Şengalliler, Irak ordusu güçleri ile Şengal Direniş Birlikleri (YBŞ) arasında bir süre sonra yoğunluğu nispeten azalmış olan anlaşmazlıkların ve silahlı çatışmaların kesin olarak sona erdirilmesi çağrısında bulundu. Bu çağrı YBŞ-Irak ordusu arasında gerçekleşen tutsak değişimi sonrasında gerçekleşti.
18 ve 19 Nisan tarihlerinde bir ordunun Asayiş Ezidhan üyelerinden Sinune yakınlarındaki bir askeri karakolu tahliye etmelerini istemesi üzerine silahlı çatışmalar yaşanmıştı.
Bu çatışmalarda, bir YBŞ üyesinin hayatını kaybetmesine, üçünün de yaralanmasıyla sonuçlandı.
Edinilen bilgiye göre ilçede durum şu anda sakin…
KirkukNow’a konuşan Şengal’den sivil aktivist Selam Mirza, "YBŞ ve ordu arasındaki gerginlik ve çatışmalar vatandaşların hayatını etkiledi. Bazıları başka trajedilere maruz kalmaktan korkuyor. Yerinden edilmiş ailelerin olduğu ancak geri dönmeyi erteledikleri bilgisine sahibim” dedi.
Ezidiler, Kürdistan Bölgesi'ndeki toplam 664 bin yerinden edilmiş kişinin yüzde 30'unu oluştururken, bu bileşenden 2 binden fazla kişi Ağustos 2014 yılında Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) militanları tarafından kaçırıldıktan sonra akıbeti hala bilinmiyor.
Mirza, "Çatışmalar ticari hareketi, piyasayı ve vatandaşların hayatını etkiledi" diyerek, “Bu sorunların nedeni, yargıyı ihmal eden ve duruma kalıcı el atmak istemeyen Kürdistan Bölgesel Yönetimi ve Irak hükümetidir” dedi.
Taraflar arasında esir değiş-doğuşu
18 Nisan'da Irak ordusu, Ziban Köyünde YBŞ’ye bağlı 35 militanı tutukladı, bunun üzerine YBŞ güçleri de 47 Irak askerini alı koydu. Daha sonra tüm tutsaklar iki taraf arasında değiştirildi.
Irak hükümeti ile Kürdistan Bölgesel Hükümeti arasında Ekim 2020'de Şengal ilçesinde güvenlik, idari ve hizmet dosyasının yeniden düzenlenmesi için imzalanan Şengal Anlaşması'na göre, yerel polis, Ulusal Güvenlik Aygıtı ve İstihbarat bu süreci yönetecek. Güvenlik dosyası Şengal ilçesinde, federal hükümetin silahlı kuvvetleri ilçe eteklerinde konuşlanırken PKK’ye yakın güçlerin ilçeden çekilmesi gerekiyor.
Ancak bu anlaşma Şengal Özerk Yönetim Konseyi tarafından reddedildi. Konsey, ilçedeki güvenlik ve idari dosyayı yönetmek amacıyla 2019'dan beri yargının çeşitli bileşenleri tarafından oluşturuldu.
PKK ve Ezidi unsurlarına yakın olan Şengal Direniş Birlikleri (YBŞ) ve Asayiş Ezidihan güçleri, Şengal'deki Özerk Yönetim Konseyi'nin yetkisi altında bulunuyor.
Şengal’e bağlı Sinune ilçesindeki Özerk Yönetim Konseyi yetkilisi Hudeda Alias KirkukNow’a, "Irak ordusu 18 Nisan'da Ziban köyünde YBŞ’ye bağlı 35 militanı tutukladı. Öte yandan YBŞ’de güçleri, 47 Irak askerini ele geçirdi, ancak daha sonra tutuklandılar. Bir süre sonra da iki taraf arasında mahkum değişimi oldu.
KirkukNow, Irak ordusu aracılığıyla, ordu güçleri ve YBŞ üyeleri tarafından tutsakların meydana geldiği hakkında bildirilenleri doğrulayamadı.
