampında çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 7 binden fazla kişi yaşıyor.
MSF, kampta 300 kronik hastayı tedavi ediyor
Leylan kampında yaşayan başka bir kadın ise MSF personeline, "Evimiz yıkıldı. Küçük çocuklarımız var. Geri dönmek zorunda kalırsak onlarla ne yapacağımızı bilmiyoruz. Hava her geçen gün soğuyor. Kiraya verecek yeterli gelirimiz yok. Ev ve güvenliğimiz sağlanmazken, nasıl geri dönebiliriz” dedi.
Leylan kampı sakinlerinin çoğu, MSF tarafından sağlanan sağlık hizmetlerine güveniyor.
Irak'taki MSF Heyeti Başkanı Gul Paşa, şunları söyledi:
“MSF, kampta 300 kronik hastayı tedavi ediyor ve bu hastaların ömür boyu kesintisiz tedavi ve bakıma ihtiyaçları var. Genellikle kampta ayrılmalarından sonra üç ay boyunca yeterli ilaç sağlıyoruz. Kamp, dönüş bölgelerinde sağlık hizmetlerine tekrar ulaşana kadar tedaviyi bırakmamalarını sağlamak için, ancak bu hızlı kapanma ile hastalara o dönemi kapsayacak kadar yeterli ilaç sağlamak ve başka bir hastalık programına kaydolmaları için gerekli tıbbi dosyaları hazırlamak için yeterli zamanımız olmuyor.”
Koronavirüs salgını da MSF ekibi için bir başka endişe kaynağı. Bu konuda Paşa, "Covid-19 salgınının yayılması sırasında hastaların kamptan ayrılması konusunda endişeliyiz. Kampın tecrit bölgesinde 8 teyit edilmiş Covid-19 vakası var. Hastaların nasıl nakledileceği ve insanların ne kadar çabuk tıbbi bakım alacağı belli değil” dedi.
Kerkük - Kasım 2020 - Yerinden edilmiş bir aile evlerine dönme hazırlıkları için eşyalarını topluyor: Fotoğraf/Sınır Tanımayan Doktorlar
Örgütün açıklamasına göre, “MSF, Irak makamlarını Leylan kampının yakında kapatılması kararını yeniden gözden geçirmeye çağırıyor” dedi.
Örgüt, 1991 yılından bu yana Irak'ta, kuruluşun kendisinin tanımladığı şekliyle, ırk, din, cinsiyet veya siyasi görüşe bakılmaksızın vatandaşlara ücretsiz yüksek kaliteli tıbbi yardım sağlama alanında çalışıyor.
Irak Göç ve Göçmenler Bakanlığı yaptığı son açıklamada, yerinden edilenlerin kamplarını 2020 yılı sonuna kadar kapatma planı kapsamında 15 kampın kapatıldığını açıkladı ve her gün 100 yerinden edilmiş ailenin evine döndüğüne dikkat çekti.
Bakan İvan Faik Cebro yaptığı açıklamada, kampları kapatma planını bu yıl sonuna kadar uygulamaya devam edeceklerini ve "6 yıl sonra yerinden edilenler meselesini kapatma zamanının geldiğini" söyledi.
IŞİD'e karşı savaşın sona ermesinin üzerinden birkaç yıl geçmesine rağmen, geri alınan bölgelerde su ve elektrik gibi temel hizmetlerin olmaması ve savaşın yol açtığı yıkım, yerlerinden edilenlerin bölgelerine geri dönmesini engelliyor.
