Ammar Aziz-Ninova

IŞİD saldırısında ölen kardeşlerinin işlemlerini tamamlamaya çalışan Hamid Mahmud, elindeki olan parasını da farklı kentlerde yürütülen işlerden dolayı bu kentlerde harcamış. Mahmud ve ailesi geçen süre ve bunca çabalarına rağmen ölen kardeşlerinin maaşını alacakları konusunda umutsuz.  

Şengal’e bağlı Koço köyünden Hamid Mahmud, 2014 yılında IŞİD mensuplarının düzenlediği saldırılarda altı kardeşini hayatını kaybetti.

Mahmud, 2017 yılından bu yana şehitlerin maaşları da dâhil olmak üzere haklarını arıyor.

İş Kanunu uyarınca, Irak federal hükümeti, savaş operasyonları, askeri hatalar ve terör operasyonlarının şehitlerine ve kurbanlarına maaş ödüyor.

KirkukNow’a konuşan Hamid Mahmud, “2017'de ailesinde şehit olan herkesin işlem yapabileceğini söylediler, o zamandan beri kardeşlerimin işlemlerini tamamlamaya çalışıyorum, Musul, Tel Kaif ve Şengal’e onlarca kez gittim, yaklaşık 3 milyon dinar harcadım ve şimdiye kadar devletten bir dinar bile alamadık” dedi.

Hamid, ağabeylerinin maaşlarını almak için çabalıyor, çünkü ebeveynleri ve bir kız kardeşi, IŞİD'in Ağustos 2014'te Şengal’e düzenlediği saldırıdan bu yana kayıp.

Hamid Mahmud, “Şehit maaşlarının işlemleri bir süre durdu ancak birkaç hafta önce yeniden başladı. Nihayet bu konuda özel heyet ile görüşebildim ve kardeşlerimin işlemlerini kendilerine teslim ettim” diye konuştu.

Korkarım bu sefer de emeklerimiz boşa gidecek

2009 tarihli (20) sayılı Askeri Harekât, Askeri Hata ve Terör Operasyonlarından Zarar Görenlerin Tazmin Edilmesine Dair Kanun'un Birinci Değişikliğine göre, savaş harekatı ve şiddet eylemleri sırasında şehit, kayıp ve kaçırılanların ailelerine tazminat ödenmekte veya kendilerine uğradıkları zararın türüne göre maaşları ödenir.

Şehit maaşlarının kabulü, çeşitli ihtisas komisyonları aracılığıyla işlemlerin alınmasından sonra çeşitli prosedürler gerektiriyor. Bu yılın ortasında Şengal’de bir alt komisyon için ofis açıldı.

Hamid Mahmud, “Hükümetin Ezidi şehitlerinin ailelerine maaş vereceği konusunda pek iyimser değilim, 7 yıl bizim için bir şey yapmadan geçti ve toplu mezarların açılması geçici bir meseleydi. Çok vaatler verdiler. Yerinden edilenlerin geri döndürülmesi ve normal hayata dönüş gibi çaba bulunmuyor" ifadelerini kullandı.

IŞİD savaşında şehit ve mağdurların maaşlarına ilişkin işlemleri yürüten komiteler, Irak Bakanlar Kurulu Başkanlığı'ndaki Şehitler Vakfı'na bağlı.

Şengal'deki Savaş Mağdurlarını Tazmin Etme Özel Komitesi Genel Müdürü Sahir Tahir, “O günden bugüne şehitlerin, yaralıların, kayıp ve diğer maddi ve manevi zarara uğrayanların maaşlarını almaya başladık. Geçtiğimiz Nisan ayında vatandaşları tazminattan mahrum kalmamaları için işlemlerini tamamlamaya çağırıyoruz” diyor.

Ninova, biri üç bölgeye ayrılan Şengal merkezinde, diğeri Şeyhan'da ve üçüncüsü de Duhok'un Fayda alanında olmak üzere yerinden edilen Ezidiler için üç komite bulunmaktadır.

Diğer iki heyet, biri Musul şehir merkezinde, diğeri ise Telafer ilçesindedir.

