Thomas Abdullah Hemo, henüz 9 yaşında iken annesinin kollarından koparıp babasından ayıran IŞİD militanları, ona silah kullanmayı ve cephenin ön saflarında savaşmasına zorladılar. Çatışmalar sırasında ise onu yalnız bırakıp yıkılan bir molozun altında yaralı bulundu.
Thomas Abdullah Hemo, tüm bu acı olaylara daha gençken, dokuz yaşındaki bir çocuğun zar zor katlanamayacağı olaylara isteksizce tanık oldu.
Ağustos 2014'te IŞİD, Şengal’e saldırdığında, 9 yaşındaki Thomas ve dört kız kardeşi, ağabeyi, yengesi ve çocukları ile çok sayıda kuzeni, örgüt mensupları tarafından alı konuldu.
Şimdi on beş yaşında olan Thomas, KirkukNow'a hikayesini şu şekilde anlattı:
"İlk başta bana bir köle gibi davrandılar, ancak daha sonra beni silah kullanma konusunda eğittiler ve kendi özgür irademle kaçamadım bile…”
Ninova, Temmuz 2017, Thomas, günlerce aç ve susuz kaldı. Bulunduğunda zor durumdaydı. Fotoğraf: Afshin Ismaili
Thomas, IŞİD'in elinde üç yıl geçirdi ve ailesine kavuşmadan önce ölümün eşiğine geldi. “Rakka şehrinde bana silah kullanmayı öğrettiler, çeşitli eğitim kurslarına katıldım, tabanca, Kalaşnikof, roketler, PKC ve hatta RPG kullanımı konusunda eğitim aldım" diyor.
Tutsak kaldığı bu süre içinde Thomas, Kürtçe konuşmayı unutarak, Arapça konuşmaya başladı.
Şengal yolunu kapatan IŞİD militanlarının eline düşen ailesinden tek kişi Thomas değil, Thomas dokuz kişiyle birlikte bir araçtaydı.
Thomas’ın babası Abdullah Hemo, "Onları Şengal’den dağa bir arabayla gönderdik. Esaretten kurtulmalarını istedik. Arabaya hepimiz sığamadık, bu yüzden Thomas'ın annesi, ben, oğullarımdan biri ve iki kızımın yeri araçta kalmadı. En azından diğerleri kurtulsun dedik”ifadelerini kullandı.
Thomas ailesinin yedinci çocuğudur, iki kız kardeşi, iki erkek kardeşi ve dört ablası vardır.
Rakka'da IŞİD militanları bana silah kullanmayı öğretti
Abdullah Hemo konuşmasına şunları ekliyor; “Şehirden ayrıldıklarını ve dağa sağ salim ulaştıklarını sanıyorduk. Ertesi gün kendilerini Kürdistan Bölgesi'ne götüren bir yol olduğunu duyduk. Meğerse IŞİD peşlerine düşmüş ve kendilerinden son olarak Sinune - Dukri yerleşkesinin arasında IŞİD'in eline geçtiklerini öğrendik.”
Bu dönemde Ezidilerin çoğu Şengal Dağı'na kaçtı. IŞİD militanları dağı kuşattı, ardından yerinden edilenlerin bir kısmı Suriye topraklarına girmeyi başardı ve oradan Kürdistan Bölgesi'ne döndü.
4 Ağustos 2014 günü saat 11:00'de bazı IŞİD militanı, Thomas ve ailesini yakaladı. Ancak Thomas ve aile üyelerinin anlattıklarına göre onları serbest bıraktılar, ardından Iraklı IŞİD militanları tarafından pusuya düşürüldüler ve tutuklandılar.
Thomas, "Bizi birbirimizden ayırdılar, Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP) Şengal’deki şubesinin genel merkezine götürdüler ve hava saldırılarından dolayı beni Telafer'e oradan da Musul'a, oradan da Rakka'ya naklettiler. Beduş’a ve oradan Musul'a geri döndüm”dedi.
Duhok 2017, Thomas kurtarıldıktan kısa bir süre sonra yerinden edilmişler için bir kampta ailesiyle birlikte. Fotoğraf: Afshin Ismaili
IŞİD'in kendisine öğrettiği derslerin ve vaazların etkisinde bir buçuk yıl geçiren Thomas, "Bir süre sonra beni eğitip silahlandırdılar. Katıldığım ilk savaşta Musul'da oldu. Savaşın ön saflarındaydım" diyor.
Örgütün militanları Thomas ve diğer çocukların gözleri önünde katliamlar ve şiddet eylemleri gerçekleştiriyordu. Thomas, "Bütün bunları gördüm, insanların öldürülmesini ve katliamları gördüm. Ve bu manzaraya alıştım ama kimseyi öldürmedim" dedi.
Thomas, Suriye'de Demokratik Suriye Güçleri'ne (SDG) ve Ninova'da Irak güçlerine karşı birçok başka savaşa tanık oldu ve sıklıkla ön saflarda canlı kalkan olarak kullanıldı.
