Irak Kürdistan Bölgesi’nde Yüzlerce yerinden edilmiş insandan biri olan Hamdi Ahmed (18), "Yerinden edilmiş bir insanım, bir kampta yaşıyorum, Korona aşısı olmak istiyorum ama kampta aşı merkezi yok" dedi. Hamdi, Korona virüsüne karşı aşılar, hükümetin kendilerine kolaylıklar sağlamasını bekliyor.
Ezidi bileşeninden Hamdi, Duhok’un Akre ilçesindeki Mam Reşan kampında yaşıyor. Kampta aşı merkezi yok. Hamdi Ahmed'in de aralarında bulunduğu kamp sakinleri, Mam Reşan kampına 17 kilometre uzaklıktaki Şeyhan nahiyesinde veya kampa 10 kilometre uzaklıktaki Meht kompleksine gitmeye zorlanıyor.
Ortaokul öğrencisi olan Hamdi, “Şu ana kadar aşı olamamasının nedeni kampta aşı merkezinin olmayışındaydı. Bu, yerinden edilenlerin geri kalanı için geçerli” diyor.
“Kamp içinde bir aşı merkezi yok, ben ve onlarcası aşı olamıyor”
“Kampın içinde bir aşı merkezi olsaydı, ben ve onlarcası aşı olacaktık” diyen Hamdi, "Kampın içinde aşı merkezi olsaydı bu oran yüzde 50'ye yükselirdi" diyor.
Reşan Kampında çoğu Ezidi olmak üzere yaklaşık bin 100 aile yaşıyor.
KirkukNow’un edindiği bilgiye göre, kampta aşılananların oranı yüzde 20'nin altında.
Sefi Hemo Selo (25), Duhok vilayetine bağlı Zaho ilçesi sınırları içindeki Becid Kendala Kampında ikamet eden yerinden edilenlerden biridir. Korona aşısı yaptırmak için Şengal ilçesinin Sinune nahiyesine gitmek zorunda kaldı. -Yerinden edilmeden önce Sinune'de yaşıyordu-
Ocak ayı başlarında Kürdistan Bölgesi Hükümeti, Sefi Hemo'nun yaşadığı kampta bir aşı merkezi açtı.
"Geçen yılın ağustos ayında aşı oldum, o zamanlar kampta aşı merkezi yoktu. Aşı için ailemle Sinune ilçesine gitmem gerekiyordu. Ulaşım masrafı olarak 50 bin dinar harcadık” diyen Sefi, "Aşı merkezinin açılması çok iyi bir adım" diyor.
Duhok/Ocak 2022/Yerinden edilmiş bir kadın, Hanke kampındaki bir aşı merkezinde aşı oluyor. Fotoğraf: Duhuk Sağlık Müdürlüğü Medyası
Kürdistan Bölgesi İçişleri Bakanlığı Ortak Kriz Koordinasyon Merkezi'nin istatistiklerine göre, Kürdistan Bölgesi'nde 664 binden fazla yerinden edilmiş insan var. Bunların bir kısmı Kürdistan Bölgesi'ndeki 26 kampa dağıtılıyor. Bu kampların 16'sında Duhok’ta ve Kürtler yerleşmiş durumdadır.
Yerinden edilenlerin yüzde 30'unu Ezidiler, yüzde 10'unu Hristiyanlar, yüzde 10'unu diğer azınlıklara, geri kalanı da Kürtler ve Sünni Araplar oluşturuyor.
Yerinden edilenlerin kaldığı bazı kamplarda Korona aşısı için merkez yok.
Hükümet tarafından aşı yaptırılması istenen yerinden edilmiş çalışanlar, aşı için kampların yakınındaki sağlık merkezlerine başvurmaktadır.
Şengal’e bağlı Qehtaniye nahiyesi (Tal Uzair) halkından yerinden edilen ve yaklaşık 8 yıldır Zaho ilçesindeki Bersif-1 kampında yaşayan Murad Elias (42), “Aylarca Zaho'ya gittik ve aşı olmak için isimlerimizi kaydettirdik ama isimlerimiz alınmadı” diye konuştu.
“Kampta yerinden edilenler aşı olmak için Zaho ilçe merkezine gitmek zorunda”
Murad Elias, Bersiv-1 Kampına arabayla 15 dakika uzaklıktaki Bersiv-2 Kampında bir aşı merkezinin açıldığını ve bazı kamp sakinlerinin aşı olmak için bu kampa gittiklerini söylüyor.
Çoğunluğu Ezidilerden oluşan Zaho’daki Cemişko Kampı Müdür Yardımcısı Saadallah Abdullah, KirkukNow’a, “İlgili makamlardan defalarca kamplarında bir aşı merkezi açmalarını istedik, ancak şu ana kadar bir yanıt alamadık. Bu yüzden kampın yerinden edilmişleri aşı olmak ilçe merkezine gitmek zorunda” dedi.
Cemişko Kampı, Zaho ilçesinin merkezine 10 kilometre uzaklıktadır.
Kamp yönetimine göre, kamp yerinden edilmiş 4 binden fazla aileyi barındırıyor.
Saadallah Abdullah, “Aşıyı olanların büyük kısmı Peşmerge güçleri çalışanları veya mensupları. Kampta aşı olanların oranı çok düşük” diyor.
Saadallah, oranın düşük olmasının nedenlerinden birinin bazı kamplarda aşı merkezinin olmamasına bağladı.
Duhok Sağlık Müdürlüğü'nün istatistiklerine göre, 189 bin 424 yerinden edilmiş insan ve mülteci kamplarda yaşıyor. Şu ana kadar 42 bin 282 doz Korona aşısı dağıtıldı. Bunların bir kısmına bir doz, bir kısmına iki doz aşı yapıldı.
Sinopharma tipi Korona aşı dozlarının ilk partisi Mart 2021'de Irak'a ulaştı. Ardından Pfizer ve AstraZeneca dozları hastanelere ve sağlık merkezlerine ulaştı, ancak Pfizer aşısı şu anda en yaygın olarak kabul ediliyor.
Bağdat, Mart 2021, Al-Rusafa'daki Korona hastaları için bir hastanenin personeline Korona aşısının ilk dozu yapıldı. Fotoğraf: Irak Sağlık Bakanlığı Medyası
Duhok Sağlık Müdürlüğü Basın Sorumlusu Hamza Muhammed, KirkukNow'a yaptığı açıklamada, “Yerinden edilenler ve mülteciler için kurulan kamplarda altı Korona aşısı merkezi açıldı, dördü yerinden edilenler kamplarında, ikisi mülteci kamplarında” diyor.
Başka merkezler açma niyetlerini de vurgulayan Hamza, "Bu hafta içinde Dumiz kampında yeni bir aşı merkezi açılacak" dedi.
Sağlık Müdürlüğü'nün kamplarda başka merkezler açılana kadar geçici çözüm olarak gezici ekipler oluşturduğunu anlattı.
Duhok Sağlık Genel Müdürlüğü Önleme Dairesi Başkanı Dr. Ferhad İsmail, Müdürlüğün kamplarda yaşayan yerinden edilmiş kişilere daha fazla ilgi göstermek istediğini vurgulayarak, “Kamp sakinleri arasında büyük bir iletişim var. Belirli bir kurum veya kuruluş bizi ziyaret ettiğinde, öncelikle kamplarda aşı merkezleri açmamıza yardım etmelerini istiyoruz” sözlerini kullandı.
