Kerkük İl Meclisi’nin Arap grubundan üyesi Zahir Enver Asi, “Yerel hükümetin kurulmasına dair siyasi anlaşmaya göre 1 Ocak 2026’dan itibaren valilik makamı Türkmenlere geçecek, ardından da Araplara devredilecek.Bu değişim,Asaib Ehlilhak Genel Sekreteri Kays Xazalî’nin de içinde bulunduğu bir grup siyasi şahsiyetin güvencesi altına alınmıştır”dedi.
Asi,Kerkük Now ile yaptığı söyleşide, Kerkük yönetiminin oluşturulması sürecinden sonra yaşanan çekilmelerin nedenlerini, İl Meclisi toplantılarına dönüş kararını ve gündemdeki konulara değindi.
Ömer Hilali:Halk arasında şu soru çok konuşuluyor; Şeyh Zahir ve Ra’d Salih’in Kerkük yönetiminin kurulmasına katılımları, ardından çekilmeleri ve sonra tekrar İl Meclisi’ne dönmeleri,yalnızca maddi çıkar ve hükümetteki pay için miydi?
Zahir Enver: Öncelikle bu açık ve cesur soru için teşekkür ederim. İlk etapta, Kerkük yönetiminin kurulmasına katılımımız karşılığında para aldığımız yönünde suçlandık. Bu toplantılar Bağdat’taki Reşid Oteli’nde yapılmıştı.Fakat çekilmemiz ve memnuniyetsizliğimiz,siyasi anlaşma maddelerinin uygulanmamasına karşı bir tepkiydi. Bu nedenle herhangi bir para almadık. Hâlâ da İl Meclisi üyesi olarak siyasi anlaşmadaki taleplerimizin takipçisiyiz. Eğer gerçekten para almış olsaydık, çekildiğimizde sessiz kalırdık; o zaman anlaşmanın ifşa edilmesi, aldığımız paranın açığa çıkması gerekirdi.
Daha sonra çekilmemiz “para için” diye yorumlandı. Oysa asıl sebep, anlaşmanın özellikle YNK tarafından yerine getirilmemesi, kayıtsız kalınmasıydı.Başlıca meselelerden biri, işgal dosyasıydı. Diğer mesele ise Arap temsilcilerinin belirlenmesi sürecinde Arap üyelerin rolünün sıfırlanmasıydı. Bugün biz bir grup oluşturmuş durumdayız ve Arapların İl Meclisi’ndeki üye sayısına göre haklarının verilmesi gerektiğini savunuyoruz.
Ömer Hilali: “Biz” dediğinizde kastınız kim, kaç üye aynı tavrı paylaşıyor?
Zahir Enver: Biz derken iki kişiyi kastediyorum; ben ve Ra’d Salih. Anlaşmayı bozmakla suçlandık ama defalarca açıkladık ki, tüm maddelerine bağlıyız. Ulusal ve yerel şahsiyetler de bu anlaşmanın garantörleri arasında. Bizim muhalefetimiz anlaşmayı boykot etmek değil, çekilerek tepki göstermekti.
Ömer Hilali: Yani kendinizi muhalefet olarak mı tanımlıyorsunuz?
Zahir Enver: Evet, biz valiliğin yönetim siyasetinde muhalefetteyiz. Ancak şunu netleştireyim: Çekilmemiz, siyasi anlaşmaya bağlı kalarak bağımsız bir tavırdır. Yani hiçbir parti veya oluşumun baskısıyla değil. Bu yüzden meclis toplantılarına katılmadık. Dört-beş kez davet edildik, gitmedik. Çünkü faydasızdı. Bu muhalefet tarzımız, İl Meclisi toplantılarının kilitlenmesine ve valiliğin hizmet sunumunun aksamasına yol açtı. Yönetim bizi boykot etti, bu da temsilcilerimize olumsuz yansıdı.
Ömer Hilali: Bu yüzden mi geri dönmeye karar verdiniz?
Zahir Enver: Mecbur kaldık geri dönmeye. Anlaşmanın uygulanmasını güvence altına almak ve başarısızlığının sorumluluğunun bize yüklenmemesi için.
Ömer Hilali: Çekilmeniz, mevcut dengeleri ve görev dağılımını etkiler miydi? Örneğin vali yine aynı kalır mıydı?
Zahir Enver: Biz bu konuda mantıklı ve siyasi bir yaklaşım benimsiyoruz. Nasıl ki biz anlaşma maddelerinin uygulanmamasına tepki gösterdik, karşı taraf da bazı hususlarda aynı şekilde anlaşmaya uymadı. O zaman suçlanacak olan biz değiliz. Eğer anlaşmanın uygulanmasını engellemekle suçlanacaksak, bu doğru değildir.