Şengal Heyeti yetkilisi, tazminatın zararın boyutuna göre ödendiğini belirterek, komisyona 750'den fazla kişinin daha sonra incelenmesi planlanan işlemlerinin ulaştığına işaret etti.

Şehidin ailesine aylık 1 milyon 200 bin dinar maaş verilecek

Komitenin çalışmalarını Eylül 2021'e kadar tamamlamasını umduğunu söyleyen Sahir Tahir, "5 Temmuz'da Koço köyünde 104 mağdurun aileleri başta olmak üzere Şengal şehitlerinin ailelerinin işlemlerini heyetimiz aldı. İşlemlerin usule uygun olarak onaylanması halinde şehit ailelerine aylık olarak aylık maaşı ödenecek. 1,2 milyon dinar” dedi.

IŞİD militanları yüzlerce kişiyi kaçırmanın yanı sıra Koço köyünde Ezidilere "soykırım" yaparak cesetleri toplu mezarlara attı. Şubat ayında 104 kurbanın kimlikleri tespit edilerek yeniden defnedildi.

Koço köyünden olan Nasır Elias, yedi yıldır Duhok'taki Kadia kampında yaşıyor. Ağustos 2014'te babasını ve iki erkek kardeşini IŞİD militanları öldürdü, annesi ve bir erkek kardeşinin akıbeti hala bilinmiyor.

Nasır'ın babası ve iki erkek kardeşinin kalıntıları toplu mezarlarda bulundu ve teşhis edildikten sonra bu yılın Şubat ayında yeniden gömüldüler.

Nasır Elias, “Koço'da heyet, babamın ve iki erkek kardeşimin işlemlerini iletti. Kendilerinde bir problem olmadığını ve 15 Ağustos'ta bir banka aracılığıyla aylık maaşları alabilmemiz için bir anahtar kartı alacağımızı söylediler” dedi.

Nasır, “Üçünün ölüm belgesi elimde, işlemleri tamamlandı ve komitelerin açıklamasına göre her birine bir milyon 200 bin dinar aylık maaş ödenmesi planlanıyor. Bu uygulanırsa iyi bir adım olacak, ancak konuyla ilgili emin değiliz ve diğer vaatler gibi buharlaşacağından korkuyoruz.”

Kürdistan Bölgesi istatistiklerine göre, Şengal’de IŞİD saldırıları sonucu bin 293 Ezidi'nin öldürüldüğünü ve 80 toplu mezarın bulunduğunu gösteriyor.

Ninova Vali Yardımcısı Ali Omar Kaabo, KirkukNow’a yaptığı açıklamada, “Şehitlerin ailelerini temin ederiz ki, Ninova yönetimi olarak, şehitlerin işlemlerini ve haklarını alana kadar sürekli takipte olacağız” diye konuştu.

Şehit maaşları ile ilgili işlemler, bütçe ayrılmak üzere Maliye Bakanlığı'na gönderilmeden önce Şehit Vakfı tarafından incelemeye tabi tutuluyor.

Ninova Vali Yardımcısı, geçtiğimiz Haziran ayında şehitlerin maaş işlemlerine ek olarak IŞİD savaşından etkilenenlerden tazminat ödendiğine dikkat çekti.

IŞİD savaşı, vatandaşların evlerine, dükkanlarına ve diğer mülklerine büyük zarar verdi.

Tazminat ertelenebilir, ancak hakları kaybolmaz

Ali Omar Kaabo, "Şengal ve çevresinde etkilenenlerin çoğu 2019'da işlemlerine başladı, bu nedenle tazminatları ertelendi, ancak hakları kaybedilmeyecek" diyor.

Ağustos 2014'te IŞİD militanları 6.417 Ezidi'yi kaçırdı, Kürdistan Bölgesel Hükümeti'nin Kaçırılan Ezidileri Kurtarma Ofisi istatistiklerine göre, 2.700'ünün akıbeti hala bilinmiyor.

Son olarak Özel Komite Genel Müdürü, "Bizim sorunumuz sabit bir yerimizin olmaması, komite üye sayısının az olması ve her işlem bir hakim kararı gerektirdiğinden hakimlerin komitemizi ziyaret etmemesidir" ifadelerini kullandı.