Irak istihbarat Teşkilatına bağlı bir güç, Şengal’de 2014-2015 yılları arasında IŞİD’le savaş döneme ait bulunan bir toplu mezar alanını buldozerle yerle bir ettiği bildirildi.
Şengal Emniyet Müdürlüğü ile Irak istihbarat servisi arasında bulunan 6 ila 10 kişinin cesedinin bulunduğu tahmin edilen bu yer, 29 Haziran gecesi buldozerlerle yerle bir edildi. Bölgenin istihbarat servisine ait araçların park edileceği bir garaja dönüştürülmesi planlanıyor.
KirkukNow’a konuşan Şengal ilçe yönetiminden resmi bir kaynak, “Irak istihbarat servisine bağlı bir güç, geçen yıldan beri Şengal ilçe merkezinde bulunuyor. Karargahın yanındaki bir araziyi tesviye ediyor, ancak bu arazide bir grup Ezidi vatandaşın kalıntıları bulunuyor” dedi.
Çalışmalardan sonra bazı kurbanların kemikleri ve kıyafetleri ortaya çıktı.
Konunun hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmasını istemeyen kaynak, "Toprağı düzledikten sonra bazı kurbanların kemikleri ve kıyafetleri ortaya çıktı...Bu eylem bizi ve tüm Ezidileri kızdırdı” diye konuştu.
30 Haziran'da bölgedeki çok sayıda din adamı ve ileri gelenin de yer aldığı üst düzey bir Ezidi heyeti, konuyla ilgili olarak Irak istihbarat teşkilatının karargahını ziyaret ettiğini dile getiren kaynak, “Olayla ilgili Ezidilerin tepki gösterdiğini dile getirdi. Bu kişiler de kendilerinin olmadığını ve konunun farkında olduklarını söylediler” ifadelerini kullandı.
Şengal, 30 Haziran 2021, Toplu mezarın bulunduğu yer Fotoğraf: KirkukNow
Kaynak, “Bu güç, Bağdat ile Erbil arasında ilçedeki durumun normalleşmesine ilişkin yapılan anlaşma çerçevesinde Şengal’de konuşlandı. Karargahları Şengal Emniyet Müdürlüğü'ne sadece 50 metre uzaklıkta”diyerek, bölgede kötü olayların çıkmasına engel olmak için daha kontrollü olmaları gerektiğini söyledi.
Irak federal hükümeti ve Kürdistan Bölgesi tarafından tanınan bir örgüt olan Ezidi Belgeleme Teşkilatı yayımladığı açıklamada, “Şengal Emniyet Müdürlüğü ile işbirliği içinde toplu bir mezar bulduk, IŞİD militanları tarafından öldürülen 10 Ezidi kurbanın kalıntılarını içeriyor”denildi.
29 Ağustos 2019, Şengal’de tesviye edilen arsa. Fotoğraf: Ezidi Belgelendirme Teşkilatı
Yapılanlar başta kurbanların aileleri olmak üzere tüm Ezidilere büyük bir hakarettir
IŞİD'den kurtulanlara yönelik Tula Örgütü direktörü Derviş Coki Gerdo, "Yerle bir edilen alanda bir toplu mezar var...Yapılan şey tüm Ezidilere, özellikle de kurbanların ailelerine büyük bir hakarettir.”
Olayın ardından istihbarat yetkilileri, vatandaşlara orada toplu mezar olduğunu bilmediklerini söylerken, Derviş, "Orada toplu mezar var, bu mesele halledildi ve hiçbir şüpheye yer yok" dedi.
Şengal, 29 Ağustos 2019, Ezidi Belgeleme Teşkilatı tarafından bulunan toplu mezarın yeri
Derviş, "Şengal’deki yetkilileri ve istihbarat servisi tepkiyi bize bildirdi. Şehitler Vakfı ve özel ekipler toplu mezarları araştırmalı ve tüm ilgililer bu konunun takipçisi. Bu sorunun çözülmesi için çalışmalarımızı sürdüreceğiz."
Kürdistan Bölgesi Toplu Mezarları Açacak Milli Takım Araştırma ve Tespit Komisyonu üyesi Felah Hasan, KirkukNow'a yaptığı açıklamada:
“Bu konunun farkındayız, ancak emin değiliz. Bunlar insan kemikleri, Bağdat'la temasa geçtik, ne zaman olayla ilgileneceklerini, sahayı yerinde inceleyip, araştırmalara başlayacaklarını dile getirdiler.”
Soruşturma ve Tespit Komisyonu, Irak hükümetiyle koordineli olarak çalışıyor ve hükümetin onayı olmadan toplu mezarların bulunduğunu tespit edemiyor.
Bağdat'tan henüz bir yanıt alamadık ve yanıtlarını bekliyoruz
Felah Hasan, davanın takibiyle ilgili diğer ayrıntılara girmeden, “Bağdat'tan henüz bir yanıt almadık ve yanıtlarını bekliyoruz” dedi.
KirkukNow Irak istihbarat yetkililerinden konuyla ilgili açıklama alamadı.
15 Mart 2019'da Irak hükümetinin kararıyla Şengal ilçesine bağlı Koço köyünde Ezidilerin ilk toplu mezarı açıldı ve Milli Takım resmi istatistiklerine göre 17 toplu mezardan 364 kurbanın cenazesi çıkarıldı. Kurbanların kalıntıları, yeniden defnedilmek üzere kimlikleri belirlendikten sonra Bağdat'tan Koço köyüne iade edildi.
Şengal, 29 Ağustos 2019, Ezidi Belgeleme Teşkilatı tarafından bulunan toplu mezarın yeri
Kürdistan Bölgesine bağlı Vakıflar ve Diyanet İşleri Bakanlığı Ezidi İşleri Müdürlüğü'nden alınan istatistikler, Şengal ilçesinde 80 toplu mezarın yanı sıra IŞİD'in ilçeyi kontrol ettiği döneme ait onlarca bireysel mezarlığın bulunduğunu gösteriyor.
Ağustos 2014'te IŞİD militanları, Ezidilerin merkezi olarak kabul edilen Şengal ilçesini ele geçirdi ve bölge hükümetinin ve Irak hükümetinin güvenlik güçlerinin fazla direnişi olmadan bir gecede ilçenin kontrolünü ele geçirmeyi başardı.
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın 2020 yılı için Irak'taki insan hakları durumuna ilişkin yıllık raporu, “2014 yılında IŞİD tarafından kaçırılan 6.417 Ezidi'den 2280'i (1304 kadın ve 1576 erkek) hala kayıp.”
Raporda, IŞİD'in Ezidi topluluklarına ve diğer azınlıklara yönelik saldırılarının 310 bin Ezidi'nin yerinden edilmesiyle sonuçlandığı ve 100.000'den fazla kişinin Irak'tan kaçmaya zorlandığı ve bunun sonucunda 2.745 çocuğun yetim kaldığı belirtildi.
