KirkukNow-Kerkük

KirkukNow ekibi olarak Kerkük Çevre Yolu'na ya da bilinen adıyla Hewli Caddesi'ne gittik.

Aracımız yol kenarında durdurur durdurmaz, dakikalar sonra bir kadın yanımıza yaklaştı ve arabanın camını açmamızı istedi. Konuşmada hemen iki soru sordu; “Yeriniz var mı? Seninle ne kadar zaman geçirmemi istiyorsun?

Esmer, siyah elbise giyen, kaşlarına koyu siyah dövme yaptıran, başı örtülü ve peçeli kadının yaşı 45 ile 50 arasındaydı.

Müşteri olmadığımızı ve geliş amacımızın haber takibi olduğunu öğrendikten sonra korkarak geri çekildi. Kendisine kimliğini saklı tutacağımıza dair güvence verdikten sonra konuşmayı kabul etti.

Bize kısaca “Ben Irak’ın başka bir vilayetinden geliyorum ve üç kadınla fuhuş yapıyoruz” dedi.

Hewli Caddesi olarak bilinen bu cadde, Kerkük'ün girişini Süleymaniye, Erbil ve Irak'ın diğer birçok bölgesi ve Kürdistan Bölgesi ile birleştirmektedir. Bu nedenle özel araçlar ve yük kamyonları için ana koridor olarak kabul edilmektedir.

KirkukNow’a konuşan beden işçisi kadın, “Genellikle bize yalnız veya başka bir yolcuyla birlikte gelen sürücülerle gidiyoruz, araç daha fazla sayıdaysa, güvenliğimizden endişe ederek onlarla gitmeye cesaret edemiyoruz” diyor.

Sabah 09.00 ile 13.00’e kadar Hewli Caddesi'nde dolaştık ve çoğu kırklı yaşlarda başka kadınlara rastladık.

“Kerkük'e başka illerden geldik”

İki ay boyunca saha takiplerimizi yapmak için birkaç kez Hewli Caddesi'ni ziyaret ettik. Bazen araçların şoförleri bu kadınları çağırıyor, bazen de doğrudan araçlara gidenler oluyor.

Şehrin eteklerinde yer alan Hewli Caddesi'nde dükkan ve süpermarket gibi halka açık yerlerden yoksundur.

Hewli'de tanıştığımız başka bir beden işçisi kadın, “Bir yılı aşkın bir süredir Kerkük'te fuhuş yapıyorum. Her gün birkaç saat bu sokakta duruyoruz. Bazı günler bir araç sürücüsü ile gidip karşılığında 25 bin dinar alıyoruz” dedi.

Kadın, “Küçük bir çocuğum var ve kocamdan ayrıldım, bu yüzden fuhuş yaparak para kazanmak zorunda kaldım. Tek umursadığım çocuğum için süt ve bebek bezi almak ve masraflarını karşılamak” diyor.

Bazen kendisini telefonla arayan müşterilerle Hewli Caddesi'ne gitmeden müşterilerinin onu almaya geldiğini belirterek, güvendiği kişilere telefon numarasını verdiğini söylüyor.

Kadın, “TIR şoförleriyle çıkmayı tercih ediyoruz çünkü orada araçlarında çok yer var ve bir yer ayarlamalarına gerek yok” dedi.

Kadınlardan bazıları, hizmetleri için 15 ila 25 bin dinar arasında değişen meblağlarda müşterilerle anlaşıyor. Bazıları da sadece 5 bin dinar karşılığında müşterilerle çıkmaya mecburdur.

Araştırmacı gazetecilerin bu konuda açıklama ve bilgi edinmeleri zordur. Bu nedenle bazen gizli kamera ile çekmek zorunda kalıyorlar. Bunun da nedeni hiçbir şekilde basında yer almak istemiyor olmalarıdır.

Kadın ve çok sayıda müşterilerin hiçbir ücret ödemeden kendileriyle birlikte olduktan sonra şehrin ıssız bölgelerine attıkları durumlara maruz kaldıklarını söylüyor.

Bu kadınların çoğu sade siyah giysiler giyiyor ve süslenmiyor.

Bazı kadınların fuhuş çetelerinin gözetimi altında fuhuş yaptığından söz etti. Ancak Kirkuk Now bu bilgiyi doğrulayamadı.

Hewli Caddesi'nin yanı sıra, Kerkük'ün diğer bölgelerinde ve şehir pazarında bazı kadınlar dilenci kisvesi altında fuhuş yapmaktadır.

İsmini vermek istemeyen vatandaşlardan biri KirkukNow’a şunları söyledi:

“Şehir merkezinin ara sokaklarından birinde araba kullanırken bir kadın beni durdurdu ve benden para istedi, ben de verdim ama sonra neden benimle sevişmiyorsun, ben de ona meşgul olduğumu ve yerim olmadığını söyledim. Güldü ve ‘Bana 25 bin dinar ver ve yer için endişelenme’ dedi.”

Bu kadınlardan bazıları işlerini bitirinceye kadar geçici olarak oda veya ev kiralamaktadır.

“Sağlık riskleri”

Hewli Caddesi'nde KirkukNow ile görüşen kadınların çoğu, herhangi bir tıbbi muayeneden geçmediklerini, doğum kontrol hapları dışında herhangi bir ilaç kullanmadıklarını. Cinsel yolla bulaşan hastalıkları önleyici yöntemler kullanmadıklarını dile getiriyor.