Irak Ordusu'nun Şengal'deki 20. Tümeninin Enformasyon Sorumlusu Saad Qasim, KirkukNow'a yaptığı açıklamada, "Maalesef bu çatışmalar geçen hafta ordudaki bir asker ile YBŞ savaşçılarından biri arasındaki tartışma nedeniyle çıktı. Olanlardan taraflar sorumlu, ama Allah'a şükür ki sorun düzgün bir şekilde halledildi. Bu kesin ve Şengal’de durum şu anda istikrarlı” dedi.
Ordu esirleri ve YBş konusundaki sorunun cevabını görmezden gelen Saad Qasim, YBŞ ve Ezidhan ile ilişkilerinin olmadığını belirterek, "Hiçbir kişi veya kuruluşun Şengal'deki durumu istikrarsızlaştırmasına izin vermeyeceğiz” dedi.
PKK ve Ezidi unsurlarına yakın olan YBŞ ve Asayiş Ezidhan güçleri, Şengal'deki Özerk Yönetim Konseyi'nin yetkisi altındadır.
Bu iki güç, IŞİD savaşı sırasında oluşturuldu ve 2015 yılında yargının kontrolünün yeniden ele alınmasında rol oynadı.
KirkukNow'a konuşan Şengal polisinden üst düzey bir kaynak, “YBŞ ve Irak ordusu aralarındaki tüm esirleri değiş tokuş etti” dedi.
Şalo, mevcut durumda "durumun sakinleştiği ve ordunun kontrolü altında” olduğunu söylüyor.
Irak Savunma Bakanlığı'ndan üst düzey bir heyetin gözetiminde 21 Nisan'da gerçekleşen son görüşmede Irak ordusu, YBŞ ve Asayiş Ezidhan, bölgedeki güvenlik durumunun yönetimi konusunda anlaşmaya varamadı.
Şengalli Rakan Refu, “Site sakinleri yeni çatışmalardan hala korkuyor. Bu güçler halk için psikolojik sorunlar yarattı ve gerginlikler onları olumsuz etkiledi, biz ise IŞİD'in elinde korku ve ıstırabı yaşamaya devam ediyoruz” dedi.
Refu, KirkukNow’a şunları söyledi:
“Şengal’de güvenlik isteyen herhangi bir parti, sorunlarını diğer güçlerle çözmeye çalışmak, her gün ateşli açıklamalar yapmak ve ifşa etmemek için siyasi ve silahlı kuvvetler arasındaki çatışmaların faturasını ne zamana kadar ödeyeceğiz? insanlar felaketlere."
2017 yılının sonlarında Irak'ta IŞİD savaşının sona ermesinden bu yana, Irak ordusu ile Şengal ilçesinde Kürdistan İşçi Partisi'ne (PKK) yakın güçler arasında sürekli anlaşmazlıklar yaşanıyor. Ordu bölgede kendi gücünü dayatmaya çalışırken bazen silahlı çatışmalara dönüşüyor.
Sinune'deki Özerk Yönetim Konseyi yetkilisi, “Orduyla aramızdaki anlaşmazlıklar henüz bitmedi. Ordu güçleri YBŞ'den birkaç askeri noktayı ele geçirdi ve onları boşaltmaları gerekiyor. Ordu bu askeri noktaları teslim etmezse, daha zor pozisyonlarımız olacak” dedi.
Hudeda, Irak Başbakanı ve Irak Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Mustafa Kazimi ile Şengal'deki güvenlik dosyasını görüşmek üzere bir heyet aracılığıyla Bağdat'ı ziyaret edeceklerini söyledi.
Musul'un 120 km batısında yer alan Şengal, idari olarak Ninova Valiliği'ne bağlıdır. İlçe Kürdistan Bölgesel Hükümeti ile Federal Hükümet arasında tartışmalı bölgeler arasında yer alıyor. IŞİD, 3 Ağustos 2014'te ilçenin kontrolünü ele geçirdi ve 13 Kasım 2015'te tekrar geri alındı.
