Hükümetin kararını televizyonda duyduğundan beri Hediya, sürekli endişe içinde yaşıyor. Çünkü mahallesi ve evi enkaz durumdayken, baskıyla geri dönmekten korkuyor.
Irak Federal Hükümeti, yıl sonundan önce tüm göçmen kamplarını kapatma kararı aldı. Kamplardaki göçmenleri de bölgelerine göndererek, normal yaşamlarını sürdürmesini amaçlıyor.
KirkukNow’a konuşan Hediya Qasim (30), “Birkaç gün önce hükümetin kampları boşaltmayı planladığını duyduk. Bir yandan mutluyuz, çünkü bu yer değiştirme süresinin sonu anlamına geliyor, ancak aynı zamanda bizi geri dönmeye zorlayacaklarından korkuyoruz" dedi.
Şengalli ve yaklaşık 6 yıldır Duhok’taki Kebertu kampında yaşayan Hediya, “IŞİD savaşına evim yıkıldı. Artık nasıl döneceğimizi bilmiyoruz. Aynı zamanda Şengal’deki sorunlarda halen devam ediyor” diye konuştu.
Dohuk - Çoğunlukla Ninova Valiliğinden olan yerinden edilmişler için bir kamp: Fotoğraf/KirkukNow
Vatandaşların evlerinin yıkılmasına ek olarak IŞİD savaşı, su ve elektrik gibi temel hizmetler de dahil olmak üzere Ninova'nın birçok bölgesinde altyapıda sorun yaşanıyor.
Hediya, hükümetten kendilerini geri dönmeye zorlamaması için baskı yapılmamasını istedi.
Kamp sakinlerinin çoğu bölgelerinde gerekli hizmet olanaklarının sağlanması halinde evlerine dönebileceklerini söyledi.
Dohuk kamplarının kapatılması büyük bir adaletsizlik
Irak Göçmenlik ve Yerinden Edilme Bakanlığı, sakinlerinin bölgelerine döndükten sonra Bağdat ve Kerbela’daki tüm yerinden edilmiş kampların kapatıldığını duyurdu.
Irak hükümeti yerinden edilenlerin geri dönüşünün gönüllü olduğunu ve amacın Irak'taki kampları kapatmak olduğunu kaydetti.
Irak'taki Birleşmiş Milletler (BM) Misyonu, 30 Ekim'de yaptığı açıklamada, Irak hükümetinin kampları kapatma çabalarına atıfta bulunarak, yerinden edilenlerin geri dönüşünün gönüllü, güvenli, onurlu ve sürdürülebilir olmasını talep etti.
6 yıldır Duhok’ta bir kampta yaşayan Murad Çoki, “Hükümet, Duhok kamplarını da kapatmaya karar verirse, bu büyük bir adaletsizlik olur, çünkü buradaki binlerce aile geri dönmeyi kabul etmeyecek" dedi.
Murad Çoki, şartların göçmenlerin geri dönüşüne elverişli olmadığını ve kimsenin zorla iade edilemeyeceğini belirterek, Bağdat’ın kararının yeterince tartışılmadığı görüşündedir.
Ninova - 2020- Ezidi bir ailenin 6 yıllık göçmenlikten sonra evlerine dönüşü: Fotoğraf/ KirkukNow
Kürdistan Bölgesi Ortak Kriz Koordinasyon Merkezi'nin 2020 yılı verilerine göre, Kürdistan Bölgesi'nde 737 binden fazla iç göçmen var. Bunların yüzde 38'i kamplarda, geri kalanı ise Erbil, Süleymaniye ve Dohuk bölgelerinde kiralık evlerde veya inşaat halindeki binalarda yaşıyor.
KirkukNow’a konuşan Barzani Yardım Vakfı'nın Duhok Sorumlusu Wehid Emin, “Erbil ve Duhok'taki kampların kapatılıp kapatılmayacağı henüz belli değil, Irak hükümetinin kararına ve isteğine bağlı. Yerinden edilmiş insanlar geri dönecek” ifadelerini kullandı.
Duhok ve Erbil kamplarının kapatılmasının Irak hükümeti tarafından başlatılan programın ikinci aşamasının bir parçası olacağını beliten Emin, bunun uygulanabilmesi için başta Şengal olmak üzere IŞİD'den geri alınan bölgelerdeki koşulların normalleştirilmesi, göçmenlerin geri dönmesi için temel hizmetlerin sağlanması gerektiğine inandığını dile getirdi.
Irak Göç ve Göçmenler Bakanlığı, geri dönmek isteyen göçmen ailelere bir milyon 500 bin dinar tutarında mali yardım veriyor.
Göçmenlere baskı yapılmasını kabul etmeyeceğiz
Göç ve Göçmenler Bakanlığı Duhok Dairesi Yetkilisi İskandar Muhammad Emin, "Hiçbir kişi veya partinin yerlerinden edilmişlere bölgelerine geri dönmeleri için baskı yapmasını kabul etmeyeceğiz, ancak yerinden edilmişlerin gönüllü dönüşlerini engellemeyeceğiz ve onlara tüm imkanları sağlayacağız” dedi.
İskender Muhammed, kampların kapatılması konusunda herhangi bir karar almadığını, şu anda göçmenlere gerekli malzemeleri dağıtarak kışa hazırlandıklarını kaydetti.
Muhammed, hükümetin kampları kapatma kararının Duhok’ta uygulanmasının zor olduğunu, çok sayıda yerinden edilmiş insanın varlığı ve Şengal’de yaşanan sorunların çözülememesi, geri dönüşleri zorlaştıracağını savundu.
Ezidiler, Kürdistan Bölgesi'ndeki yerinden edilmiş insanların toplam sayısının yüzde 30'unu oluşturuyor, bunların çoğu da Şengal bölgesinden.
2014-2017 yılı arasında savaş ve Irak'ın büyük bir bölümünün IŞİD tarafından kontrol edildiği dönemde, yaklaşık 6 milyon insan bölgelerini terk etmek zorunda kaldı. Halen bir milyondan fazla insan evlerine dönemedi.
IŞİD'e karşı savaşın sona ermesinin üzerinden birkaç yıl geçmesine rağmen, geri alınan bölgelerde su ve elektrik gibi temel hizmetlerin olmaması ve savaşın yol açtığı yıkım, yerlerinden edilenlerin bölgelerine geri dönmesini engelliyor.
