Sofya Kütüphanesi Müdürü Miad Muhammed, “Bir kadın yönetimi ile ilk kütüphanenin kurulmasını benimsedim, çünkü Telafer'in kadınlar için kültürel bir alana ihtiyacı var ve herhangi bir toplumun kalkınmasının temeli olarak sosyal rollerinin geliştirilmesine ihtiyaç duyuyor” dedi.
Telafer'deki ilk kadın kütüphanesi olduğunu söyleyen Miad Muhammed, “Kütüphane iki bölümden oluşuyor, birincisi kitap satışı için, farklı edebi, bilimsel, tarihi ve sosyal başlıklar var ve ikinci bölüm (Forum), okumaya adanmış bir yer ve hedef yaratmaktır. Okumaktan zevk alan ve aynı ilgi alanlarını paylaşan tutkulu okuyucular için harika bir topluluk” diye konuştu.
Otuzlu yaşlarında olan Miad, "Proje bir kütüphaneden daha fazlası. Forumda farklı fikirler ortaya atıp tartışıyoruz. Her projede olduğu gibi zorluklarla ve zorluklarla karşılaştık. Topluluğumuz, taraftarlar, muhalifler ve hüsrana uğramışlar arasında bölünmüştü... Destekleyenler ve desteklemeyenler, başarı ve mükemmellik için süreklilikte ısrar ettim” sözlerini kullandı.
Miad, akranlarına "hedeflerine ulaşmakta ısrar etmelerini (köleler yok olur ve zanaatları yok olmaz…”mesajını verdi.
Ninova - Telafer ilçesi, Şubat 2022, Miad Projesi'nin bir parçası, Sofiya Kütüphanesi Fotoğraf: Kirkuk Now
Telafer'deki Türkmen kadınları, IŞİD’den kurtarıldıktan sonra, ıstırap çeken kentlerine yeniden hayat vermedeki rollerini unutmadılar. Onlarca kadın, ilçeyi temizlemek ve yeşillendirmek için gönüllü kampanyalara katıldı, nefret ve şiddet sloganlarını kaldırıp; okulları ve kamu kurumları boyama kampanyası başlattı.
El-Efendi... Telafer'deki ilk kadın antrenör
Yirmili yaşlarındaki antrenör Ruqaya Al-Efendi, Teleferde kadınların sporla ilgilenmesini, "Kadınlar için evinin dışındaki spor salonlarında ve muhafazakar bir aşiret toplumunda spor yapmak bir macera ve hatta bir mücadele olarak kabul ediliyor” olarak tanımladı.
KirkukNow'a konuşan Ruqaya, Telafer tarihinde ilk adım olarak kadınları bir spor salonunda eğitme fikri bana teklif edildi ve sosyal gelenekler göz önüne alındığında bunu kabul etmek kolay değildi nitekim bu eğilimlere karşı çıkabilecek normlar var”diyor.
Ruqaya, "Ancak kendime güveniyordum ve projemin başarısına inanıyordum, bu yüzden yaklaşık üç ay önce Time Gym'i açmak için inisiyatif aldık ve karşılaştığımız zorluklara rağmen yüksek bir katılım var. Salonda egzersiz yapmanın faydasını sürekli olarak teyit eden kadınlar var şu anda" diyerek, sözlerine şunları ekledi:
“Spor sadece erkeklerle sınırlı değildir. Aksine doktorlar, her iki cinsiyetin de her zaman kilo vermek, sağlıklı bir vücut oluşturmak ve özellikle yaşla birlikte hastalıkları önlemek için spor yapmasını tavsiye eder. Kadınların onlara zarif bir spor vermek için erkeklerden daha fazlasına ihtiyacı olabilir.”
Türkmen kadınlar, Telafer'de de siyasi mücadele alanına girdi ve bunlardan beşi birden fazla seçim döneminde meclis kubbesine ulaştı, bunlar: İman Muhammed Yunus el-Selman, Nehla Hüseyin el-Hebabi, Sacida Muhammed Yunus el-Efendi, Leyal Muhammed Ali el-Beyati ve Zuleyha Bekkır.
Telafer'de taksi şoförlüğü yapan Afer!
Afer gibi bir toplumda bir kadının araba kullanmasına dahi halen alışamamış bir toplumda yaşamak oldukça zor.
“Toplumda bir kadının araba kullanması halen tuaf seyredilen ve şaşkınlıkla konuşulan bir şeydir ve bir kadının -Telafer'de- taksi şoförlüğü yapması bir nevi lükstür.Ama hiçbir şeye dikkat etmedim, ancak bazılarından destek buldum. Burada üçüncü yılıma giriyorum, sıkı çalışmamdan kazandığımla aileme destek oluyorum” diyor 50 yaşındaki Um Ahmed.
KirkukNow'a yaptığı konuşmada şöyle devam ediyor:
"İlk aylar çok zordu, herkes benden iyi bahsetti ve bazıları güldü ve taksi şoförü olarak çalışan bir kadın tarafından şaşırdı, ama şimdi mesele farklı ve neredeyse normal hale gelmiş olabilir.Birçok öğrenci ve çalışan kadın, erkeklerin aracına binmek yerine benim aracıma binmeyi tercih ediyor.”
Telafer ve Ninova’daki Türkmen kadınlarının gelenek ve göreneklerle yüzleşmesi için kat etmesi gereken uzun bir yol var.
Eylül 2020'de Ninova Valiliği'ne bağlı (Telafer'de Kadınları Güçlendirme Komitesi) adı altında, kadınların hayatın çeşitli alanlarındaki rolünü geliştirmek için çalışan bir hükümet komitesi oluşturuldu, ancak bu komitenin eksikliğinden muzdarip. Bu kadınlar yabancı kuruluşlarca finanse edilir ve gönüllü çalışıyor.
2019 yılı aynı zamanda Telafer'de Uluslararası Göç Örgütü (IOM) tarafından finanse edilen ve kadınların yeteneklerini desteklemeyi, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamayı ve katılımlarını artırmayı kendine görev edinen Kadın Yaratıcılık Bakım Merkezi'nin açılışına da tanık oldu ancak kültürel ve insani çalışmalar uzun sürmedi.
Federal Planlama Bakanlığı Merkez İstatistik Bürosu'nun 2018 yılı resmi tahminlerine göre, 511 bin 4 kişi olan Telafer'in toplam nüfusunun 250 bin 236'sını farklı yaşlardaki kadınlar oluşturuyor.
Miad Muhammed, “Buna rağmen, Telafer ve Ninova'daki Türkmen kadınlarının toplumun yarısı olarak doğal rollerini yerine getirebilmeleri için gelenek ve göreneklerle yüzleşmeleri için daha çok yol kat etmesi gerekiyor” dedi.
Musul'un 69 km kuzeybatısında, şehir merkezi ve üç ilçeye yayılmış yaklaşık 450 bin kişinin yaşadığı Telafer, yaklaşık üç yıl IŞİD'in kontrolünde bulundu. Bu süre içerisinde kadın ve çocukların da aralarında bulunduğu yüzlerce Telaferli kaçırıldı.
