Duhok’ta kamp dışında yaşayan yerinden edilmiş bir Ezidi kadın olan Gazel Haci Ali, önceden randevu veya kayıt yapmadan almadan herhangi bir sağlık merkezine giderek Koronavirüs aşısını oldu.
“Elektronik ön kayıt kalmadığı için hiçbir bilgi kaydetmeden veya elektronik form doldurmadan Şarya yerleşkesinde bir sağlık merkezinde aşıyı alabildik. Aynı şey bölge halkı ve diğer yerinden edilmiş kişiler için de geçerli” diyor, 45 yaşındaki Gazel.
IŞİD’in saldırılarının ardından Şengal’den sürgün olan Gazel, Duhok’un Simela ilçesindeki Şarya yerleşkesine yerleşen ve sekiz yıldır ailesiyle bu yerleşkede kalan Gazel Haci Ali,
“Aşıyı yapmaya giderken kimse kampların içinde mi yoksa dışında yaşadığımızı veya yerinden edilmiş olduğumuzu sormadı. Geçen yıl Eylül ayında bu şekilde iki doz Pfizer aşısı oldum” dedi.
Şubat 2021'den bu yana Kürdistan Bölgesi Hükümeti Sağlık Bakanlığı, aşı yaptırmak isteyen vatandaşların bilgilerini kayıt altına almak ve aşı tarihini belirlemek için randevu alınması için bir web sitesi kurdu.
Şarya Sağlık Merkezi Müdürü Şemal Cemil Haso KirkukNow’a,“Elektronik kayıt çalışması altı ay boyunca yapıldı, ardından askıya alındı. Bu sistemin askıya alınmasından bu yana vatandaşlar aşı merkezlerini ziyaret edip aşı olabiliyor” dedi.
Her vatandaşa sağlık ocağına giderek adını yazılı olarak kaydettirdikten sonra doğrudan aşısı yapılır ve ikinci doz aşısı için bir tarih belirlenir.
Bundan sonra sağlık merkezinde çalışan, sağlık ocağında çalışan kişi ile ilgili bilgileri kayıt altına alır. Gelecekte bir aşı kartı alabilmesi için aşıyı elektronik olarak kişinin kayıtları yapılıyor.
Kürdistan Bölgesi vatandaşların Kovid aşısı yapması için bir site açmıştı. Site şu anda aktif değil
Daha önce aşı olanların sayısının az olduğunu dile getiren Şemal Cemil Haso, “Kamp dışında ikamet eden yerinden edilmiş kişilerin aşı olabilmeleri için özel bir koşul yok. Aşıyı alabilmek için sadece nüfus cüzdanı, Irak vatandaşlık belgesi veya ulusal kart göstermeleri yeterlidir” diyor.
Kürdistan Bölgesi Yönetimi istatistiklerine göre, Kürdistan Bölgesi'ndeki toplam 664 bin yerinden edilmiş kişiden yaklaşık 280 bini Duhok Valiliği sınırları içinde yaşıyor.Yaklaşık 145 bini kampların dışında yerinden edilmiş durumda.
“Sağlık merkezlerindeki aşırı kalabalıktan dolayı aşı olmadım”
"Kamplarda yaşayan yerinden edilmiş kişilerle bölge halkı arasında hiçbir farkımız yok, ne zaman istersek aşı merkezlerini ziyaret edip doğrudan aşı yaptırabiliyoruz. Tek sorun bu merkezlerde kalabalıktır” diyen Şerine Hadır, iki saatten fazla bekleme kuyruğunda bekledikten sonra aşı olamayarak eve dönmek zorunda kaldığını söylüyor.
Şengal’in Hanesur yerleşkesinde yaşayan Şerine Hadır, şu anda yerinden edilmişler için Şarya kampının dışında kurulan bir çadırda yaşıyor.
Şerine’nin yaşadığı çadır sağlık merkezine birkaç yüz metre uzaklıkta olduğunu dile getirerek, “Çok kalabalıktı, bu yüzden orada uzun süre kalamazdım ve küçük oğluma bakmak için geri döndüm ve o günden beri aşı olmaya gidemedim” dedi.
“Çalışan sıkıntısı çekiyoruz ve günde 100 dozdan fazla aşı yapamıyoruz”
Kamp içinde ve kamp dışında yaşayan yüzlerce yerinden edilmiş ailenin ziyaret ettiği Şarya’da bulunan sağlık merkezinde her gün saat 08:30 ila 12.00 arasında Korona aşısı yapılıyor.
Şarya Sağlık Merkezi Direktörü, “Çok sayıda ziyaretçiden bahsediyoruz, çalışan sıkıntısı çekiyoruz ve vatandaşlara günde 100 dozdan fazla aşı yapamıyoruz” diyerek, merkezlerden bir tanesinin komplekste olduğunu ve diğer aşı merkezlerinin açılmasını talep ettiklerini, ancak sonuç alamadıklarını söyledi.
Duhok, il nüfusunun daha fazla ulaştığı bir dönemde, yerinden edilenler ve diğerlerini ayırmadan sadece ilk dozu hesaplayan Irak Sağlık Bakanlığı'nın istatistiklerine göre 427 binden fazla kişi Korona aşısı oldu.
Video-Duhok, Şubat 2022, Adil Süleyman Mirza (35), Kamp dışında yaşayan göçmenler aşı olma sürecini anlatıyor
Yerinden edilmişler ve mülteciler dahil bir milyon 60 binden fazla kişi var.
Duhok Sağlık Müdürlüğü Basın Sözcüsü Hamza Muhammed, aşıyı almak için elektronik ön kayıt sisteminin şu anda çalışmadığını, Irak'ta yerinden edilmiş herhangi bir Iraklının, aşı olmak kaydıyla merkezlerimizde aşı yaptırabileceğini söyledi.
Yerinden edilen kişi kamplarda veya kampların dışında ikamet etmesi ve Irak vatandaşı olması gerekiyor.
Hamza Muhammed, personel eksikliği ve gerekli bütçenin olmaması nedeniyle başka aşı merkezleri açmanın mümkün olmadığını belirtti.
Kürdistan Bölgesi'nde yerinden edilenlerin çoğunluğu Ninova’dan olup, bunların yüzde 30'unu Ezidiler, yüzde 7'sini Hristiyanlar ve geri kalanını da Kürtler, Sünni Araplar, Şebekler, Ermeniler, Türkmenler ve diğer azınlıklar oluşturmaktadır.
Kürdistan Bölgesi İçişleri Bakanlığı Ortak Kriz Koordinasyon Merkezi Medya Sorumlusu ve yerinden edilmiş insanlar ve mülteciler için tüm kampları denetleyen Karwan Zeki KirkukNow’a şunları söyledi:
“Bölgedeki yerinden edilmiş insanlar için kamplarda 26.432 yerinden edilmiş aile var. 38 bin 850 aile kamp dışında yaşıyor, ancak aşı yaptıran göçmenler ile kamp dışında yaşayanlar arasında bir fark yok.”
Kamp dışında ikamet eden yerinden edilmiş kişiler için özel bir aşı merkezinin açılmadığını belirten Zeki, diğer vatandaşlar gibi onların da ikamet ettiği bölgede bulunan herhangi bir aşı merkezinde aşı yaptırabileceklerini açıkladı.
Kürdistan Bölgesi Sağlık Bakanlığı'nın istatistiklerine göre Duhok’ta Korona virüsü bulaşan kişi sayısı 143 binden fazla kişiye, virüsten ölenlerin sayısı ise bin 817 vakayı aştı.
