Irak Parlamentosunun Ezidi bileşeninin eski milletvekili Halide Halil Reşo, orantılı olarak parlamentodaki Ezidi kota sandalye sayısını artırma çabalarının devam ettiğini söyledi.
Irak Anayasasının 49. Maddesi de her 100 bin kişiye bir sandalye kontenjanı ayırıyor.
22 Şubat 2022'de, Irak Federal Mahkemesi, bu anayasa maddesine ve dördüncü meclis oturumunda milletvekili Halide Reşo'nun sunduğu bir davaya dayanarak, Ezidi, Şebek ve Feyli azınlıklarının temsil edilmemesine karar verdi.
Kürtlerin, Irak Parlamentosuna kota yoluyla girmesi anayasaya aykırıdır.
Halide Reşo’nun KirkukNow’a, “2020 tarihli 9 Sayılı Milletvekili Seçimleri Yasası'nın 13. Maddesine vekil olduğum sırada itirazda bulundum ve Federal Mahkeme davayı lehimize kararlaştırdı. Bu maddenin anayasaya aykırı olduğuna karar verdi."
Federal Mahkemece yürürlükten kaldırılan Parlamento Seçimi Yasası'nın 13. Maddesinin (b,e ve d) bentleri uyarınca Temsilciler Meclisi'ndeki Ezidi bileşeni, Şebek ve Feyli Kürtlerinin her biri için birer kontenjan ayrıldı.
“O zaman Ezidi koltuk sayısını artırmaya çalıştık ama milletvekilleri bize destek olmadılar”
Halide Reşo, “Karar, Ezidilere ve diğer bileşenlere tek kontenjan ayırmanın Ezidi, Şebek ve Feyli Kürtlerinin sayısıyla orantılı olmadığını gösteriyor, dolayısıyla koltuk sayısının artırılması gerekiyor. O zaman Ezidi koltuk sayısını artırmaya çalıştık ama milletvekilleri bize destek olmadılar”dedi.
Ezidilere koltuk tahsisi ve diğer bileşenlerde adalet ilkesinin gözetilmesi için bu maddenin değiştirilmesi için Irak Parlamentosuna başvurmuştur.
Federal Mahkeme ise bileşenlerin temsiline ilişkin kararında Ezidilerin Hristiyan bileşenle eşitliğini şart koştu.
Hristiyanların Irak Parlamentosunda beş kota sandalyesi var.
Reşo'ya göre, “Federal Mahkeme'nin kararını uygulamak için bir sonraki adım, Ezidi bileşeni için kota sandalye sayısını artırmak için yeterli sayıda oy alıp almayacağı konusunda Temsilciler Meclisi'ne ait.”
Kürdistan Bölgesi Yönetimi'nin istatistiklerine göre, 2005 yılında yapılan ilk parlamento seçimlerinde, Ezidiler Irak genelinde 550 bine varan bir dönemde tek bir kota koltuğu elde ettiler.
2010 ve 2019 yıllarında Federal Mahkeme, Ezidilerin Meclis'teki kota sandalye sayısının artırılmasını talep etti. Ancak bu talep mecliste yapılan müzakerelerde dikkate alınmadı.
Irak Parlamentosundaki eski Ezidi milletvekili, “O dönem Ezidi sandalye sayısını artırmaya çalıştık ama vekiller bize destek olmadılar. Ben de bu davayı açtım ve Seçim Kanun değişikliğin onaylanmasında üzerime düşeni yaptım” ifadelerini kullandı.
Temsilciler Meclisi'ndeki toplam 329 sandalyeden Ninova vilayetindeki Ezidi ve Şebek bileşenlerinin her birine ve Wasit vilayetindeki Feyli Kürtlerine bir kota, ayrıca Bağdat'ta Sabein Mendainleri’ne bir sandalye ayrıldı. Bağdat, Kerkük, Ninova, Erbil ve Duhok'un her birindeki Hristiyan bileşenlerine de 5 sandalye ayrıldı.
