ABD’de tedavi gören Kürt siyasetçi ve Kerkük eski Valisi Necmeddin Kerim, 30 Ekim’de 71 yaşında hayata gözlerini yumdu. Kerim’in naaşı Erbil Uluslararası Havalimanı’nda düzenlenen resmi törenden sonra Pirmam ilçesinde defnedildi.
Dün Uluslararası Erbil Havalimanı’nda düzenlenen resmi törene, Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani’nin yanı sıra Başbakan Yardımcısı Kubad Talabani, Kerim’in ailesi ve çok sayıda Kürt yetkili katıldı.
Kerim’in Basın Ofisi’nden ölümünden sonra yapılan açıklamada, tedavi için ABD’de bulunan Necmeddin Kerim’in 30 Ekim akşamı Washington saati ile 23.00’te yaşama gözlerini yumduğu belirtildi.
Necmeddin Kerim vasiyetnamesinde, ölümü sonrasında Covid-19 salgını nedeniyle kendisi için taziye kurulmamasını istediği belirtilen açıklamada,“Naaşı geçici bir süreliğine Kürdistan’da toprağa verilecektir. Daha sonra kendi vasiyeti üzerine, Peşmerge’nin güvenliğini sağladığı özgür Kerkük’teki kutsal topraklarda ebediyen defnedilecektir”ifadeleri kullanıldı.
Amerika’nın Sesi Radyosu’na konuşan Necmeddin Kerim’in kardeşi Bahtiyar Kerim, kardeşinin yaklaşık bir ay önce beyin kanaması geçirdiğini ancak durumunun iyiye gittiğini, geçen hafta ise bir kez daha beyin kanaması geçirdiğini söyledi.
Bahtiyar Kerim, “Evet kardeşim kanserle mücadele ediyordu. Ancak onun ölümüne sebep olan beyin kanamasıydı” dedi.
Necmeddin Kerim kimdir?
12 Ağustos 1949'da Kerkük'ün Şorice Mahallesi’nde 13 çocuklu ailenin üçüncü çocuğu olarak dünyaya geldi. Annesi ev hanımı babası, Kürt milliyetçiliğini oğlu Kerim’e aşılayan ve Kürt öğrenci birliği ve Peşmerge safında çalışmasını destekleyen bir imamdı.
İlk, orta ve lise eğitimini burada tamamlayan Kerim,1972'de Musul Tıp Fakültesi'nden mezun oldu. 1976’da ABD’ye eğitimini sürdürmek için gitti. George Washington Üniversitesi'nde Beyin ve Sinir (Nöroşirurji) eğitimini tamamladı. Aynı üniversitede öğretim üyesi olarak görev yaptı. Washington ve Meraland eyaletlerinde yaşadı. Kerim evli ve biri kız 4 çocuk babasıydı.
Irak Kürdistan Öğrenci Birliği'ne Başkanlık yapan Kerim, 1972'de Peşmerge Güçleri’ne katıldı. 1988'de Kuzey Amerika'da Kürt Ulusal Konferansı'nı kurdu ve 1999'a kadar başkanlık yaptı.
1991'de Kürt partileri ile ABD Dışişleri Bakanlığı arasındaki ilk resmi toplantıya katıldı, Amerika'nın Sesi Radyosu’nda Kürtçe bölümünün kurulmasında görev aldı.1996 yılında Washington'da Kürt Enstitüsü'nü kurdu.
2009 yılında Kürdistan Bölgesi’ne döndü. 3 Nisan 2011'de Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) adayı olarak Kerkük Valisi görevini üstlenen Kerim, bu görevi 2017 yılına kadar sürdürdü.
2014 yılında IŞİD, Kerkük’ü ele geçirmek için çeşitli saldırılar düzenledi, ancak Peşmerge Güçleri’nin savunması sonucunda girişimleri başarısız oldu.
Kürdistan’ın bağımsızlık referandumuna kayıtsız destek
Necmeddin Kerim, 25 Eylül 2017 tarihinde Kürdistan Bölgesi'nde bağımsızlık referandumuna ve Kerkük’ün de bu referanduma dahil edilmesi için büyük çaba sarf etti.
