Diyala’nın Hanekin ilçesindeki Kürtler, diğer bileşenlerden 28 adayın yanı sıra, parti ve bağımsız olmak üzere yedi adayla Irak Parlamentosu’nda üç sandalye kazanmak için mücadele ediyor.
10 Ekim’de yapılacak olan Irak Parlamentosu seçimlerinde, Diyala’da toplam 14 sandalyeden dördüncü seçim bölgesinde bulunan Hanekin ilçesi ve nahiyelerine üç sandalye ayrıldı.
Bu sandalyeler için siyasi parti, ittifak ve bağımsız olmak üzere 15’i kadın 24 aday yarışıyor.
Hanekin seçim bölgesi adaylarından yedisi Kürt. Bunlar; ikisi bağımsız, biri Kürdistan İttifakı (Kürdistan Yurtseverler Birliği ve Değişim Hareketi) için yarışan partilere, diğeri Kürdistan Demokrat Partisi'ne (KDP),Kürdistan Sosyalist Demokrat Partisi'nden ve bir grup Şii partiyi kapsayan Ulusal Yaklaşım İttifakı'ndan bir aday.
Edinilen bilgiye göre, özellikle bölgede geçmiş yıllarda yaşanan olaylardan sonra, silahlı grupların yenilenen saldırıları ve yetkililerin verilen sözlerini yerine getirmemesi dahil olmak üzere, bölgedeki seçmenler genel durumdan hoşnutsuz.
“Hanekin halkının oyları sayesinde mecliste sandalye kazanan tüm adaylar sözlerinden caydılar”
40 yaşındaki Hanekinli öğretmen olan Kamran Hurşid, “Halkın çoğu seçimlerin yapılabilirliğine olan güvenini kaybetti, Hanekin halkının oyları sayesinde mecliste sandalye kazanan tüm adaylar vaatlerini yerine getirmediği için Hanekin, bilinmeyen bir kaderle karşı karşıya ve seçmenler temsilcilere inanmıyor” dedi.
Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nun istatistiklerine göre Hanekin ilçesi ve nahiyelerinde 467 sandık seçmenlere açılacak ve 205 binden fazla seçmen oy kullanabilecek.
Kamran Hurşid, önceki iki meclis oturumunun seçimlerine katıldı ve bir sonraki seçimde de oy kullanacağını dile getirerek, "Sadece Hanekin'in Kürt kimliğini korumak için oy kullanacağım ve bir Kürt adayı seçeceğim" diyor.
Hanekin ve Diyala’nın diğer bazı bölgeleri, Irak Anayasasının 140. maddesine göre Irak federal hükümeti ile Kürdistan Bölgesi Hükümeti arasında tartışmalı bölgelerdir.
Hurşid, "Kentimizin tekrar Araplaştırmaya tabi tutulmasını istemiyoruz. Kürtler gerekli oyu alamazsa şehrin yönetimini başka partiler devralacak ve Kürtler dışlanacak...Yani bir Kürt adayına oy vereceğiz" sözlerini kullandı.
Kürtler, Kürdistan Bölgesi ve tartışmalı bölgelerde yapılan bağımsızlık referandumu nedeniyle Irak hükümeti arasındaki kötüleşen ilişkilerin ardından federal hükümet güçlerinin tartışmalı bölgelerin kontrolünü yeniden ele geçirdiği ve Peşmerge Güçlerini geri çekilmeye zorladığı 16 Ekim 2017 tarihine kadar Hanekin ilçesindeki idari pozisyonların ve güvenlik dosyasının çoğuna hakim oldu.
Kürdistan Yurtseverler Birliği "sahtecilikten" korkuyor
Önceki iki meclis oturumunda, yalnızca Hanekin'deki KYB adayları parlamentoda sandalye kazandı, ancak parti, özellikle Hanekin ilçelerinde yaklaşan seçimlerde “dolandırıcılık ve oy manipülasyonundan” korkuyor
2014 yılında yapılan seçimlerde Kürdistan Yurtseverler Birliği'nden iki aday meclise giderken, Mayıs 2018 seçimlerinde Diyala’nın tamamının bir seçim bölgesi olduğu bir dönemde partiden sadece bir aday meclise girdi.
