Mahmur ilçesine bağlı Cebel Karaçoğ bölgesinde Irak ordusu ile Peşmerge Güçleri arasında yaşanan çatışmalar, bölgenin stratejisi ve buradaki askeri noktaların petrol kuyularına ve Mahmur mülteci kampına yakınlığından kaynaklanıyor.
Peşmerge Güçlerine bağlı 18. Piyade Tugayı komutanı ve yardımcısının da aralarında bulunduğu, her iki taraftan altı kişinin ölümüyle sonuçlanan çatışmalar sonrasında ordu, mevzilere yerleştirildi.
22 Ekim'de Mahmur mülteci kampı yakınlarındaki Karaçoğ Dağı'nda Peşmerge Güçlerinin, Irak ordusunun konuşlandığı askeri noktaların boşaltılması talebi üzerine çatışmalar çıktı.
Çatışmaların başlamasından bir hafta öncesine kadar Kürdistan İşçi Partisi'ne (PKK) bağlı bir güç bu noktalarda konuşlanıp Irak ordusuna teslim ediliyordu. PKK militanları, Irak ve Şam İslam Devleti'ne (IŞİD) karşı savaşın başlangıcında, en az 12 bin Türkiyeli Kürt'ün yaşadığı Mahmur mülteci kampını korumak amacıyla bölgeye yerleşti.
Bu alanlar Irak Ordusu ve Peşmerge tarafından ortaklaşa yönetilmelidir
Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP) Musul Teşkilatı Medya Yetkilisi Said Memuzini, Kirkuk Now'a yaptığı açıklamada, “PKK, Peşmerge ile anlaşmaya varmadan Irak hükümetiyle yapılan anlaşma uyarınca dört askeri bölgeyi orduya devretti” dedi.
Said Memuzini, “Bu alanlar çok stratejik, dolayısıyla Peşmerge güçleri kontrol etmek istedi ve çatışmalar yaşandı” diye konuştu.
Karaçoğ sıradağları, Mahmur kampının sadece bir kilometre doğusunda ve düzinelerce kuyunun bulunduğu Kandinawa bölgesindeki petrol yataklarından 20 kilometre uzakta bulunuyor.
Dört askeri nokta, Peşmerge bölgelerine bir kilometreden az uzaklıkta bulunuyor ve kampın yanı sıra bu alanlar da zaman zaman Türkiye tarafından bombalanıyor.
Edinilen bilgiye göre, “kampın güvenliğini korumak için" belirgin noktaları Peşmergeler yerine orduya devretmeyi tercih etti.
Henüz Peşmerge Bakanlığı bünyesinde örgütlenmemiş olan KDP'nin 80. Kuvveti, Peşmerge Bakanlığı'na bağlı diğer birimlerle birlikte bölgede konuşlandırılıyor.
Memuzini, “Bu alanların Irak ordusu ile Peşmergeler arasında ortak yönetilmesi gerekiyor” dedi.
Kerkük/ Aralık 2021/ Al-Lahiban köyünde bir Irak ordusu gücü. Fotoğraf: KirkukNow
Irak Ordusu Genelkurmay Başkanı Korgeneral Abdulamir Reşid Yarallah, Peşmergeleri ayıran sınır çatışmaların başlamasından bir gün önce Mahmur'a geldi ve askeri bir heyetle birlikte yeni askeri noktaları ve bölgede konuşlanmış 14'üncü Ordu Tümeni kuvvetlerini inceledi.
Irak Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Yarallah, o dönemde ordu komutanlarını "bölgede güvenlik ve istikrarı korumak için Peşmerge ile koordinasyon sağlamakla" görevlendirmişti.
Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (KYB) Karaçoğ Organizasyon Merkezi ilişkiler Sorumlusu Gazi Faysal, KirkukNow'a şunları söyledi:
“Olan, her şeyden çok ekonomik ve siyasi bir çatışmaydı. Amaç, stratejik bölgeyi kontrol etmekti...Mesele bu değildi.”
Çatışmalarda her iki taraftan da 4'ü Peşmerge olmak üzere 6 kişi hayatını kaybetti.
Silahlı gücü denetleyen Gazi Faysal'ın ifadesine göre, “Halk Seferberlik Güçleri'nin (Haşdi Şabi) tehditleri ve bölgeye güç getirmesinin ardından Peşmerge güçleri mevzilerini şu anda orada konuşlu olan Irak ordusuna devretti.”
Kerkük/ 2020/ Peşmerge güçlerinin Şavan ilçesine bağlı Şeyh Bazini bölgesinde askeri operasyonu. Fotoğraf: KirkukNow.
Irak Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Sözcüsü Yahya Rasul, olayın koşullarını araştırmak için daha yüksek bir komite kurulduğunu duyurdu ve her iki tarafı da itidalli olmaya çağırdı. Peşmerge, yaptığı açıklamada "olayın talihsiz olduğunu" belirterek, istikrar için federal hükümetle çalışmaya devam etme kararlılığını ifade etti.
Bu çatışmalar, ordu ve Peşmerge'nin Bağdat, Erbil, Kerkük, Diyala ve Ninova Valiliği'nin çeşitli bölgelerinde askeri ve istihbarat bilgi alışverişinde bulunmak üzere ortak koordinasyon merkezleri oluşturmasına rağmen gerçekleşti.
Federal bütçe kanununa göre bölgede güvenliğin sağlanması amacıyla ordu ve Peşmerge güçlerinden oluşan iki ortak tugay oluşturulacak ancak bu tugaylar henüz göreve başlamadı.
Yaklaşan müzakereler ve komitenin raporu bölgedeki güvenlik sorunlarına uzlaşmacı bir çözüm belirleyecek
Mahmur ilçesi belediye başkanı Rizgar Muhammed, Kirkuk Now'a şunları söyledi:
“Bölgede durum sakin ve herhangi bir sorun yok. Peşmerge ile ordu arasındaki sorunların çözümü için üst düzeyde çabalar gösteriliyor.”
Irak hükümeti, komitenin yargıda iki gün geçirmesine rağmen Mahmur çatışmalarına ilişkin soruşturmanın sonuçlarını henüz açıklamadı.
Gazi Faysal, "PKK güçlerinin Kürdistan Demokrat Partisi ile siyasi ve askeri sorunları var, bölgede Türk saldırıları yapıldı, özellikle PKK'nın birkaç kez hedef alınmasından sonra, PKK'nın Mahmur kampının eteklerinde bulunmasını ve bu askeri noktalarda konuşlanmasını istemiyorlar” dedi.
Erbil'in 60 kilometre güneybatısında yer alan Mahmur Kampı, Ninova Valiliği'nin Mahmur ilçesinde bulunuyor. Kamp resmi olarak Irak hükümeti ve Birleşmiş Milletler'e (BM) denetiminde bulunuyor.
IŞİD savaşından önce ve savaş sonrasında da Peşmerge Güçlerinin kontrolü altında olan bölge, 16 Ekim 2017 olaylarından sonra Irak güçlerinin kontrolüne geçmişti.
Said Memuzini, “yaklaşan müzakereler ve komitenin raporunun bölgedeki güvenlik sorunlarına uzlaşmacı bir çözüm belirleyeceğini” açıklarken, Ninova Vali Yardımcısı Rifat Samo, hem federal hem de bölgesel hükümetlerin uzlaşacağı bir çözüm bulma çabalarının devam ettiğini vurguladı.
