Diyala'daki Kürt partileri, bölünme ve 50 adayın üç farklı listeye katılması nedeniyle il meclisi seçimlerinde oylarını ve mevcut sandalyelerini kaybetmekten endişe ediyor.
KirkukNow’un edindiği bilgiye göre Kürtler, Diyala vilayet meclisi seçimlerine herhangi bir koalisyon kurmadan ayrı ayrı katılıyor, bir kısmı boykot etmiş ya da adayı yok.
Diyala'da resmi olarak üç partinin adayı var; Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) 30 adayla en fazla adaya sahip olurken, Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP) 16 adayı ve Sosyalist Demokrat Parti'nin (SDP) de dört adayla kendi listesi bulunuyor.
Kürdistan İşçi Partisi'nin (PKK) Hanekin Teşkilat Başkanı Ekber Haydar Han, beşi kadın olan 16 adayın, başta Hanekin ilçesi KirkukNow olmak üzere Diyala'nın tüm bölgelerine dağıldığını ve tek bir Kürt listesi oluşturmaya çalıştıklarını ve koltuk kaybetmemekten endişe ediliyor.
Hanekin'deki Kürt sesi ve kurumu büyük tehlike altında
2013 seçimlerinde, Diyala il meclisinde, Kardeşlik ve Birlikte Yaşama Koalisyonu'ndaki 29 sandalyenin üçü Kürtlere aitti; biri KYB, biri KDP biri de SDP’de bulunuyor.
2009 seçimlerinde ise Kürdistan İttifakı aynı konseydeki 29 sandalyenin altısını kazandı; üç sandalye KYB, birer sandalye KDP ve Sosyalistlere aitti.
Sosyalist Parti'nin Hanekin Genel Merkez Başkanı Hüseyin Celil ise dört adaydan sadece birinin kadın olduğuna dikkat çekerek, “Bu sefer Kürt sesi ve kurumu büyük tehlike altında. Kürtler kaçmayacak” sözlerini kullandı.
İlin 1,6 milyonu aşkın nüfusu dikkate alındığında, bir sonraki Diyala il meclisindeki sandalye sayısı 15'e düşürüldü. Merkezi İstatistik Ajansı'na göre, Celewla ve Saadi ilçelerini de içeren Hanekin bölgesi 238 binden fazla nüfusa sahiptir. Bunların 90 binden fazlası Hanekin'in merkezinde yaşamaktadır.
Diyala/2021/Hanekin'de bir sokakta Irak Parlamento seçim kampanyası. Fotoğraf: KirkukNow
Diyala'da bir milyon 100 binden fazla seçmen var, ancak bir milyondan azı biyometrik kart sahibi ve il meclisi seçimlerinde oy kullanma hakkına sahip. Bununla birlikte Seçim Komisyonu'na göre ilde 11'den fazla koalisyon kayıtlı.
Diyala'daki Kürt seçmen sayısı 100 bin, bu da toplam seçmen sayısına göre azınlıkta, dolayısıyla Kürtlerin daha fazla sandalye kazanması zor.
Ekber Hayder, “Bölünme ve tek liste eksikliği nedeniyle tartışmalı bölgelerde haklarımızı alamadık ve mevkilerin çoğunu kaybettik” diyor.
16 Ekim 2017’de Kürdistan Bölgesi'nde yapılan bağımsızlık referandumunun ardından bölgede ve tartışmalı bölgelerde yaşanan gerilim nedeniyle Peşmerge geri çekilirken, Hanekin'deki idari makamların ve güvenlik konularının çoğu, federal güçlerin dönüşünden önce Kürt partilerinin kontrolündeydi.
İl meclisindeki Kürt koltukları büyük ölçüde azaltılacak
KirkukNow, KYB'nin Hanekin Genel Merkezi Başkanı Şerko Mirwais ve diğer parti yetkilileriyle birkaç kez temasa geçti, ancak onlar KYB'nin Diyala eyalet meclisi seçimlerine katılımı hakkında yorum yapmayı reddetti.
Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), Diyala vilayetinde 30 adayının bulunduğunu açıkladı.
2021 Irak Parlamento seçimlerinde, Hanekin ilçesi ve çevresindeki Kürtler, hem parti hem de bağımsız adaylar sonucunda sadece KYB'nin adayı olan bir sandalye kazanmıştı.
Kürdistan Komünist Partisi'nin (KKP) Hanekin Teşkilat Sorumlusu Abbas Rahman, Kürt partilerini birleştirip tek liste oluşturmaya çalıştıklarını ancak KYB ve KDP'nin bunu reddettiğini söyledi.
Abbas Rahman, “Adayımız yok, bu sefer Kürt sandalyeleri çok az olacak. Oyların bölünmemesi ve birkaç Kürt adayın çıkması için çok aday olmasının Kürtlerin çıkarına olmadığını düşünüyoruz” dedi.
2019 yılından bu yana inşaatı tamamlanan Diyala/İl Meclisi binası. Fotoğraf: İl Meclisi
Kerkük, Ninova ve Salahaddin'de de Kürt partileri il meclis seçimlerine katılıyor.
Rahman, “Kürt anlaşmazlığı, özellikle Diyala ve Hanekin'de Kürtlere ve partilere en büyük zararı veriyor” diyor.
2021 yılı son Irak Parlamento seçimlerinde KYB adayı 21 bin 722 oy alırken, KDP adayı 8 bin 873 oyla sandalye kazanamadı, her iki aday da 30 bin 595 oy aldı.
Mayıs 2018 parlamento seçimlerinde Diyala'daki Kürtlerin oyu yaklaşık 55 bin oy iken, KYB, KDP ve diğer Kürt partileri 2014 parlamento seçimlerinde birlikte 61 binden fazla oy aldı.
Herkes parti çıkarlarını Kürtlüğe tercih etti
Sosyalist Hüseyin Celil, “Artık Kürtlerin ağırlığı Hanekin'in merkezinde, çünkü Saadiyah, Celawla, Mendali ve diğer yerleri kaybettik, Hanekin'de kalıyoruz ve çoğunluğuz” sözlerini kullandı.
Celil, “Hanekin'de parti siyaseti değil, Kürtlük yapmak istiyorduk ama herkes parti çıkarlarını Kürtlüğe tercih etti, bu da Kürtler ve partiler için büyük bir kayıp olur” dedi.
Kürtler, Araplar, Türkmenler, Kakayiler ve Hristiyanların yaşadığı Hanekin ve Diyala'nın diğer bölgeleri, Irak Anayasasının 140. Maddesi uyarınca iki federal hükümet ile Kürdistan Bölgesi arasında tartışmalı bölgelerdir.
İl genel meclisi seçimleri bu yılın aralık ayında yapılacak Seçim, il meclis üyelerinin oylamalarının dördüncü turu olup, ilk tur 2005'te, ikinci tur 2009'da ve üçüncü tur ise 2013'te yapıldı. Kerkük ise seçime yalnızca bir kez katıldı.