Ömer Hilali: Eğer yıl sonuna kadar bu anlaşma devam ederse görevlerde değişiklik olur mu? Valilik makamı Araplara mı yoksa Türkmenlere mi geçecek?
Zahir Enver: Siyasi anlaşmada bu durum açıkça yazılıdır. 1 Ocak 2026’da valilik makamı değişecek. Anlaşmaya göre ilk önce Türkmenlere, sonra Araplara geçecek. Bu, valinin kendi isteğiyle istifası şeklinde olmayacak. Meclisin yeterli üye katılımıyla yapılacak bir oturumda oylama ve yasal prosedürlerle gerçekleşecek. Süreç ve tarihler belirlenmiş durumda. Bağdat’taki ulusal taraflar da bu anlaşmayı garanti altına almıştır.
Ömer Hilali: Bu garantörler kimler? Örneğin Takaddum, Asaib Ehlilhak lideri Kays Hazalî, YNK’den Bafel Talabani veya Babilyon hareketi lideri Rayan Keldani mi? Çekilmenizden sonra Kays Hazalî ile görüştünüz. Hâlâ bu anlaşmanın garantörü olduğuna inanıyor musunuz?
Zahir Enver: Evet, gerçek garantör Şeyh Kays Hazalî’dir. Anlaşmaya bağlılığını güçlü bir şekilde göstermiştir. (Takaddum lideri Muhammed Halbusi) de bu anlaşmanın bir parçası. Ancak asıl garantör olarak Şeyh Kays Hazalî görülüyor.
Ömer Hilali: Peki eğer Türkmenler aday göstermezse valilik makamı ne olacak?
Zahir Enver: Türkmenler şu ana kadar aday göstermeyeceklerini açıkladılar. Eğer bu tavır devam ederse, makam Araplara geçer. Onlarla bu konuda istişare halindeyiz. Belki de ilk etapta Araplara, sonra Türkmenlere devredilmesi konusunda mutabık kalınır. Ama biz yine de anlaşmaya bağlıyız.
Ömer Hilali: İl Meclisi toplantılarına döndükten sonra somut bir gelişme oldu mu? Halk için ne sağladınız?
Zahir Enver: Bizim için en önemli dosya hizmetlerdir. Özellikle “7 bin kadro” dosyasının açılması için öncülük ettik. Bunun için İl Meclisi’nde ciddi tartışmalar yürüttük. Çok yakında atama formu bağlantısının duyurulacağı müjdesini buradan veriyorum. Süreç şeffaf olacak.
Ömer Hilali: Bu 7 bin atama nasıl dağıtılacak, ilçelere göre mi?
Zahir Enver: Aslında 7 bin 300 civarında kadro. Maliye Bakanlığı ve Bakanlar Kurulu Genel Sekreterliği tarafından hazırlanan kurallar çerçevesinde, ilçelerin nüfus yoğunluklarına göre paylaştırılacak. Planlama verileri esas alınacak. Bu atamalar 2023 yılına aittir ve nüfus sayımı öncesine dayanmaktadır.
Ömer Hilali: Kendinizi başarılı görüyor musunuz? Özellikle atama formunun açıklanmasını başarı olarak sunuyorsunuz ama Meclis Başkanı geçen hafta bunun yakında duyurulacağını söylemişti.
Zahir Enver: Doğrudur, bu konu defalarca gündeme geldi. Hatta daha önce, idarenin kuruluşundan bir ay sonra bile duyurulacağı söylenmişti. Ama gerçekleşmedi. Bizim çabamız süreci hızlandırmak içindir.
Ömer Hilali: Hizmetlerle ilgili başka ne konuşuldu?
Zahir Enver: Usulsüz yapılaşmanın kaldırılması için kurulan komisyonun davet edilmesi kararlaştırıldı. Özellikle Arap bölgelerinde bu sorun daha fazla. İl Meclisi toplantılarına katılmadığımızda bu konu askıda kalmıştı. Şimdi yeniden gündeme alınmasını sağladık. Bu komisyonun yasal temsilcileriyle birlikte çözüm arayacağız.
Zahir Enver: Kendimi “başarılı” ilan etmiyorum. Başarısız da değilim. İl Meclisi mevcut yapısıyla ortada. Biz hem yönetimde yer aldık hem de çekildik. Çekilmenin olumsuz etkileri oldu. Ama bizim için asıl başarı, siyasi anlaşmanın uygulanmasıdır. Garantörler olduğu için, dönüşümüz bu anlaşmanın hayata geçirilmesine vesile olacaktır.