Kerim’in referandumu desteklemesinin ardından, 14 Eylül 2017 yılında Irak Parlamentosu’nda oy çokluğuyla Necmeddin Kerim, görevden alındı.Kerim, görevden alınması sonrası, bu kararın kendisi ve Kerkük için gurur kaynağı olduğunu açıkladı.
16 Ekim 2017'de ise Irak ve Heşdi Şabi güçleri Kerkük dahil Irak Anayasası’nın 140. Maddesindeki tartışmalı bölgelere girmesiyle Kerim, Kerkük’ten ayrılarak Erbil’e yerleşti.
Irak Şeffaflık Komisyonu 15 Eylül’de yaptığı açıklamada, Necmeddin Kerim ve şu anki vekalet vali Rakan Said Cuburi’nin yanı sıra 23 çalışanı, 57 milyar dinara mal olan bir projede "yolsuzluk" ile ilgili suçlamalarla ilgili ifade verilmesi için çağrılmıştı.
Tedavi için ABD’de bulunan Necmeddin Kerim ise, 30 Ekim akşamı Washington saati ile 23.00’te yaşama gözlerini yumdu.
The Washington Post’ta yer alan bir haberde, ABD’nin eski Başkanı Ronald Reagan’in, Necmeddin Kerim için, “Kürtler için tek kişilik bir lobi. Amerika’da Kürtler hakkında bilgi sahibi olmayan ve öğrenmek istemeyenlere Kürtleri anlatmış biridir” sözlerine yer verdi.
Biden ile 1990’dan itibaren tanışıyordu
Dr. Kerim’in, aralarında Celal Talabani ve Hoşyar Zebari'nin de bulunduğu bir grup Kürt liderini Washington'a getirerek, gidişatı değiştirdi. O dönemdeki politikacılarla toplantılar düzenlenmesine yardımcı oldu. ABD’nin yeni Başkanı Joe Biden’a, Saddam Hüseyin’in Kürtlere yönelik saldırılarına ilişkin 1990’da Senato Dış İlişkiler Komitesi’nde bilgi vererek,Hüseyin’in kuzey Irak’ta yok ettiği binlerce köyün listesini sundu.
ABD'nin Hırvatistan Büyükelçisi ve Kürdistan Bölgesi Danışmanı eski bir Senato çalışanı olan Peter Galbraith, “O gerçekten bir kişinin neler yapabileceğinin kanıtı” diyerek, “Irak hükümeti Washington'daki temsilcilik faaliyetlerine yüz binlerce, belki milyonlarca dolar harcıyordu. Ve Necmeddin gönüllü olarak çalışarak, çok daha etkili oluyordu” sözleriyle Kerim’in çalışmalarını dillendirdi.
Necmeddin Kerim, Kerkük’ten Erbil’e döndükten bir ay sonra NPR medyasına verdiği demeçte, Kerkük’te can güvenliğini olmadığı için çıkmak zorunda kaldığını, Kürtlere bağımsızlık referandumunda destek vermediği için ABD ve Avrupa ülkelerini de “ikiyüzlü” davranmakla suçlamıştı.
Yıllarca Necmeddin Kerim ile çalışan Kerkük eski Polis İlçe ve Nahiyeler Müdürü Kadir Serhad, Kerim’in ölümünden dolayı Facebook hesabı üzerinde yayımladığı başsağlığı mesajında, “Şayet Bağdat ve Şiiler ile anlaşsaydı hiç olmazsa kendi kentinde olurdu ve göç etmezdi” sözlerine yer verdi.
Erbil’de de birçok kez Kerim ile bir araya geldiğini ve dertleştiklerini belirten Kadir,“Kürdistan Bölgesi’nin yeni kabinesinde kendisine bakanlık teklif edilmesini bekliyordu. Göçmenlere ve Kerküklüler’e yardım etmeyi istiyordu. Böyle bir görevin kendisine verilmesi KYB’nin Politbüro üyeliğinden ayrılması ve birçok konuda ona saygı gösterilmesi anlamına gelecekti” ifadelerini kullandı.
