IŞİD’in esaretinden kurtulan 11 Ezidi kadın, ailelerinin ve Ezidi Ruhani Konseyi'nin muhalefetine rağmen, Duhok'ta kaldıkları kampları terk ederek örgüt mensuplarının tecavüzü sonucu doğan çocuklarıyla yeniden bir araya geldi.
11 kadının ailesi, kızlarının “bazı organizasyonlarla görüşecekleri" gerekçesiyle 2 Mart'ta kamplarından ayrıldıklarını ve o günden beri geri dönmediklerini dile getirdi.
Olay, Irak Parlamentosunun IŞİD militanlarının elindeki cinsel taciz sonucu doğan çocukların dosyasını çözüme kavuşturmak için özel bir paragraf içeren Ezidi Kadınlar Yasasını onaylamasından bir gün sonra yaşandı.
Efrac kamptan nasıl ayrıldı
Zaho’daki Qadia kampında yaşayan Daxil Beşar Xelaf’in kızı Efrac, kamplardan ayrılan 11 kadından biridir.
Daxil Beşar Xelaf, “Kızım bana arkadaşlarıyla Zaho'ya gideceğini ve bir kuruluşun onlarla bir şey için temasa geçtiğini, örgütün adını söylemedi bana. Bende arkadaşlarıyla gittiği için sorun olmadığını söyledim” dedi.
3 Mart'ta beni aradı ve bana, “Bugün de işimiz uzadı” dedi, ertesi gün telefonu kapandı
Akşam saat 17.00 sıralarında kızını aradığını söyleyen Xelef, “Kızım 'Zaho’da oteldeyiz, işimiz bitmediği için bu gece burada kalacağız...’ dedi ve bana derneğin ismini de söylemedi. Ertesi gün ‘Bugün de işimiz bitmedi’ dedi ve sonraki gün telefonu kapalıydı” ifadelerini kullandı.
Xelef’e göre, 3 Ağustos 2014'te IŞİD tarafından alıkonulduğunu, 5 yıldan fazla tutsak kaldıktan sonra 25 Ağustos 2019'da özgürlüğüne kavuştu. O Duhok'a döndü, ancak kızını Suriye'de örgütün elinde kaldı.
Duhok’ta yerlerinden edilmiş Ezidilerin barındığı bir kamp Foto/KirkukNow
Efrac o günden beri babası ve erkek kardeşlerinden biri ile birlikte Duhok'un Zaho ilçesinde bulunan Qadia kampında yaşamaktaydı.
Daxil’in babası Almanya'da ikamet eden iki Ezidi kadınla evli ve Şengal’de Peşmerge olarak görev yapıyor.
4 Mart akşamı Efrac’ın bir ağabeyi, Qadia kampından Zaho'ya giden kızlardan biriyle konuştu. Kadın, Efrac’ın telefon şarjının bittiğini ve nerede olduklarını bilmediklerini söyledi.
Aynı gün Daxil diğer kızların aileleriyle konuştu ve aynı hikayeyi duydukları, ne olduğunu ve nereye gittiklerini bilmedikleri ortaya çıktı.
Güvenliğe şikayet eden Daxil,"Daha önce, örgütler tarafından düzenlenen kurslara katılmak için kamp dışına birkaç kez gittiler, ancak bu sefer onlarla iletişimi kaybettik ve nerede olduklarını bize bildirmediler" ifadelerini kullandı.
Kızımdan “Merak etme baba, kızıma kavuştum ve kampa geri dönmeyeceğim
“5 Mart'ta kızımdan şöyle bir sesli mesaj aldım: Merak etme baba, kızıma kavuştum ve kampa geri dönmeyeceğim...Güvenliği ve polisi aramayın. Şimdi rahatım.”
Efrac sesli mesajında, Kürdistan Bölgesinde yaşadığı kenti söylüyor, ancak KirkukNow olarak kadınların can güvenliği için şehrin ismini açıklamama kararı aldık.
Daxil, "Onun için her gün ağlıyorum. Onsuz yaşayamam. Güvenlik servislerinden kızımı kurtarmalarını istiyorum.Bunu kimin yaptığına bakılmaksızın, olanları bir kaçırma olarak görüyoruz” dedi.
11 kadının hikayesi hakkında neler söyleniyor?
Ezidi Belgeleme Örgütü Şengal Şubesi Müdürü Xeyri Ali, bu 11 kadının Kürdistan Bölgesi güvenlik servislerinin "bilgisi ile" kamptan ayrıldığını, ailelerini çocuklarıyla yeniden bir araya gelmek için terk ettiklerini belirterek, sözlerine şunları ekledi:
“Birkaç aydır uluslararası bir örgütün Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ve Kürdistan Bölgesi Hükümeti ile eşgüdüm halinde çalışarak tecavüz sonucu doğan bir grup çocuğu annesine kavuşturmaya çalıştığını biliyoruz. Bu planlı yapılan bir programdı.”
Xeyri, "Bu organizasyon başlangıçta bu hayatta kalanlara onları topluma yeniden kazandırmak için psikolojik destek sağlamak için çalıştı" dedi.
Örgüt ayrıca Kürdistan Bölgesi Hükümeti tarafından kamplarda çalışma yetkisine sahip ve takip raporuna göre resmi olarak tescillidir ve örgütün güvenliğini korumak için adı saklı tutulmuştu.
