KirkukNow

Irak Hükümet, son 10 yılın en yüksek fiyatını kaydeden Dakuk balığının rağbet görmesine rağmen, Kerkük'ün güneyindeki Dakuk İlçesindeki tüm balık havuzlarını “yasadışı” ve “yeraltı suyu rezervlerine tehdit oluşturduğu” gerekçesiyle kapatmayı planlıyor.

Edinilen bilgiye göre Dakuk’ta binlerce ailenin geçim kaynağını sağlayan yaklaşık 3 bin balık havuzu var.

Ancak Dakuk'taki Su Kaynakları Departmanı'nın istatistikleri, bunlardan sadece yedisinin lisanslı olduğunu gösteriyor ve hükümet söz konusu balık havuzu ve çiftliklerini kapatmakla tehdit ediyor.

Geçimi balık üretimine bağlı olan binlerce kişiden biri olan Dakuk sakini İmad Baki, fiyatının yüksek olması nedeniyle bu yılı “Dakuk balıkları için altın yıl” olarak nitelendiriyor.

Dakuk balığın kilosu 4 bin ila 5 bin dinardan satışı yapılırken, bu yıl balık son 10 yılının altın dönemini yaşayarak, kilosu 11 bin dinara (8 USD) ulaştı. 

“Balık yemi fiyatlarındaki artışa rağmen iyi kâr ettik”

İmad Baki, “Bazı yıllarda satışlarımız giderlerimizi karşılamadı ve bazen zarar ettik, ancak bu yıl balık yemi fiyatlarındaki artışa rağmen iyi kar ettik” dedi.

Kerkük şehrinin 44 km güneyindeki Dakuk'un kuzeyindeki Cobhane bölgesinde balık havuzu bulunan İmad, her biri 2-3 kg ağırlığında yılda yaklaşık 150 bin balık satıyor.

Dakuk'taki Talabani bölgesinde dört balık havuzuna sahip olan Muhammed Cewamir, balık fiyatlarındaki artışın, balık yemi fiyatlarındaki artışın iki katına çıkmasının eşlik ettiğini söylüyor.

Baki, “Önceki yıllarda ton başına 600 bin dinar fiyattan balık yemi alırdık, bu yıl yem fiyatı 1,3 milyon dinara ulaştı, çünkü her balığın iki buçuk kilograma ulaşması için beş kilogram yeme ihtiyacı var” dedi.

Dakuk balığı özel tadıyla ünlüdür. Çok popülerdir, bu nedenle Irak'ın çoğu vilayetindeki restoranlar ve balık ızgaraları, müşterileri çekmek için Dakuk balığının ününden yararlanmaktadır.

Dakuk'taki balık havuzları binlerce balık çiftliği sahibine, ulaşım aracı sürücüsüne ve restoran sahibine geçim kaynağı sağlıyor.

Dakuk Su Kaynakları Departmanı'nın istatistikleri, 3 bin havuzdan sadece 7’sinin lisanslı olduğunu gösteriyor.

Balıkları göletlerden marketlere ve restoranlara taşıyan kamyon şoförü Şiwan Tahir, hükümetin destek sağlamak yerine işlerinin önüne engeller koyduğunu söylüyor ve ekliyor: “Kontrol noktaları, sevkiyatlarımızın yasak olduğunu söyleyerek Kürdistan Bölgesi şehirlerine geçişini engelliyor, bu yüzden bazen onu kaçırmak zorunda kalıyoruz. Irak valiliklerindeki lokantalar ve balık pazarları, büyük talep olduğu için sürekli olarak balık tedarik etmemizi istiyor.”

"Balık havuzlarının sahiplerine bu havuzları kaldırmaları için bir ay süre verdik"

Kerkük'ün Dakuk ilçesindeki Su Kaynakları Departmanından bir kaynak, KirkukNow'a Irak Su Kaynakları Bakanlığı'nın tavsiyelerine dayanarak, balık havuzları da dahil olmak üzere Kerkük su projelerindeki suiistimali ortadan kaldırmak için bir ekip kurulduğunu söyledi.

“Balık havuzlarının sahiplerine bu havuzları kaldırmaları için bir ay süre verdik” diyen kaynak, “Bu havzalar bir ihlal olmanın yanı sıra sondaj kuyularına bağlı oldukları için yer altı suları için de tehdit oluşturuyor...Ayrıca balık havuzuna dönüştürülen araziler daha sonra tarım için kullanılamıyor”dedi.

Bu yılın ocak ayında, Su Kaynakları Bakanlığı'nın bu göletleri kaldırma kararını protesto eden balık çiftliklerinin sahiplerinin bir gösteriye tanık olduğu bir zamanda geliyor, ancak Kerkük yönetimi kararı geçici olarak askıya aldı ve Dakuk İlçesine sordu.

Dakuk'taki balık havuzlarına bir aylık süre verilmesi, bu havuzlarda yetiştirilen balıkların bir kısmının hala küçük olduğu ve pazarlamaya hazır olması için bir aydan fazla zamana ihtiyaç duyduğu halde geliyor.

Geçen ocak ayında Kerkük yönetimi, Irak Su Kaynakları Bakanlığı'nın ruhsatsız su kuyularını yıkma kararının uygulanmasını engellemeye çalıştığını, bunun uygulanması halinde geçim kaynakları balık havuzlarına bağlı olan yüzlerce çiftçiye zarar vereceğini söyledi.

11 Ocak'ta Dakuk'un balık yetiştiricileri belediye başkanlığı önünde toplanarak Su Kaynakları Bakanlığı'nın kararının iptalini talep etti.

Şelal Ahmed de dahil olmak üzere Dakuk bölgesindeki akvaryum sahipleri, KirkukNow'a kararı uygulamaya hazır olmadıklarını vurguladı.

Dakuk çiftçileri, Babil Valiliği'nin merkezi olan Hilla şehrinden 150-200 dinar arasında değişen küçük balıkları satın alıyor ve balık havuzlarında yetiştiriyor.

Dakuk havuzlarında balık türleri yetiştirilir: sazan, gümüş ve cam.

Şelal Ahmed, sazan balığının diğer türlerden daha popüler olduğunu söylüyor.

Balık havuzlarına dönüştürülen her dönümlük arazi, 750 ila bin balık barındırabilir.

Şelal, “Bundan fazlasını koyarsak oksijen eksikliğinden ölecek” diyerek, hükümete “bizi desteklemesi ve binlerce ailenin geçim kaynağı olduğu için balık havuzlarını kaldırmaması” çağrısında bulunuyor.