IŞİD esaretinden kurtarılanlardan birinden Thomas'ın hala hayatta olduğunu öğrendim
Abdullah Hemo, oğlu Thomas'ın akıbetini araştırma çabalarıyla ilgili olarak, "Yaşayıp yaşamadığını bilmiyorduk. Daha sonra IŞİD’in esaretinden kurtarılanlardan birinden hâlâ hayatta olduğunu öğrendim. Kendisini IŞİD militanlarından biriyle gördüğünü ve savaşlara canlı kalkan olarak götürdüklerini söyledi."
Bu dönemde, bir grup şahsiyet ve arabulucular sayesinde, Abdullah Hemo, oğlu Thomas ve bir kızı dışında, ailesinden kaçırılanlarla tekrar bir araya gelmesini sağladı.
Thomas, esareti sırasında ailesinden hiçbirini görmediğini ve IŞİD baskısından korkarak aramaya cesaret edemediğini söylüyor.
Zamanla, Irak kuvvetleri Ninova'yı geri almak için askeri operasyonlarına başladı ve 2017 yılının ortalarında Musul'un merkezine ulaştı.
Temmuz 2017'de bir gün Thomas, bir grup IŞİD militanıyla birlikte Irak güçlerine karşı hava bombardımanına maruz kaldıkları silahlı çatışmalara katıldı.
Duhok, 2018, Thomas, aldığı yaralardan kurtulduktan sonra Kibertu kampında yerinden edilmiş insanlar için futbol oynuyor Fotoğraf: Afshin Ismaili
Thomas, "Bir binanın içindeydim ve hafif yaralandım. IŞİD'liler beni kurtardı ve terk edilmiş bir eve gittik. O evde günlerce susuz ve aç kaldık. Kaçış yolları tıkandı. İdrarımızı içmek zorunda kaldık. Aşırı susuz kaldık. Savaş uçakları evi bombaladı ve çok sayıda IŞİD militanı evin enkazının altında kaldı, diğerleri kaçtı. Birkaç saat evin enkazı altında kaldım, ağır yaralandım, Irak güçleri gözaltına alınan IŞİD emirlerinden birinin yardımcısı yardımıyla beni buldu ve enkazın altından çıkararak, Hamam al-Alil'deki Amerikan kuvvetleri için bir hastaneye naklettiler” ifadesini kullandı.
Başındaki ve yüzündeki yaralanmalara ek olarak, Thomas iki bacağını da kırdı ve bilinci yerine geldiğinde Irak güçleri tarafından sorumlu tutuldu. Thomas, “Ezidi olduğumu söyledim ve memurlardan biri babamı sordu ve sonra gitti”dedi.
Irak güçleri, Musul polisi ve Ezidi bileşeninden güvenlik personeli aracılığıyla, Thomas'ın babasını, ailesiyle birlikte Duhok'ta yerinden edilenler için Kibertu kampında kaldığı sırada bulmayı başardı.
Orada görünce şok olduk, kemiklerinden başka bir şey kalmamıştı, günlerce yemek yemeden geçirdik
“Oğlumun yerini telefonla bana söylediklerinde bu hayatımda duyduğum en mutlu haberdi. Hemen annesiyle birlikte Hammam Ali’ye geldik ve orada gördüğümüz durum karşısında şok olduk. Ondan geriye kemik kalmıştı” dedi.
Abdullah, yazılı bir taahhütname imzaladıktan sonra oğlu Thomas'ı aldı ve onu Duhok'taki bir hastaneye nakletti.
“Hiç kimseden yardım almadan oğlumu tedavi etmek için yaklaşık 15 bin dolar harcadım” diyor.
Ancak o ailenin acısı Thomas'ın bulunmasıyla bitmedi ve kaçırılan kızlarının akıbeti de diğer binlerce Ezidi gibi halen bilinmiyor.
Duhok, 2018, Thomas, 2014 yılında IŞİD tarafından kaçırılan ve akıbeti hala bilinmeyen kız kardeşinin fotoğrafını tutuyor. Fotoğraf: Afshin Ismaili
Thomas üç büyük ameliyat geçirdi ve üç ay tedavi altında kaldı. Daha sonra normal okula dönmeden önce bir dini okula gitti. Thomas, "Sadece Arapça biliyordum ama dört ay içinde Kürtçeyi yeniden öğrendim" diyor.
Fizik tedavinin yanı sıra Thomas psikoterapi aldı. Thomas'ın annesine göre, "Dönüşünün başında IŞİD, gördükleri ve yaptıkları ve onu yapmaya zorladıkları hakkında çok konuşuyordu, ama şimdi büyüdü ve bu şeylerden bahsetmiyor" dedi.
Thomas ailesiyle, kamp hayatını geride bırakarak Eylül 2020'de Şengal’e döndü.
Abdullah Hemo, “Thomas'ın psikolojik durumu hala istikrarsız, bazen sinirleniyor, sonra ağlıyor ve sakinleşiyor. Onunla topluma ve arkadaşlarına entegre olmak ve normal hayatına geri dönmesi için elimizden geleni yapıyoruz" dedi.