Şengal, Mart 2019, Ezidi kadınlar, Dünya Kadınlar Günü'nde Ezidi kadınların çektiği acıların anlatıldığı bir etkinliğe katıldı Foto/KirkukNow
Xeyri, "Kamplardan Suriye sınırına yakın bir bölgeye kadar 11 kadına refakat edildi. IŞİD militanlarının cinsel tacizinden doğan 17'den fazla çocuğu teslim ettiler”diyerek, “11 kadında çocuklarına kavuştuktan sonra Kürdistan Bölgesi'nde bir şehirde özel bir yerde barındırılıyorlardı ve şimdi çocuklarıyla birlikte yaşıyorlar” dedi.
Xeyri, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada veya diğer Avrupa ülkesinde yaşamayı seçmeye "hak" verildiği,"Kadınlar kamptan ayrılmadan önce, bu ülkelerden onay alındı yani önceden bir anlaşma var. Örgütün gelecekte bir grup başka kadını da almaya niyetlendiğini, ancak bazı yankılardan dolayı çalışmalarını durdurdu” ifadelerini kullandı.
Ezidilerin Medya İşleri ve İlişkilerden Sorumlu Mirin Yardımcısı Cevher Ali ve Bağdat'taki Ezidi vekillerde durumu doşruladı.
2019, Ezidilerin çoğunu barındıran Duhok’taki Kebartu kampı. Foto/Ammar Aziz
IŞİD mensuplarının tecavüzü sonucu doğan çocukların sayısına ilişkin resmi bir istatistik yok.
Yasa sorunu kökten ele almadı
Irak Parlamentosu, bir süre önce çeşitli şiddet biçimlerine maruz kalan kadınlara rahat bir yaşam sunmak için maddi ve manevi tazminat öngören Ezidi Kadınlar Yasasını onayladı.
Ancak Irak Parlamentosundaki Ezidi milletvekili Hüseyin Hasan Nermo KirkukNow’a yaptığı açıklamada, "IŞİD çocukları meselesini ele alan paragraflar ve maddeler, Ezidi Emiri ve Ruhani Konseyi’nin baskısıyla tasarıdan çıkarıldı” dedi.
Ezidiler, bu paragrafı kaldırdıktan sonra söz konusu çocukların annelerine verilmesi tartışmaları da kapatıldı.
Cevher Ali Bey, “IŞİD'den doğan çocuğu almayacağımızı onlarca kez söyledik...Bu konu Ezidi din kurallarıyla çelişiyor ve toplumumuz tarafından kabul edilmiyor, bu konu bizim için kırmızı ve net bir çizgi. Bu konuyu yeniden ele almaya gerek yok, Konsey olarak milletvekilleri IŞİD'in çocukları ile ilgili kısmın kanundan çıkarılmasına oybirliğiyle karar verdi, bu konu bitti. 11 kadının meselesini Bölgesel yönetimin bu sorunu çözmesini bekliyoruz" dedi.
Kaçırılan Ezidileri Kurtarma Dairesi Duhok Müdürü Hüseyin Kaidi ise, "Bu konudaki görüşümüz dikkate alınmadı. Olanlardan biz sorumlu değiliz. Bu konuda bildiğinizden daha fazlasını bilmiyoruz. IŞİD'den sağ kurtulanlarla ilgili davalar için bölgesel hükümete bağlı resmi bir organız” diyor.
IŞİD esaretinden kurtulanları ziyaret ettim, yüzde 90'ı bu çocukları almaya hazır değil
Irak Parlamentosu Ezidi Temsilcisi Xalide Xalil, "Ezidi Ruhani Konseyi'nin IŞİD çocuklarını kabul etmeme kanununa ve kararına saygı gösterilmelidir. IŞİD’den sağ kurtulan aileleri ziyaret ettim, yüzde 90'ı bu çocukları kucaklamaya hazır olmadıklarını söylüyor, 10 kişinin görüşleri farklıysa bu hiçbir şeyi değiştirmeyecek" sözlerini kullandı.
Olay, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Irak'taki temsilcisinin geçen hafta yaptığı bir toplantıda Ezidi temsilcilerinden bu konuya bir çözüm bulmasını istediği bir zamanda geldi.
Xalil, "Birleşmiş Milletler, bu kadınlarla ilgili bazı şikayetler aldıklarını söylüyor, bu nedenle Temsilciler Meclisi'nde özel bir yasayı onayladığımızı ve daha fazlasını yapamayacağımızı söyledik...Vaka sayısı artarsa, o zaman ilgili yetkililer soruna bir çözüm bulabilirler"dedi.
Ancak Ezidi Belgeleme Örgütü Şengal Şube Müdürü Xeyri Ali, davanın şu anki haliyle çözülmeyeceğine inanıyor: “Bu kızları ve Ezidi kadınları bu şekilde almaları, aileleri için de kötü sonuçlar doğuracaktır. onları IŞİD'den geri almak için çok şey yaptı ve şimdi çocuklarını verirlerse, muhtemelen evlenmeyecek. Kimse onlardan değil, çünkü dinimiz onların başka biriyle evlenmelerine ve IŞİD'den doğan bir çocuğu büyütmelerine izin vermiyor.”
Ezidi Mir’i Yardımcısı ise, “Bütün çocuklarını yurt dışına göndermeyi, Kürdistan'a getirmemeyi öneriyorum. Bizim bu çocuklarla hiçbir ilgimiz yok. Olanlar büyük bir hataydı.Yapanlar, aralarında çekişme yaratmak istiyorlar. Bu sorun çözülene kadar bu konu hakkında sessiz kalmayacağız” diye konuştu.
