Mahmut Amca’nın dükkanında önceki aylara ait tonlarca kuru gıda başta olmak üzere gıda çeşitleri birikmiş durumda. Bunun da nedeni vatandaşlar önceki yıllarda devletin verdiği gıda kartını zamanında harcarken, son dönemlerde gıda paketlerini almaması olarak gösteriliyor.
Kerkük şehir merkezindeki Tabeh Mahallesindeki gıda dağıtım görevlisi Mahmud Enwer, “Geçmiş yıllarda vatandaşlar aylık olarak bize gelip gıda kartının gelip gelmediğini sorardı ama şimdi durum farklı gördüğünüz üzere önceki aylara ait gıdalar dükkanımda yığılmış durumda, gelmiyorlar” diyor.
Kerkük vatandaşlarının aylık erzak alma talebindeki düşüş, Irak hükümetinin düşük gelirli insanlara yardım etmek ve yoksullukla mücadele etmek amacıyla düzenlemeye gidilerek erzak artırmaya yönelik düzenlendiği açıklamasından sonra geldi.
Rasyondaki artış herkesi değil sadece sosyal yardım kapsamında olanları kapsıyor.
19 Aralık 2022'de Irak Bakanlar Kurulu, sosyal yardım ağı kapsamındaki yoksul ve düşük gelirli kesim için bir kilogram şeker, bir litre yemeklik yağ içeren rasyona 200 gram çay, 250 gram süt tozu ve bir kilo beyaz unu içeren beş yeni kalem ekledi.
Gıda Dağıtım Müdürlüğü'nün Kerkük Şubesinden bir kaynak, KirkukNow'a yaptığı açıklamada, “Gıda tayınındaki artış, herkesi değil, sadece sosyal yardım ağı kapsamındakileri kapsıyor, geri kalanların erzakın herhangi bir artış veya azalama olmadan aynı olacak.
23 Ocak 2023 Pazartesi günü Irak Başbakanı Muhammed Şia Sudani, sosyal koruma kapsamındakiler için rasyonda ek kalem dağıtma sürecinin başladığını duyurdu ve “Yaklaşık 5 milyon 100 bin kişi karardan yararlanacak” denildi.
Karneye göre her vatandaşa unun yanı sıra üç kilo pirinç, bir kilo şeker, bir litre yemeklik yağ, 400 gram salça, bir kilo bakliyattan oluşan yedi gıda maddesi veriliyor.
Bağdat, 23 Ocak 2023, Irak Başbakanı Muhammed Şia Sudani, ek karne dağıtma sürecinin başladığını açıkladıktan sonra karne depolarından birinde. Fotoğraf: Irak Başbakanı Medyası
Kerkük'ün Şoraw Mahallesinde oturan Naime Hemid Amin, “Daha önce herkes tayınların gelmesini bekliyordu, ancak şimdi durum değişti, çünkü insanlar hiçbir şeyden memnun değiller” dedi.
Naime Hemid Amin, “Kızım ve gelinim dahil bu neslin kadınlarının çoğu yemek yapmayı bilmiyor ama pirincin, yağın, unun kalitesizliğinden şikayet ediyorlar. Eminim çocuklarımızın çoğu da bilmiyor. Tayınlarının ne olduğunu ve onu nereden aldıklarını biliyorlar” diyerek, son nesli eleştiriyor.
BM Güvenlik Konseyi'nin, Kuveyt savaşı dönemde Irak'a uygulanan ekonomik ambargo döneminde Iraklılara yardım etme kararına göre, vatandaşlara gıda tayınlarının dağıtımı geçen yüzyılın doksanlı yıllarında başladı.
Feride Şefik, Rahimawa Mahallesinde yaşıyor. Eşi inşaat işçisi ve ailesinin gıda tayınına bağlı olduğunu söylüyor.
Feride Şefik, “Keşke daha kaliteli pirinç,çay ve salça gibi miktarını artırsalar” diye şikayet etti.
Kerkük, Ocak 2023. Aylık erzak tayınından bazı maddeler Fotoğraf: KirkukNow
Toplam 42 milyon Irak vatandaşının yaklaşık 11 milyonu, nüfusun yüzde 25'ine denk gelen yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Irak Planlama Bakanlığı'nın istatistiklerine göre 2020 yılına kadar yoksulluk oranı yüzde 20 idi.
Mahmud Enwer, vatandaşların iki nedenden dolayı tayınlarını kabul etmediklerini söylüyor: Pirinç ve yemeklik yağ gibi, "bazı insanlar bana gelip tayınları alıp yakındaki dükkanda satıyorlar” diyor.
Temmuz 2022'de Bağdat'ta düzenlenen bir konferansta ortaya çıkan Avrupa Birliği misyonunun istatistiklerine göre, tayında yer alan gıda maddelerinin yaklaşık yüzde 50'si kullanıma uygun değil. Her Irak vatandaşı yılda 120 kilo gıdayı çöpe atıyor. Irak'ta tarım sektörünün gelişimi yeterli düzeyde de değil.
