Ciwana Bekir’ın girişimi, "Nue Conic", Suleymaniye merkezli yaratıcı bir yeniden tasarım ve sürdürülebilir moda projesidir.
Kullanılmayan giysilere yeni bir hayat veren Bekir, hem çevreyi korumayı hem de kendisi için bir gelir kaynağı yaratmayı amaçlamaktadır.
Projesi, giysilerin çöplüklerde ayrışırken saldığı ve iklim değişikliğine katkıda bulunan metanol salınımını azaltmayı hedefliyor.
Süleymaniye'nin kuzeyindeki bir eyalette öğretmen ve tasarımcı olan 29 yaşındaki Bekir, yeni tasarımlarda yeniden kullanılabilecek ikinci el giysileri yeniden üretmek için bir proje başlattı.
Proje ve çalışmaları hakkında KirkukNow’a konuşan Ciwan Bekir,"Çevreyi korumak istiyorum çünkü giysiler atıldığında ve çöplükte ayrıştığında küresel ısınmaya ve iklim değişikliğine katkıda bulunan güçlü bir gaz olan metanol yayıyor” diyor.
“Onları farklı stillerde, şekillerde ve boyutlarda yeniden tasarlıyorum” diyen Ciwan,”Hatta bazen müşterilerimin isteği üzerine diğer parçaları karıştırıp değiştiriyorum” diyor.
Ciwan, ikinci el kıyafetlerle modaya yön veriyor
Alıcılar genellikle Bekir'in kendileri için yeniden tasarladığı kullanılmış kıyafetleri ücret karşılığında alıp yeniden kullanan kişilerdir. Ayrıca insanlardan eski kıyafetleri alıp yeni kıyafetler üretiyor ve bunları satışa sunuyor.
Giyim atıkları büyük ölçüde Irak'taki hızlı moda sektöründen etkileniyor, bazı insanlar ihtiyaçlarından fazla kıyafet satın alıyor ve kısa bir kullanım süresinden sonra bunları atıyor.
Örneğin; Süleymaniye Üniversitesi'nde öğrenci olan Heşu Rafik,“Giysilere çok para harcamıyorum.Ucuz fiyata güzel parçalar satın alıyorum, birkaç kez kullanıyorum ve atıyorum”diyor.
Irak'ta istatistik olmasa da bu, atılan kıyafet miktarını artırıyor.
Ucuz, düşük kaliteli kıyafetler hızla bozuluyor ve daha fazla atığa neden oluyor.
Ciwan Bekir, Süleymaniye Sarayı'nın önündeki Moda Festivali'nde, Süleymaniye, 2024. Nwe Conic
Giyim endüstrisi, küresel olarak, üretim sırasında veya atılan eski giyim atığı olsun, yılda 92 milyon ton atık üretiyor ve 2030 yılına kadar 102 milyon tona ulaşması bekleniyor.
Giyim veya moda atığı, üretim ve kullanım sırasında kalan tüm atılan giyim, tekstil ve kozmetik ürünlerini içerir.
Ciwan, tasarıma olan tutkusunun ve işinin gelirinin yanı sıra, çevreyi korumayı da düşündüğünü söylüyor.
Ciwan,ürünlerini Instagram hesabı aracılığıyla sergiliyor ve kendisini kıyafetleri geri dönüştüren ilk Kürt markası olarak tanıttı.
Ciwan Bekir,“İnsanlar veya arkadaşlarım ve çevremdeki insanlar artık kullanmadıkları kıyafetleri atmıyorlar.Markadan memnun kaldıklarında tekrar kullanmak için bana getiriyorlar”diyor.
Çevremdeki insanlar veya arkadaşlarım ve insanlar bana kullanmadıkları kıyafetleri getiriyorlar, artık onları atmıyorlar.
“Tüm işlerimi kendim yapıyorum, ancak modellerim veya fotoğrafçılarım gibi projelerimin türüne göre başka insanlar da işime dahil oluyor” diyen Ciwan,
“Genel olarak, insanlar, özellikle gençler, bu girişimi memnuniyetle karşıladı.Çalışmalarımın temel amacının kullanılmış kıyafetlerle çevreyi kirletmek olmadığının açıkça anlaşılmasını istiyorum”dedi.
Tasarımcı kıyafetlerini çevrimiçi satıyor ve eve teslimat hizmeti sunuyor.