Kerkük Sağlık Departmanı Bulaşıcı Hastalıklar Departmanı Müdürü Munther Noman KirkukNow’a, “Maalesef bu tiksindirici olay, AIDS, cilt hastalıkları, üreme sistemi ve hepatit gibi birçok hastalığın bulaşmasına yol açıyor..” dedi.

Irak Sağlık Bakanlığı'nın fuhuş yoluyla bulaşan hastalıkların ciddiyeti ve bulaşan kişi sayısı ile ilgili istatistikleri ve takibi bulunmamaktadır.

Sağlık Bakanlığı yetkilisine göre, “Biz her zaman seks ile ilişkili bulaşıcı hastalıklar hakkında talimat ve talimatlar yayınlıyoruz, çünkü bu insanlar önleme yöntemlerini kullanmıyor” diyor.

Yasal cezalar

Saha takibimiz sırasında Hewli Caddesi'nde bulunduğumuz süre boyunca bölgede herhangi bir polis ve diğer güvenlik güçlerinin varlığına tanık olunmadı.

Kerkük Polis Komutanlığı Sözcüsü Amir Nuri KirkukNow’a, suçla mücadele polisinin ve acil durum polisinin şüphelileri tutuklamak için sürekli olarak o sokağa devriyeler gönderdiğini söyledi.

1988 tarihli 8 Sayılı Fuhuşla Mücadele Yasası uyarınca, “Herhangi bir komisyoncu veya komisyonculuk eylemine katılan veya ona yardımcı olan herkes ve halka açık bir yerin veya halkın fuhuş kullanmasına izin verilen herhangi bir yerin herhangi bir işletmecisi veya yöneticisi cezalandırılır. Cezalar yedi yılı geçmemek üzere hapis cezası ile cezalandırılır.”

Kanunda ayrıca aldatma, zorlama, cebir ve tehdit yoluyla fuhuş yapılan bir yerde bulunduran kişi 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Kerkük Polis Sözcüsü, “Kerkük şehrinde bu durumu ortadan kaldırmak için her yolu deneyeceğiz. Ne yazık ki bu insanlar Hewli Caddesi gibi bazı yerlerde, eski otellerde ya da trafik kavşaklarında bulunuyorlar. Bu insanlar ne yazık ki varlar ve bazıları dilenci kisvesi altında fuhuş yapıyorlar” diye konuştu.  

Fuhuş ve Fuhuşla Mücadele Kanunu'na göre, haklarında fuhuş suçlaması kanıtlananlar, üç aydan iki yıla kadar değişen sürelerle ıslahevine yerleştiriliyor. Yetkili hâkim, kadının üstsoyu, kocası, vasisi veya akrabalarından birinin, kadının iyi yetişmesi ve davranışları konusunda taahhütte bulunması halinde ıslah tutukluluğunu sona erdirme hakkına sahiptir. Şayet kadın evliyse ve mahkeme bu evliliğin yasanın hükümlerinden kaçmak için tasarlanmadığına ikna olmuşsa. Aynı şekilde, tutuklunun “şerefli” bir yaşam sürdürebilecek duruma geldiği resmi raporlardan mahkemeye kanıtlaması gerekiyor.

Amer Nuri, güvenlik güçlerinin yakın zamanda Hewli Caddesi'nde başlattığı kampanyada fuhuş suçlamasıyla dört kadının tutuklandığını ve güvenlik güçlerinin Binke Ali bölgesinde bir fuhuş çetesi tarafından kaçırılan bir kadını kurtarmayı başardığına dikkat çekti.

Fuhuş mu, insan ticareti mi?

Irak Amal Derneği'nin Kerkük Bürosu Yetkilisi Surud Ahmed, Kerkük Hewli Caddesi'nde KirkukNow’un takibe benzer vakaların insan ticareti vakaları olduğuna inanıyor ve "Bu vakaları sürekli takip ediyoruz” diyor.

Kadınları ve kızları fuhuşa zorlamak, ömür boyu hapis ve 25 milyon dinara kadar para cezası gerektiren insan kaçakçılığının bir parçasıdır.

Irak Anayasanın 37. Maddesine göre kadın ve çocuk ticareti ve seks ticareti yasaklanmıştır.

Surud Ahmed, saha takibimiz sırasında Hewli Caddesi'ndeki bazı kadınlarla bir araya gelerek konuştu.

Ahmed, “Kadın 42 yaşında olduğunu söylese de daha büyük olduğunu olduğunu, sözlerinde hükümetten umutsuz olduğunu ve kocasının mezhep çatışmaları nedeniyle öldürülmesi nedeniyle hayatın acısını tattığını” söylüyor.

Surud, kendisine dilencilikten kazandığı parayla, maaşı olmamasına rağmen çocuklarının eğitimine devam ettirebildiğini söyleyen kadınla konuştuğunu da sözlerine ekleyerek,

Söz konusu kadınla konuştuğu birkaç dakika içinde 10'dan fazla aracın durduğunu ve ondan onlara binmesini istediğini söylüyor.

Surud, “Hükümet ve özellikle Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı, koşulların onları bu tür eylemlere başvurmaya zorlamaması için muhtaçların maaşlarını güvence altına almak için bir anca çalışmalıdır” dedi.

Fuhuşla Mücadele Kanunu, Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı'nı, “beden işçilerini” ıslah etmek ve hayatlarını “dürüst” bir şekilde kazanmalarını sağlamak amacıyla davranışsal, kültürel ve mesleki rehabilitasyon programları uygulamakla yükümlü kılıyor.