“Telafer ilçe merkezinin ana pazarı, kentin ekonomi akciğeri olarak kabul edilse de El Kaide, IŞİD gibi terör örgütlerinin sürekli hedef alması sonucunda 2004 yılından bu yana terk edilmiş durumda. Diğer Teleferli sakinlerle birlikte Şengal, Al-Baac, Al-Ayadiye ve Rabie bölge ve çevresindeki köylerden alışveriş yapıyoruz” diyor Telaferli Tarık Ahmed.
KirkukNow'a konuşan Tarık Ahmed, “bu pazarın aktifleşmesiyle, şehirdeki ekonomik ve ticari hareketin canlanmasına katkıda bulunacağını ve yüzlerce işsiz gence iş imkânı sağlayacağını" sözlerine ekledi.
“Pazar şehrin merkezinde yer alıyor ve popüler restoran ve kafelerin yanı sıra gıda ve birçok alanda hizmet sunuyor”
Pazar, gıda ve imalat, çoğaltma ve fotokopi ofisleri, nakliye ofisleri ve otomobiller için yedek malzeme satışının yanı sıra popüler restoran ve kafeleri kapsıyor.
Yaklaşık 450 bin kişinin yaşadığı Telafer ilçesi, Musul'un 69 km kuzeybatısında, şehir merkezi ve üç ilçeyi bağlıyor.
Merkezin tüm sakinleri Türkmenlerden oluşmasının yanı sıra Arap ve Kürtler de ilçenin bazı bölge ve köylere yayılmış durumdadır. Rabia, Zummar ve Ayadiya de bu ilçeye bağlıdır.
Telafer Pazarında esnaf olan Salih Mahmud, "Telafer ana pazarındaki dükkan sahipleri olarak ailelerimizin geçim kaynağı olarak dükkanlarımıza geri dönmek için büyük arzumuz var, ancak bu dükkanlar büyük yıkıma uğradı ve yeniden inşa ve rehabilitasyona ihtiyaç duyuyor” dedi.
Ninova - Telafer Bölgesi, 2018, İlçe pazarının bir parçası Fotoğraf: Kirkuk Now
KirkukNow'a konuşan 45 yaşındaki Salih, hükümeti pazardaki dükkan sahiplerine tazminat ödemeye çağırıyor ve "Telafer'de çalışan uluslararası kuruluşlardan bize yardım eli uzatmalarını ve mağazalarımızı iade etmemize yardım etmelerini istiyoruz” diyor.
Telafer ilçesi, yaklaşık üç yıldır IŞİD kontrolü altındaydı ve onlarca kişiyi öldürdü. Bin 300’ünün akıbeti hala bilinmiyor.
İlçe 2004'ten 2010'a kadar yüzlerce El Kaide intihar bombasının hedefiydi.
Telaferli sivil aktivist Amer Abdullah, “Telafer'deki ticari hareketin büyük pazara geri döndürülmesi, ekonomik önemine ek olarak, pazarın Ezidiler, Araplar ve Kürtler ile birlikte uğrak yeri olduğu için bölgenin bileşenleri arasında toplum bir arada yaşamanın güçlendirilmesine ve barışın inşasına katkıda bulunacaktır” diyor.
Abdullah, “Geçim kaynaklarını iyileştirmeye çalışan uluslararası kuruluşlar ve barış bağlarını güçlendirmeye çalışan uluslararası kuruluşlar, bu pazarı aynı anda insani ve ekonomik hedeflere ulaşmak için kullanabilir” dedi.
Telafer'in Ağustos 2017'de IŞİD kontrolünden kurtarılmasının ardından yerinden edilen Türkmenlerin yaklaşık yüzde 60'ı şehirlerine dönerken, geri dönmeyenler başta Necef, Kerbela ve Babil'in yanı sıra Kürdistan Bölgesi, Kerkük ve Türkiye'ye yerleşti.
Evlerin, hasar görmesi veya şehirde iş imkanlarının olmaması nedeniyle yerel yönetim, uluslararası kuruluşlarla işbirliği içinde, altyapıyı yeniden inşa etmek ve yerinden edilmişleri evlerine dönmeye teşvik etmek için nüfusa gerekli desteği bekliyor.
Telafer'deki resmi bir güvenlik kaynağı, “Şehirdeki güvenlik durumu büyük bir istikrara tanıklık ediyor ve ticari hayatın ana Telafer Pazarına dönüşü için bu konuyla ilgili herhangi bir zorluk yok” dedi.
Kaynak, KirkukNow’a, "güvenlik devriyelerinin şu anda piyasada konuşlandırıldığını ve vatandaşların ve mağazalarının hayatlarını korumak için hayatın geri dönmesi durumunda prosedürleri güçlendirmeye hazır olduklarını" söyledi.
Terör örgütlerinin bu pazarda her zaman sivilleri hedef aldıklarını ve onlarca şehit ve yaralı bıraktıklarını ifade eden Bakan, “25 Aralık 2018'de bu bölgede bomba yüklü bir aracın patlaması sonucu 2 sivil hayatını kaybetti, 12 sivil yaralandı. Pazar ve patlama, çok sayıda dükkan ve arabada maddi hasara neden oldu” sözlerini kullanmıştı.
