Kerkük’te haftada 2 intihar vakası yaşanırken, 11 şiddet vakası kayıtlara geçti. İnsan hakları ve kadın hakları savunucuları önceki yıllara göre artan şiddet ve intihar vakalarına dikkat çekerek, durumun daha da kötüye gideceği konusunda uyardı.
Irak İnsan Hakları Yüksek Komisyonu, Kerkük ofisinin verilerine göre, 2021'in ilk yarısında 50 intihar vakası kaydedildi. Haftada 2 intihar vakasının yanı sıra, hafta 11 farklı şiddet vakası görüldü. Uzmanlar şiddet ve intihar vakalarının önceki yıllara göre tırmandığına dikkat çekti.
Kerkük'te, özellikle ev içi şiddete maruz kalan kadınlara, vakaları çözülene kadar korunmaları için sığınma evi yok. Başkent Bağdat ve kuzey Kürt bölgesi dışında ülkenin çoğu yerinde kadın sığınma evi bulunmamaktadır.
Kerkük, 2015- Adalet isteyen ve kadına yönelik şiddeti durduran bir kadın. Karwan Salihi
İlgili makamlar, petrol zengini Kerkük kentindeki intihar vakalarındaki artıştan endişe duyuyor.
Meyada Ali, 27 yaşındaki ablası Merwa'nın aşık olduğu adamla evlendiğini ancak evlendikten sonra hayatının bir kabusa dönüştüğünü söylüyor.
Ablasının yaşadıkları karşısında dayanamayıp, kendini yaktığını dile getiren Meyada, ablasının iki gün hastanede tedavi gördüğü sırada vücudundaki ciddi yanıklar nedeniyle yaşamını yitirdiğini dile getirdi.
“Kocası onu dövüyordu, bir keresinde sol kolunu kırdı”
Meyada Ali, “Kocasıyla sürekli kavga ediyorlardı. Kocası onu dövüyordu. Bir keresinde kocası döverek sol kolunu kırdığını hatırlıyorum" diyerek ağladı.
Merwa, yaşadığı şiddetten dolayı 10 defa evden ayrıldı ve bu aşk hikayesi intiharla sonuçlandı.
Meyada, “Kız kardeşimin kocası uyuşturucu bağımlısıydı. Evini, arabasını ve tüm servetini kaybetti. Şimdi firari ve henüz tutuklanmadı” dedi.
Merwa gibi onlarca dava, konuyla ilgili yorum yapmayı reddeden polis tarafından radikal bir çözüme ulaşamadan geçiştiriliyor.
İnsan Hakları Kerkük Ofis Başkanı Secad Cuma, 50 intihar vakasından 42'sinin kadın, 8'inin erkek olduğunu söyledi.
“Bu rakamlar endişe vericidir ve ciddiyetle dikkate alınmalıdır”
vakaların çoğu 25 yaşından büyük ve silahla intihar olduğu belirtildi.
Secad Cema, “Bu rakamlar endişe verici ve ciddiye alınmalıdır. Kerkük yönetimine ve ilgili makamlara intiharın ana unsuru olan toplumsal soruna uygun bir çözüm bulunması konusunda bilgi verdik” sözlerini kullandı.
Kerkük'te 2020'den bu yana intihar vakaları neredeyse ikiye katlandı, Kerkük'te 50'si kadın 65 intihar vakası görüldü.
“Bu şehirde hiç kimse kadınların ihtiyaçlarını dinlemiyor” diyen kadın hakları savunucusu Alia İlewi, “Erkeklerin sesi evde, ofiste ve toplumun her yerinde duyuluyor ve sadece erkekler eşlerini seçip aşk ilişkisi yaşayabilirken, kadınlar ailede utanç ve büyük bir sorun” dedi.
İlewi, farkındalık seminerlerinden, protestolardan ve toplantılardan umutsuz ve ekliyor, “100 protestonun, seminerin ve protestonun faydasız olacağından eminiz çünkü karakollarda kadın sorunlarına yönelik bir sosyal departman ve güvenli bir sığınak olmasını istedik ama nafile” dedi.
“Diğer şiddet biçimleri de yükselişte”
Kerkük İnsan Hakları Ofisi, bu yılın ilk döneminde 260 şiddet vakası kaydederken, Şubat-Eylül 2020 arasında 200 vaka bildirildi.
İlewi, “İntihar ve şiddet vakalarının tırmanmasının nedenlerinden biri barınma yokluğu çünkü her yer tehdit altındayken hayatlarını kurtaramaz” diyor.
Kerkük, 2021- Kerkük'te intihar ve şiddet vakalarındaki artışa rağmen kadın sığınma evi yok Fotoğraf: Karwan Salihi
Ofis, düzenlediği çalıştay ve seminerlerin yanı sıra kültürel etkinlikler ve camilerde din adamlarına hitap ederek halkı kadınlara saygı duymaları konusunda aydınlatmak ve onlara şiddete asla başvurmamak konusunda çağrıda bulunuyor.
Kerkük’teki bir din adamı olan Şeyh Raad Muhammed, intihar ve kadına yönelik şiddet rakamlarındaki artıştan dolayı üzgün olduğunu söyledi.
Muhammed, “Bu konuları her Cuma hutbesinde ve namaz sonrasında konuşmalıyız ki insanlar eşlerini ve çocuklarına daha fazla saygı göstersinler” dedi.
Şeyh Muhammed, sosyal medyanın bir endişe kaynağı ve iç meselelerin ana nedeni olduğunu düşünüyor.
Kerkük, 2019'da 89 kadın ve 17 erkek olmak üzere 106 intihar vakasıyla Irak'ta ilk sırada yer aldı.
Irak anayasası aile içi şiddeti yasaklıyor, ancak konuyla ilgili bazı kanunların Irak Temsilciler Meclisi'nden geçmesi gerekiyor. Kürdistan Bölgesi ise, aile içi şiddetle mücadele yasasını çoktan onayladı.
Irak'ta aile içi şiddete karşı bir yasa bulunmamakla birlikte, Irak Ceza Kanunu'nun 41. maddesinin birinci bölümü, "bir kadının kocası tarafından cezalandırılmasına", "yasal bir hakkın kullanılması" olarak değerlendirilerek izin vermektedir.
Bu bölüm kadına yönelik şiddetin gerekçesi olarak kullanılırken, Irak yüksek mahkemesi 2019 yılında böyle bir bölümün aile içi şiddete olanak tanımasını reddetmişti.
