Irak Kürdistan Bölgesi’nde iki hafta içinde, çoğu kamplardan mülteci olan altı Ezidi vatandaş intihar etti. Durum bu denli ciddi olmasına rağmen ne Irak ne de Kürdistan Bölgesi hükümetlerinde vakaları azaltmak veya sonlandırmak için herhangi bir girişimleri bulunmuyor.
Edindiğimiz bilgiye göre, polis ve akrabalarının "intihar" dediği Mayıs 2022'nin son iki haftasında 5 Ezidi vatandaş öldü.
Diğer 6 vaka ise; beşi Duhok, biri de Şengal ilçesinin Sinune mülteci kamplarında bulunuyordu.Zaho Polis Müdürlüğü yaptığı açıklamada, son olayın 16 Mayıs'ta Bersiv Kampında 26 yaşındaki bir çocuğun "kendini bir iple boğduğu" kaydedildiğini söyledi.
Kürdistan Bölgesi’ne bağlı Şengal Ofisi Kadın ve Ailelere Yönelik Şiddetle Mücadele Direktörü Teğmen Felah Hasan, “2022'de sayı artacak ve ilgili tüm taraflar ihmalkar ve her bir taraf belirli bir ihmale maruz kalacak” dedi.
“2022'de oran artacak ve ilgili tüm taraflar ihmalkâr”
Polisin yaptığı açıklamaya göre, 14 Mayıs'ta 26 yaşındaki genç kadın, Zaho'daki Bersiv kampında, bir ön soruşturma sırasında, güvenlik güçleri daha sonra olayın ayrıntılarını ve bu davalarla ilgili soruşturmalarını yayınlamadan intihar etti.
Polis ve akrabaları, 5 Mayıs'ta aynı mülteci kampındaki çadırında 62 yaşındaki bir kadının cesedinin bulunduğunu söyledi.
İntihar eden kadının yeğeni Sufiya Nemir, “Teyzem bir yıldan fazla bir süredir çadırda yalnız yaşıyor. Eşinden ayrılmıştı, sadece bir kızı var o da evli ve kendi evinde yaşıyor”
Zaho'daki Bersiv 1 ve 2 kamplarında 12 binden fazla Ezidi mülteci var. Bunların çoğu Ninova’nın batısındaki Şengal ilçesinden geliyor.
Felah Hasan, “İntihar bir yasa ya da insanları intihar etmekten alıkoyabilecek bir şey değil. İnsanlar özgür. İntihar edenlerin çoğu kadın. Beklentiler, toplumsal gelenekler ve başka gerekçeler bulunuyor” dedi.
Ninova, 2018, Şengal ilçesinde kadınlar akrabalarının mezarlarını ziyaret ediyor Fotoğraf: İbrahim Ezidi
Felah Hasan, “Kadına yönelik onlarca şiddet vakasını çözdük, ancak kamp içinde ve dışında toplantılar ve seminerler yoluyla intiharı azaltmak için daha fazlasını yaptık" dedi.
Kirkuk Now'a göre, bu yılın başından bu yana Duhok ve Şengal kamplarında 11'i kadın ve altısı erkek olmak üzere 17'den fazla intihar vakası görüldü.
Aynı dönemde 10'dan fazla Ezidi vatandaş öldürüldü.
22 yaşındaki Salime Salih Cundi, 21 Nisan 2022'de Zaho'daki Derkari kampında ölü bulundu.
Salime’nin babası Salih Cundi, "Önceki gün bütün aile birlikte Laleş Tapınağındaydı. Yılbaşı ve Kızıl Çarşamba vesilesiyle çok mutluydu. Onlarca fotoğraf çekti ve akşama kadar orada kaldı” diyor.
“Kuruluşlar ve paydaşlar intiharı azaltmak ve ortadan kaldırmak için hiçbir şey yapmadı”
Cundi, "Olaydan bir hafta önce Salima bana rüyasında beyazlar giydiğini ve güvercin gibi uçtuğunu söyledi" dedi.
İlgili kurum ve partilerin "intiharı azaltmak ve ortadan kaldırmak için hiçbir şey yapmadıkları" için endişe duyduğunu dile getiren Cundi, bunun nedenlerinin ise can sıkıntısı, çadır altı sefalet ve yerinden edilme, iş imkanlarının olmayışı olduğunu düşünüyor.
Geçen yıl mülteciler arasında yapılan bir ankete katılanların yüzde 20'sine göre; bir kez olsun yakınları intihar etmeyi düşünmüş.
DAK Ezidi Kadınları Geliştirmeden Sorumlusu Susan Sefer, KirkukNow'a verdiği demeçte, "Anketi yaptık ve sonuçları ilgili taraflara gönderdik, ancak ne yazık ki pratik bir adım atılmadı ve intihar oranı azalmadı, aksine arttı” dedi.
Sefer’e göre, kamptaki intiharın başlıca nedenleri, uzun süreli yerinden edilme, iş olanakları ve eğitim kurslarının olmaması ve psikolojik tedaviye önem verilmemesine bağladı.
Psikolojik tedavi sağlamak; Mart 2021'in başlarında Irak Parlamentosu tarafından kabul edilen Ezidi Kurtulan Kadınlar Yasası'nın önemli bir bölümü, IŞİD tarafından kaçırılan ve çeşitli şiddet biçimlerine maruz kalan kadınlara düzgün bir yaşam sağlamak amacıyla maddi ve manevi tazminat ödenmesini ve yeniden entegrasyonu içeriyor.
Duhok, 2019, IŞİD tarafından kaçırılan Ezidi kız mülteci kampında akrabalarına kavuştu Fotoğraf: KirkukNaw
Irak Göç ve Mülteciler Dairesi Duhok Müdürü Dr. Emin, mültecilerin intihar etmesinin temel yerlerinden edilmiş olmalarına bağladı.
Irak Federal hükümeti, yerinden edilmiş Ezidi vatandaşların intiharlarının nedenlerini araştırmak için 2021'de bir komite kurdu, ancak sonuçları yayınlamadı.
Dr. Emin, “Komisyonun işi bitmedi. Bakanlık, kamplarda bilinçlendirme kursları açılması, gıda, erzak gibi yardımların dağıtılması ve kuruluşlarla koordineli olarak iş imkanları yaratılması gibi konularda çalışmalar yaptı ama kimse bu olayları durduramaz” dedi.
Kürdistan Bölgesel Hükümeti'ne göre, IŞİD'in 2014 yılında Şengal’e ve Ninova eyaletinin diğer bölgelerine düzenlediği saldırılar sonucunda 350 binden fazla Ezidi yerinden edildi ve 100 bin kişi yurtdışına göç etti.
Kürdistan Bölgesi'ndeki 664 binden fazla mültecinin yüzde 30'unu Ezidi oluşturuyor. Yalnızca bu yılın mayıs ayında, Şengal'deki silahlı gerilimler nedeniyle yaklaşık 2 bin aile ikinci kez yerinden
