هەزاران منداڵ سودمەند دەبن
كەمپینی "ناوی من ناوی دایكمە" بۆ كێیە؟

پۆستەری كەمپینی "ناوی من ناوی دایكمە"

كەركوك ناو

پێشبینیدەكرێت هەزاران منداڵی عیراقی لە كەمپینی "ناوی من ناوی دایكمە" سودمەندبن، كە تیایدا رەچەڵكیان بەپێی یاسا دیاریدەكرێت و دەبنە خاوەنی ناسنامە.

ئەو كەمپینە لە 25ی كانونی یەكەمی 2018ەوە لەلایەن ژمارەیەک لە رێکخراوەکانى کۆمەڵگەى مەدەنى، پسپۆڕانى بوارى یاسا و کۆمەڵێک ژنی پەرلەمانتار لە خولەکانى پێشوو و ئێستای پەرلەمانى هەرێمى کوردستان و عیراق راگەیەنراوە.

كەمپینەكە لە سەرەتادا بریتی بوو لە ئامادەكردنی رەشنوسێك بۆ هەموارکردنەوەی یاساى کارتى نیشتیمانى عیراقى ژمارە 3 بۆ ساڵى 2016، كە تیایدا "چارەسەری گونجاو" بۆ ئەو منداڵانە دیاریدەكات کە رەچەڵەکیان نادیارە و لە مانگی تەمموزی ئەمساڵ رەوانەی سەرۆكایەتی پەرلەمانی عیراق كرا تا بخرێتە بەرنامەی كارەوە.

بەهار مونزیر، سەرپەرشتیاری كەمپینەكە بە (كەركوك ناو)ی وت "ئەم كەمپینەمان لە ئەنجامی بونی ئەو هەموو كەیسانەی منداڵانەوەیە كە لە عیراقدا لە دایكبون و رەچەڵەكیان دەستنیشاننەكراوە، ئەمەمان لە كاری مەیدانی رێكخراوی PDO و رێكخراوی (ئێمە)وە بۆ دەركەوت لە ساڵی 2018، بۆیە دواتر گفتوگۆمان كرد و بڕیارماندا كەمپینێك بۆ ئەوە دروستبكەین و كار لەسەر لایەنە یاساییەكەی بكەین".

rezan
دووان لە ئەندامانی كەمپینی "ناوی من ناوی دایكمە"، رێزان شێخ دلێر و گەشە دارا حەفید. فۆتۆ: رۆژنیوز

بەهار مونزیر وتیشی "ئەوەی ئێمە كردومانە كاركردنە بۆ هەمواری دوو بڕگەی یاساكە... مادام دایكەكان لە ژیاندان بۆچی ناوی وەهمی بۆ منداڵەكە دابنرێت، ئەوەی ئێمە داوای دەكەین ئەوەیە ناوی دایك یان باوك دابنرێت نەمانوتووە ناوی باوك لاببرێت".

لە خاڵی دووەمی ماددەی 19ی یاسای كارتی نیشتیمانی عیراقدا هاتووە "ناو بە تەواو دادەنرێت کاتێک ناوی کەسەکە، ناوی باوک، ناوی باپیر و نازناو (ئەگەر هەبوو) لەخۆبگرێت". بەڵام رێكخەرانی كەمپینی "ناوی من ناوی دایكمە"، داوای هەمواركردنەوەی ئەو خاڵە دەكەن و داوا دەكەن بگۆڕدرێت بە "ناو بە تەواو دادەنرێت کاتێک ناوی کەسەکە، ناوی باوک یان دایک، ناوی باپیر لە هەردوو لایەنەوە و نازناو (ئەگەر هەبوو) لەخۆبگرێت".

