Sara Diler adlı Kerküklü vatandaş, TV kanallarında şehri temizleme kampanyasının başlatıldığını duyalı bir ay oldu. Ancak geçen süreye rağmen sokak ve caddelerin çöplerden temizlenmemesinden büyük üzüntü duyuyor.
Şorice Mahallesi’nde yaşayan Sara, Kerkük'ün tüm mahallelerinde olduğu oturduğu mahallede çöp ve artıkların birikmesinden dolayı yaya yürüyecek yer bulamıyor.
KirkukNow’a konuşan Sara, “TV kanallarında sizin için temizlik kampanyalarından bahsediyorlar. Şehrin içindeki manzara değişmedi. Evimin önünde biriken çöplerden kurtulmak için, atıkları toplayan motosiklet sahibinin telefon numarası bizde var. Çöp biriktiğinde onu arıyoruz ve bin dinar karşılığında çöpü atıyor. Çöpleri nereye attığını bilmiyoruz ama…”dedi.
Kerkük, Mart 2021, Rahimawa Mahallesi sakinleri, insanları rastgele çöp atmaması için tabela astı. Foto/KirkukNow
Bu yılın Şubat ayından bu yana, biri Kerkük'teki tüm hükümet dairelerinin katılımıyla, diğeri ise Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ile işbirliği içinde olmak üzere, şehri çöpten” temizlemek için iki kampanya düzenlendi.
Son kampanya bir hafta önce sona erdi, ancak KirkukNow muhabiri, çöplerin şehir genelinde yeniden biriktiğine dikkat çekti.
Kerkük Büyükşehir Belediyesi Basın Sorumlusu Adnan Raşid, “Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin düzenlediği kampanya şehrin temizlenmesi için iyi bir adımdı ve şehir merkezinde ve girişlerde 50 bin ton atıktan temizlendi”diye konuştu.
Raşid, kampanyanın şehrin tüm alanlarını kapsamını belirterek, “şehrin peyzajında somut bir değişiklik olduğunu, ancak vatandaşlar günlük olarak çöp atarken atık birikimini önlemek için temizlik kampanyalarına devam edilmesi gerektiğini” vurguladı.
Elimle şehrimi bozmaktan utanıyorum
Kerkük'te çöp sorunu özellikle, 2017 yılından sonra Kerkük idaresi ile temizlik şirketi arasındaki sözleşmenin sona ermesiyle başladı.
Kerküklü Yusuf Şirvan ise, “Çöpü kapımın önüne koyuyorum ve setute (üç tekerlekli bisiklet) gelip çöpleri toplamasını bekliyorum. Bazen gelmiyorlar, bu yüzden kendim atmam gerekiyor” dedi.
Çöp toplayan bazı vatandaşlar ve bisikletler şehrin girişlerine attıkları çöpler, rüzgar ve yağmur dan dolayı çoğu kez atıkların saçılmasına ve şehrin ana caddelerine geri dönmesine neden oluyor.
"Çöp kutusuna gittiğimde çok utanıyorum. İnsanlar beni görmesin diye sık sık gece gidiyorum, çünkü elimle şehrimin manzarasını bozduğum için utanıyorum” diyen Yusuf, bu durumun başka bir çözümü olmadığını ve çöpten kurtulmazlarsa sadece iki gün içinde tüm mahalleyi dolduracağını sözlerine ekledi.
Kerkük, Mart 2021, Belediye çalışanları Kerkük'te bir caddeyi temizliyor. Foto/KirkukNow
Yusuf, “Şehrin dışına çöp atan tek kişi ben değilim, çoğu insan bunu yapıyor çünkü başka bir çözüm yok, şehir çöplerle dolu... Bu durumdan hükümet sorumlu”diyor.
Kerkük Belediyesi, kenti temizleyemeyeceğini defalarca açıkladı.
Bağdat yönetimi, Kerkük'teki atıkların temizlenmesi için ayrılan bütçeyi bir milyar 200 milyon dinardan 200 milyon dinara düşürdü, bu da hükümetin her bir ton çöpün atılması için 500 dinar ayırdığı anlamına geliyor.
Belediye, günlük biriken toplam bin 200 ton atığın yaklaşık 300 tonunu temizleyebiliyor.
"Şu anda günde yaklaşık bin 200 ton çöp birikiyor, ancak belediye günde sadece yaklaşık 300 ton çöp toplayabiliyor" diyen Adnan Reşid, belediye çalışanları ile işbirliği içinde, atıkları uygun yerlere atmak, kaldırımlara, caddelere veya şehrin girişlerine atmamak için vatandaşlara çağrıda bulundu.
Kerkük yönetimi şu anda her aileden ayda üç bin dinarı geçmeyen miktarda atık toplama ücreti alması da vatandaşların tepkisine neden oldu.
Kerkük'te protestolar ve sivil faaliyetler düzenlemek için oluşturulan Şeqam Grubu (Cadde) Başkanı Muhammed Celil KirkukNow’a, “Atık biriktirme sorunuyla ilgili pek çok etkinlik düzenledik. İstifa etmek veya kendisine karşı yasal bir şikayette bulunduk” diyerek, sorunu çözmek için atılacak adımları beklediklerini, aksi durumda medeni yöntemlere başvuracaklarını söyledi.
Kerkük Belediyesi, şehir içindeki atıkların günlük olarak uzaklaştırılıp uzaklaştırılmasından ve iki istasyona nakledilmesinden sorumludur. Atıkların ayrıştırılmasından sonra, atıkların burada gömülü olduğu Leylan ilçesindeki ana istasyona aktarıyor.
Video, 2021 başı, Cimen bölgesindeki atık toplama istasyonu
Irak Parlamentosunda Kerkük Parlamenteri Meriwan Nadir, “Gerekli bütçeye sahip olmamanın yanı sıra, şehir yönetimi ihmalkar ve durumdan da sorumludur” dedi.
Kanuna göre, il meclisleri feshedildikten sonra, Irak Parlamentosundaki Kerkük vekilleri, kent yönetiminin faaliyetlerini denetliyor.
Mariwan Nadir, “şehir temizleme kampanyalarının geçici olduğunu sorunu kalıcı çözemeyeceği” ve Kerkük belediyesine özel bir bütçe ayırmaya çalıştıklarını kaydetti.
Nadir, Belediyeler Bakanlığı'nın daha önce 2020 Genel Bütçe Yasasını geçirmeme bahanesiyle bütçeyi düşürdüğünü söyleyerek, düşüklüğü tüm Irak illerini kapsadığını belirtti.
Şu ana kadar Meclis'te görüşülen 2021 bütçesinden Kerkük'ün payı sabitlenmedi ve 2020'de genel bütçe kanunu onaylanmadı, ancak 2019'da petro-dolar bütçesi dahilinde Kerkük’e 500 milyar dinar tahsis edildi.