Diyala'daki Kürdistan İttifakı (Kürdistan Yurtseverler Birliği ve Değişim Hareketi) sözcüsü Abbas Mahmud KirkukNow’a verdiği demeçte, "Bazı Kürt partileri ve bağımsız adaylar toplam Kürt oylarını etkileyecek" dedi.
Dördüncü seçim bölgesine sadece iki büyük parti, Kürdistan Yurtseverler Birliği ve Kürdistan Demokrat Partisi katılıyor, bu yüzden diğerlerinin bu hassas durumu dikkate alması ve bölgeyi bu iki partiye boşaltması gerekiyordu.
Dördüncü seçim bölgesi, Hanekin ilçe merkezi ve Celawla nahiyelerini (54 bin seçmen), Saadiya (yaklaşık 32 bin seçmen), Karatepe ve Cbara'yı (39.000 seçmen) içermektedir.
Diyala, Eylül 2021,Hanekin'de üç Kürt siyasi partisinin adayı var Fotoğraf: KirkukNow
Kürdistan İttifakı Sözcü Abbas Mahmud, “Hanekin ilçesi bölgelerinde endişeler olduğunu hissediyoruz, çünkü bunlar aslında bizim kontrolümüz altında değil, seçmenlerin oylarını manipüle edebilecek kişilerin elinde.
Kürtlerin sandalye alamayacağından korkuyoruz çünkü o bölgelerde seçmenimiz vardı ama şu anda bu bölgelerde askeri hareketler yaşanıyor. Halk arasında milliyetçilik ve Kürdistan'a aidiyet duygusunu yükseltemiyoruz.Kürtler ve Arapların bir karışımının yaşadığı bölgeleri bize oy vermeye çağırıyoruz.”
19 Eylül'de Kürdistan Yurtseverler Birliği, Halk Seferberliği'ne bağlı silahlı bir grubu, destekçilerinin Celawla bölgesinde partinin seçim kampanyasını desteklemesini engellemekle suçladı.
Abbas Mahmud, "O bölgelerde Kürt aday afişleri yok. Afişleri gündüz asıyoruz, gece kaldırıyoruz. Zaten durum ortaya çıktı" diyor.
Seçim Kanunu'na göre, adayların resimlerine veya kendilerine ayrılan yerlerde yayınlanan programlarına, bu adaya veya seçim sürecinin işleyişini etkilemek amacıyla başka bir hesap veya belirli bir parti adına saldırmak yasaktır. Zanlılar, hapis veya para cezası veya her iki ceza ile cezalandırılır.
Abbas Mahmud, federal hükümeti müdahaleyi önlemeye ve "Hanekin bölgelerine düzenli kuvvetler" göndererek baskı uygulamasına son vermeye çağırdı.
“Seçim günü adaylarımızın baskı altında kalacağından korkuyoruz”
2014 seçimlerinde Kürdistan Yurtseverler Birliği, Kürdistan Demokrat Partisi ve diğer Kürt partileri Diyala Valiliği'nde 61.000'den fazla oy aldı.
Abbas,"Kürdistan Demokrat Partisi ile şu anda Vatanseverler Birliği ile Değişim Hareketi arasında ihtilaflı bölgelerde var ittifak kurmayı ummuştuk...Kendi aramızda rekabet etmek yerine rakiplerimizle rekabet etmeyi…" dedi.
Mayıs 2018 seçimlerinde Kürtlerin Diyala'da aldığı oy sayısı yaklaşık 55 bin oya düştü, bunun içinde Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin payı 27 bin oydu.
Kürdistan Demokrat Partisi: Koltuğumuz garantili
Son iki seçimde Hanekin'den temsilci göndermeyi başaramayan Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin korkularının aksine, Kürdistan Demokrat Partisi, bir sandalye kazanmayı "garanti edeceğine" inanıyor.
Kürdistan Demokrat Partisi'nin Hanekin'deki 15. Teşkilat üyesi İyad Kerkuki, "Kürdistan Demokrat Partisi'nden bir adayın, kendisini dördüncü seçim bölgesinde meclis koltuğuna oturtmak için gerekli oyları alacağına dair yüksek beklentiler var" dedi.