رازاو مەحمود، پارێزەر و ئەندامێكی كەمپینەكە بە "ناس كورد"ی وتووە "بەپێی یاسای كارتی نیشتیمانیی، منداڵ تەنیا ناوی باوك یان باپیری هەڵدەگرێت، بەبێ ئەوەی هیچ مافێك بەو دایكانە بدات كە دایكی تەنهان، بۆ نمونە ئەو منداڵانەی لە كێشەی كۆمەڵایەتیی و كێشەی مەزهەبە جیاوازەكان لە دایكبون و باوكیان نادیارە، یان ئەوانەی لە ئەنجامی دەستدرێژی چەكدارانی داعش لە دایكبون، یان هەندێكیان بە رێگەی شەرعیش دایكیان شوویان بە چەكدارانی داعش كردووە و ئێستا باوكیان نادیارە و هیچ بەڵگەنامەیەكیان پێنادرێت، چونكە باوكیان نازانرێت چی بەسەرهاتووە و لە كوێیە، لەكاتێكدا ئێستا كاتی ئەوەیە ئەو منداڵانە بچنە خوێندنگەكان، بۆیە ئەم كەمپینە و هەوڵەكانمان بۆ چارەسەركردنی كێشەی ئەو منداڵانەیە".

بەهار مونزیر جەختیكردەوە "ئەوانەی لەو هەوڵەی ئێمە سودمەند دەبن، دایكان و منداڵەكانیشانە، لەبەرئەوەی هەردولا لەوە رزگاریان دەبێت، كە منداڵەكە ناسنامەی نییە... وەك بەشێك لەو كەیسانەی منداڵان لە ئەنجامی دەستدرێژی سێكسی لە دایكبون جا چ لەكاتی شەڕدابێت، یان لە كاتی ئاشتی... كەیسمان هەبووە كوتانیان بۆ منداڵەكە نەكردووە لەبەرئەوەی رەچەڵەكی دیار نییە و ناسنامەی نییە، ئەمەش جیاكارییەكی گەورەیە".

بەپێی وتەی دەشنێ موراد، هونەرمەند و چالاكوانی بواری مافەكانی منداڵان و ژنان، لە چالاكییەكی كەمپینەكەدا لە 30ی ئاب لە سلێمانی، ئاماری 4000 منداڵ خرایەڕوو كە لە سەردەمی داعش و لە ئەنجامی دەستدرێژی چەكدارانی ئەو رێكخراوە بۆ سەر ژنان لە دایكبون، دەشنێ وتی "ئێمە داوا دەكەین ئەو منداڵانە بەناوی دایكیانەوە بكرێن تا بێبەشن نەبن لە ناسنامە".

ئێمە داوا دەكەین ئەو منداڵانە بەناوی دایكیانەوە بكرێن تا بێبەشن نەبن لە ناسنامە

دەشنێ موراد وەك پشتیوانییەك بۆ ئەو كەمپینە، ناوەكەی كرد بە "دەشنێ بەدیعە".

رێکخراوى خەڵک بۆ گەشەپێدان، رێکخراوى ئێمە بۆ گەشەپێدانى مرۆیى، رێکخراوى هاریکارىی یاسایى ژنان، یەکێتى ژنانى کوردستان، لەگەڵ كۆمەڵێك لە چالاكوانانی ژنان، یاساناسان و پەرلەمانتاران ئەم كەمپینەیان رێكخستووە.

لە پڕۆژەكەی ئەو رێكخراو و چالاكوانانەدا داوای چەند گۆڕانكارییەكی تر دەكەن لە یاسای كارتی نیشتیمانیدا.

maher
هونەرمەندان. شوان عەتوف، ماهیر حەسەن و ئەحمەد جوڵا. پشتگری لە كەمپینی "ناوی من ناوی دایكمە"، دەكەن. فۆتۆ: رۆژنیوز

لە بڕگەی دووەمی ماددەی 20ی یاساكەدا، هاتووە كە منداڵی دۆزراوە یاخود منداڵی ڕەچەڵەك نەزانراو بە موسوڵمانی عیراقی دادەنرێت ئەگەر پێچەوانەی ئەوە نەسەلمێنرێت، بەڵام كەمپینی "ناوی من ناوی دایكمە". داوا دەكات بەمشێوەیەی لێبكرێت "لەدایکبوو یاخود منداڵی دۆزراوە بە موسوڵمانی عیراقی، یاخود هەڵگری ئایینی یەکێک لە دایک یان باوکەکە دادەنرێت کە رەچەڵەکی بۆی دەگەڕێتەوە ئەگەر پێچەوانەی ئەوە نەسەلمێنرێت".