Ciwana Bekir'in çalışmaları için kullandığı makinelerden biri, Süleymaniye, 2024. Nue Conic
“Çalışmalarını Insta sayfasında gördüm ve çok ilginç buldum.Kendi işini kurup, çevreye hizmet edebilmesi çok güzel”diyor, New Conic ürünlerinin alıcısı Şewa Muhammed.
Bu yılın başlarında, Ciwana Süleymaniye Moda Haftası'na katıldı ve ürünlerini sergiledi.
Muhammed, “Çalışmalarına harcadığı emek ve düşünce ortadaydı. Eski ve yırtık bir başlık ayrıntılı olarak yenilenmiştir.Önemli olan bu parçanın atılmaması ve çevreyi kirletmemesi”diyor.
Bazı Kürt kumaş parçalarını modern parçalarla karıştırıyor ve bu da kıyafetlerini çekici ve benzersiz hale getiriyor.
Çantalar ve tote çantalar da kullanılmış kumaşları yeniden kullandığı güzel çalışmalarının bir diğer parçası.
Ciwan’a, “Çanta ve tote çanta yapmaya başlamak, insanları ilk kez yeniden kullanılan ve çevre kirliliğine neden olan plastik torbalardan uzak tutmak için" dedi.
Çevre aktivisti ve Aviari Çevre Farkındalık Örgütü Başkanı Aso Şikak, farklı kumaş türlerinin standartlara göre toprakta ayrıştığını, "ancak sonunda atık haline geldiğini ve özellikle naylon içerenlerin ayrışması zaman aldığı için çevreye ve iklime zarar verdiğini" söylüyor.
"Kumaşların ve giysilerin yeniden kullanılmaması ve bunların satın alınıp atılmasının bolluğu çok fazla giysi israfına neden oldu" dedi.
Kumaş ve giysilerin yeniden kullanılmaması ve sık sık satın alınması ve atılması çok fazla giysi israfına yol açmıştır
Şikak, insanların kullanmadıkları giysileri başkalarına bağışlamalarını veya bir geri dönüşüm projesinde geri dönüştürmelerini öneriyor.
Ciwan'nın sorunu, henüz projesini çalışmalarının çevre üzerindeki etkisini tam olarak yansıtacak şekilde ölçeklendirememiş olmasıdır. Şu anda kendi evinde çalışıyor ve bunu yapmak için alana ve personele ihtiyacı var.
Ciwan, "İnsanların iklim değişikliğini etkileyen çevre kirliliğini önleme konusunda çok az bilgisi var" dedi.
Birleşmiş Milletler'e göre, Irak iklim değişikliğinden en çok etkilenen beşinci ülke.
"Her yıl en yüksek sıcaklıklar Irak'ta kaydediliyor, bu yıl en yüksek sıcaklık Diyala’nın Hanekin ilçesinde" dedi görevden ayrılan Irak Çevre Bakanı Nizar Amedi geçen yıl BAE, Dubai'de düzenlenen İklim Değişikliği Zirvesi'nde (COP28).
Irak'ın çevresel durumu çok kötü
Bekir, bir öğretmen olarak öğrencilerini iklim değişikliği ve çevrenin korunması konusunda aydınlatıyor.
"Onlara, iklim değişikliğini azaltmaya yardımcı olmuyorlarsa, artırmayın diyorum. Onlara günlük yaşamlarında çevre dostu olmayı öğretmek istiyorum” diyor.
Ayrıca eğitim sektörünün öğrencilere çevre ve iklim değişikliğini ve bunun verdiği zararı tanıtmasının önemli olduğunu düşünüyor.
“Irak'taki durum, su ve hava kirliliği, tarım arazilerinin çölleşmesi açısından tüm çevresel açılardan çok kötü. Çok fazla tarım arazisi kaybettik. Irak geçmişte çevreye dikkat etmedi” dedi eski Irak Çevre Bakanı.
Ciwan, ikinci bir iş olarak güvendiği projesine tam olarak zaman ayıramadığını söyledi.
Ürünlerini satmak, farkındalığı yaymak ve daha büyük mesajını halka iletmek için daha fazla moda festivali çağrısında bulundu.
Ciwan Bekir son olarak, “Kot kumaşı diğer kumaşlarla karıştırarak Süleymaniye Moda 2024'e katılmam iyi karşılandı ve iyi bir gelir elde ettim. Çalışmalarım viral oldu ve kendi ürünlerini yeniden tasarlamak için getirdiklerinden talepler arttı” sözlerini kullandı.
