Saada Elias, Irak hükümetinden son yedi ayda yalnızca iki kez yiyecek aldı, ancak hiçbirini kullanmadı, bazılarını ucuza satarken bazılarını çöpe attı.
Üç çocuğu ve kocasından gelecek gelirle geçindiklerini dile getiren Saada Elias, devletin birkaç ayda bir dağıttığı gıdaya umutsuzca ihtiyaç duyar, ancak bundan vazgeçmek ve marketlerde daha yüksek fiyatlardan gıda almak zorunda kaldığını söyledi.
KirkukNow’a konuşan Saada Elias, “Bu yıl mayıs ayında son erzak aldık, ancak gıdanın süresi doldu, bu yüzden hiçbirini kullanamadık ve yurtdışından yiyecek aldık” dedi.
8 yıldır Duhok'taki Hanke Kampında yaşayan Saada'ya göre Irak Göç ve Mülteciler Bakanlığı'nın yemekleri hiçbir zaman yenilebilir olmadı.
“Acaba bu besinin çocuklara ve yaşlılara verildiğini ve onlarca hastalığa neden olabileceğini düşünmüyorlar mı?”
Bağdat hükümetinin kamptaki göçmenler için mayıs ayı gıdasında, beş kilo pirinç, üç kutu yağ, üç torba un, salça, fasulye, sarımsak, şeker kamışı, şeker ve çaydan oluşuyor.
Saada, federal hükümete sorunu çözmesi için çağrıda bulunarak, “Acaba bu insanlar bu yiyeceğin çocuklara ve yaşlılara verildiğini ve onlarca hastalığa neden olabileceğini düşünmüyorlar mı?” diye seslendi.
KirkukNow muhabiri, Irak hükümetinin mültecilere dağıttığı yiyeceklere karşı Duhok ilindeki tüm kamplarda protestolar düzenlediğini bildirdi.
Duhok'un Semeli ilçesinde 14 binden fazla mülteciye ev sahipliği yapan Hanke Kampı sorumlusu Pir Alo Keçel, KirkukNow'a şunları söyledi; “Kamp sakinleri protestolarını bize yöneltiyorlar, biz de üstlerimize ileteceğiz.”
Duhok, 2019, Nüfusun çoğunluğunun Ezidi olduğu Keberto Kampı. Fotoğraf: Ammar Aziz
Yerinden edilmiş her ailenin bir veya daha fazla gıda kuponu vardır; Her kupon onlara, kampanyanın başlangıcından bu yana iki kez dağıtılan bir karton yiyecek ve bir karton temizlik maddesi verecek.
Hanke Kampının Müdürü, aynı kampta mülteci olan Saada Elias'a rağmen, “Süresi dolmuş yiyecekler mültecilere dağıtılmadı, ancak kaliteli ve yenilebilir değil, tüm kamplarda durum böyle” dedi.
Irak hükümetinin gıda kalitesinin düşük olması, uluslararası kuruluşların Kürdistan Bölgesi'ndeki mültecilere yönelik yardımları azalttığı veya askıya aldığı, bu yıl Dünya Gıda Programı (WFP) da dahil olmak üzere kamplarındaki mültecilere aylık mali yardımı durdurma kararı aldığı bir zamanda geliyor.
Faysal Ali adlı göçmende, “Aldığımız gıdanın kalitesi çok kötü. Aldığımda kullanmadım. Bir kartonu yurt dışına 10 bin dinara sattım, kartondaki gıda ise yaklaşık 50 dolar” dedi.
Zaho’daki Çemişko Kampı, 21 binden fazla mülteciye ev sahipliği yapıyor.
“Yağ çok kötü kokuyor, fasulyeleri ne kadar pişirirseniz pişirin yine de sert..."
Faysal Ali, “Yiyeceklerin son kullanma tarihi geçmemiş ama yemeye uygun değil. Verdikleri yağ çok kötü kokuyor. Fasulyeleri ne kadar pişirirseniz pişirin yine de sert, sarımsaklar yapış yapış çok kalitesiz”dedi.
KirkukNow muhabiri, birkaç gıda alıcısı ve kuru gıda dükkanından mülteciler için gıda kalitesi hakkında daha fazla bilgi edinmelerini istedi.
Çemişko Kampında bir mülteci olan Faris Briam Gemur, beş yıldan fazla bir süredir mültecilerden yiyecek ve temizlik malzemeleri alarak pazarlarda küçük bir karla satıyor.
Faris, “Mültecilerin yüzde sekseni yiyecekleri yiyip satmıyor” diyor.
Hükümet gıda kolilerini dağıtırken, insanların karton başına 10 bin ila 12 bin dinar arasında sattığı günde yaklaşık 60 koli satın alıyor ve daha sonra kamp dışındaki pazarlarda yaklaşık 14 bin dinara satıyor.
Duhok, 2022,Irak hükümetinden erzak bekleyen mülteciler Fotoğraf: Irak Göç ve Mülteciler Bakanlığı
“Gıdaların kalitesi çok kötü”
Faris, "Yiyeceklerin son kullanma tarihi geçmemiş ama yenilecek gibi değil. Çok kötü… Mayıs'ta yağ çok kötü kokuyordu, çayın rengi ve tadı yoktu, fasulyeler pişmemişti ve pirinçte kötüydü” diyor.
Kürdistan Bölgesi'nde, bir kısmı Duhok, Erbil ve Süleymaniye illerinde 26 kampta kalan 664 binden fazla mülteci barınıyor.
Duhok Göç ve Kriz Müdahale Bürosu Müdürü Yan Cafer, konuyla ilgili KirkukNow'a şunları söyledi:
“Araştırmamıza göre, gıdanın son kullanma tarihi geçmedi ancak kalitesi düşük.”
Cafer, Irak hükümetinin yiyeceklerini dağıtmadan önce denetlemek için Barzani Yardım Vakfı ile anlaştıklarını ve kalite iyi değilse dağıtımına izin vermeyeceklerini söyledi.
Irak Göç ve Mülteciler Bakanlığı, yerinden edilmiş vatandaşların şikayetlerini aldı ve önümüzdeki aylarda gıda dağıtımındaki sorunu çözme sözü verdi.
Irak Göç ve Mülteciler Dairesi Duhok Müdürü Iskender Mohammed Emin ise, geçmişe oranla yiyeceklerin kalitesinin yüksek olmadığını, ancak Irak vatandaşlarına her ay aynı tür yiyeceklerin dağıtıldığını söyledi.
Emin, mültecilere son kullanma tarihi geçmiş yiyeceklerin dağıtıldığını yalanlayarak hepsinin test edildiğini söyledi.
Bakanlığın verdiği söze göre, önümüzdeki eylül ayında kamplardaki mültecilere yeni gıda erzakları dağıtılacak.
Ninova hariç diğer Irak illerindeki tüm kamplar kapatıldı. Ancak Erbil hükümetiyle yapılan anlaşmaya göre Kürdistan Bölgesi'ndeki kamplar dışında kalanlar evlerine geri döndü.