لە ئامانجی پڕۆژەی ئەو رێكخراوانەدا هاتووە "ژنان و منداڵانی عیراق لەکاتی ئاشتی و جەنگدا بێبەشن لە مافی جێگیرکردنی رەچەڵەکی منداڵ لەسەر دایک، لە کاتێکدا منداڵ و دایک پێویستە سودمەندبن لەو مافە سەرەتاییەی کە دەبنە خاوەنی ناسنامەی راستەقینەی خۆیان و پاراستنیان. ئەوەش لە پێناوی راگرتنی هاوسەنگی جێندەری و بەدیهێنانی یەکسانی لە نێوان ژن و پیاودا لەکاتی وەرگرتنی مافی رەچەڵەکی منداڵەکانیان، بەردەوامی تاوانی دەستدرێژی و توندوتیژی بەرامبەر ژنان و دانپێدانەنانی باوکان بەو منداڵانە وادەکات ئایندەی ئەو منداڵانە نادیار بێت".

ژنان و منداڵانی عیراق لەکاتی ئاشتی و جەنگدا بێبەشن لە مافی جێگیرکردنی رەچەڵەکی منداڵ لەسەر دایک

ئەو هەوڵە هەر زوو لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان ناڕەزایی فراوانی بەدواداهات و كۆمێنتی برینداركەر دژی رێكخەرانی كەمپینەكە دەنوسرێت و هەندێك دەڵێن كەمپینەكە بۆ ئەوەیە "هەمووان ناوی باوك لاببەن و لە بری ئەو ناوی دایك بنوسن".

بەڵام بەهار مونزیر ئەوەی راستكردەوە و وتی "داوامان لە هیچ كەسێك نەكردووە ناوی باوكی لاببات، ئەوەی كردومانە تەنیا بۆ پاراستن و رێزگرتنی دایكانە، ئەم كەمپینە رێگایەك دەبێت بۆ پاراستنی منداڵەكان تا بە چاوێكی سوك سەیر نەكرێن كاتێك بەناوی دایكیانەوە تۆمار دەكرێن".

وتیشی "سودێكی تری ئەم كەمینە ئەوەیە، كاتێك دایك هەستبكات پارێزراوە، ئەوا دەتوانێت منداڵەكەی بەخێوبكات، لەوانەشە بتوانێت بەجێی نەهێڵێت...".

ئەو هونەرمەند و رۆشنبیرانەی لەو چالاکییەدا بەشداربون، بەشێكیان وەك پاڵپشتییەك بۆ ئەو كەمپینە، لە تۆڕە كۆمەڵایەتیەیكان ناوی دایكیان لەپاڵ ناوی باوكیان داناوە.

بەهار مونزیر، لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك، نوسیویەتی "سڵاو ئازیزان من لەئەمڕۆوە ناوی دایك و باوکمم پێکەوە داناوە، بەو هیوایەی هەموو بتوانن پشتیوان بن لەم کارەی ئێمە...".

زیاتر دەنوسێت "ناوی خۆمان ناگۆڕین، بەڵكو ناوی گەورەترین مرۆڤی ژیانمان دەخەینە سەر ناوەکانمان (بەهار شوکرییە مونزیر).. باوکی ئازیزم یەکێك لە مرۆڤە گرنگەکانی ژیانم بووە، تاکو ئەمڕۆ هەر ناوی باوکم بووە... لەئەمڕۆوە ناوی دایکی ئازیزیشمم داناوە".

  • FB
  • Instagram
  • Twitter
  • YT