İyad Kerkuki, partisinin iyimserliğinin nedenleri üzerine KirkukNow’a şunları söyledi:
“KDP'nin seçim kampanyasına Hanekin'de güçlü bir şekilde başladığını ve "Hanekin'deki çok sayıda seçmenin KDP'ye oy vereceğini."
Diyala, Eylül 2021, Hanekin'in de dahil olduğu dördüncü seçim bölgesinde farklı bileşenlerden 35 aday yarışıyor. Fotoğraf: KirkukNow
Irak'ta önceki parlamento seçimlerinde KDP, mecliste sandalye kazanmak için yeterli olmayan 10 binden fazla oy aldı.
Kürdistan Demokrat Partisi yetkilisi, “Tartışmalı bölgelerin sakinleri, özellikle Hanekin’de, çok sayıda yerinden edilmiş ve çoğu Kürt olmak üzere yaklaşık 40 köyün boşaltıldığı 16 Ekim 2017 olaylarından sonra bir gerileme yaşadı. Bunun nedeni IŞİD ve Heşdi hareketlerinin sonucudur.”
Irak Savunma Bakanlığı ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ndeki Peşmerge Bakanlığı, Khanaqin de dahil olmak üzere tartışmalı bölgelerde istihbarat bilgisi alışverişi ve koordinasyon için ortak operasyon odaları oluşturulması konusunda anlaşmaya vardı.
İyad Kerkük, güvenlik durumunun yaklaşan seçimleri etkileyeceğine inanıyor ve ekliyor, "Vatandaşlar, 16 Ekim olaylarına benzer olayların tekrarlanmaması için partilere bağlı güçlerin değil Peşmerge güçlerinin geri dönmesini talep ediyor....Çünkü Peşmerge'nin yokluğu Hanekin'de bir güvenlik boşluğu yarattı ve Peşmerge dışında hiçbir güç bölgeyi koruyamıyor."
Kürdistan Demokrat Partisi, Hanekin seçim bölgesinin yanı sıra, Diyala vilayetinin ikinci seçim bölgesi sınırları içinde yer alan ve üç sandalyenin tahsis edildiği Mendeli nahiyesinde bir başka adayla katılacak.
Kürdistan Sosyalist Demokrat Partisi sandalye kazanmayı dört gözle bekliyor
İkinci meclis oturumundan bu yana Irak Parlamentosunda sandalye kazanamayan Kürdistan Sosyalist Demokrat Partisi, Hanekin'de en az bir sandalye elde etmeyi hedefliyor.
Diyala'daki Kürdistan Sosyalist Demokrat Parti Örgütleri Merkezi Başkanı Hasan Celil, "Bu sefer seçimler öncekilerden farklı olacak. Büyük partiler çoklu seçim bölgesi sistemini kendi çıkarları için ve iktidarın aleyhine yaptılar. Küçük partilerin çıkarına ama mevcut sistem bizim çıkarımıza olacak gibi görünüyor. Çok oy alacağız" ifadelerini kullandı.
Önceki seçim süreçlerinde her valilik bir seçim bölgesini temsil ediyordu, ancak sonraki seçimlerde her valilik birkaç seçim bölgesine ayrıldı.
Hasan Celil, "Kürtler, kadın kotası olan tek bir sandalye kazanacaklar ve elde edebilecekleri maksimum şey bu, çünkü birleşik bir liste oluşturmak için inisiyatif almamıza rağmen tek bir ittifakta toplanmadılar, ancak iktidarlar. Partiler girişimimize yanıt vermedi" dedi.
Hanekin'deki tüm Kürt adaylar, bağımsız bir aday dışında kadındır.
Kürdistan Sosyalist Demokrat Partisi'nden bir yetkili, "Kürtlerin bu bölgede oturması önemli, sandalye kazanamamak Kürtler için büyük bir kayıp" sözlerini kullandı.
Dört seçim bölgesine dağılmış bir milyondan fazla seçmen bulunan Diyala'da, Irak Parlamentosunda toplam 329 sandalyeden vilayete tahsis edilen 14 sandalye için 164 aday yarışıyor.
