IŞİD evlerini havaya uçurup kiliselerini ateşe vermesi, Şengal’deki Hristiyanların bölgelerine geri dönme umutlarını tamamen kaybettirdi. Hristiyanların bir kısmı Kürdistan Bölgesi’ndeki kamplarda yaşamlarını halen sürdürürken, bazıları ise kamplarını terk ederek, yurtdışına göç etmek zorunda kaldı.
Ezidilerin vatanı olarak bilinen Şengal ilçesinde, kendilerini marjinal azınlık olarak gören yaklaşık 100 Hristiyan aile var.
IŞİD mensupları, Ağustos 2014'te ilçenin kontrolünü ele geçirdiği dönemde Şengal’deki Hristiyanları’nın tüm taşınmaz ve kiliseleri yerle bir edildi.
KirkukNow’a konuşan George Hanna Seyfo, “Hayatımızda bir kez daha Şengal'e döneceğimize inanmıyorum. Çünkü bölgede istikrarı sağlamak çok zor”dedi.
Şengal'e geri döneceğimize inanmıyorum
6 yıldan fazla bir süredir Şengal'den göç eden George Hanna Seyfo, şu anda Erbil'in mahallelerinden birinde yaşıyor.
Seyfo, “Müslüman ve Ezidi kardeşlerimizle kardeş gibi ve sorunsuz yaşıyorduk; bayramlarda beraberdik ama IŞİD her şeyi mahvetti, hayatı ebedi bir cehenneme çevirdi” diye konuştu.
Şengal’deki Hristiyanlar 70 yıl önce ilçeye taşınması nedeniyle, kalplerinde bu ilçenin tüm mahalle ve sokaklarının hasreti yatıyor.
Evinin yakıldığını ve onu geri getiremeyeceğini dile getiren Seyfo, yardım almadıklarını, bunun da geri dönüş umutlarını kaybetmelerine neden olduğunu söyledi.
Şengal’de Hristiyanlara ait Ermeni, Katolik ve Ortodoks Süryani kiliseleri olmak üzere üç kilise vardı. İlçede farklı azınlık ve mezheplere ait bulunan onlarca türbe ve kutsal mekân IŞİD militanları tarafından tahrip edildi.
Şengal'deki kiliselerinden biri IŞİD tarafından tahrip edilmeden önce: Fotoğraf/ KirkukNow
100 Hristiyan evi ve üç kilise havaya uçuruldu veya yakıldı
Şengal Hristiyanlarının Temsilcisi Sabah Sabri Şem-un, KirkukNow'a şunları söyledi:
“100 Hristiyan evi ve üç kilise havaya uçuruldu veya yakıldı. Henüz hiçbiri yeniden inşa edilemedi. Bağdat'taki Hristiyan Vakfı’ndan, kiliselerin restore etmelerini talep ettik. Bu çabamız, Hristiyanları geri dönmeye teşvik etmeyi amaçlıyoruz.”
Şengal dahil olmak üzere Ninova vilayetinde, Kürdistan Bölgesi Yönetimi'nin resmi rakamlarına göre Hristiyanlara ait 80'den fazla kilise ve ibadethane havaya uçuruldu veya hasar gördü.
Kürdistan Bölgesi Diyanet İşleri Bakanlığı Hristiyan İşleri Başkanı Halid Cemal, KirkukNow'a konuya ilişkin şunları söyledi:
“Şengal’deki Hristiyan kiliseleri Ninova kilisesine aittir. Oradan Bağdat Vakfı’na bir talep gönderilmeli ve oradan kiliseleri restore etme kararı verilmelidir.”
IŞİD Şengal'i ve Ninova'daki diğer bölgeleri kontrol ettiğinde, Hristiyanlara üç seçenek verdi: İslam'a geçmek, Cizye ödemek (önceki yüzyıllarda İslami yönetim sırasında gayrimüslimlere uygulanan bir tür vergi) ya da evlerini ve mülklerini terk etmek. Hristiyanların büyük bölümü bu nedenle evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Duhok'un Amedi ilçesindeki Dawdi kampının sorumlusu olan ve kendisi de göç etmek zorunda kalan Hristiyan Clara Elia, KirkukNow'a şunları söyledi:
“Daha önce burada Şengal'den 110 Hristiyan aile vardı, ancak şimdi hepsi kampın dışında yaşıyor. Kampların içinde Hristiyan göçmenlerin kaldığını düşünmüyorum; kasabalara ve şehirlere yerleştiler, çünkü doğaları gereği, istikrarlı ve sorunsuz bir hayatı seviyorlar.”
Ninova-2018 - Şengal'deki IŞİD savaşının yol açtığı yıkım: Fotoğraf/KirkukNow
Keldani Katolik Kilisesi'nden Kardinal Louis Sako'nun KirkukNow'a verdiği 2019 istatistiklerine göre Irak'taki Hristiyan sayısı 1,5 milyondan 300 binin altına düştü.
Halid Cemal, “Şengalli Hristiyanların geri dönmesi çok zor, çünkü bölge restore edilmedi ve güvenlik iyi değil. Bu yüzden Erbil, Süleymaniye ve Duhok'a yerleştiler. Yaklaşık 100 bulunuyor ve bunlardan bazıları ülkeyi terk etti” dedi.
Kürdistan Bölgesi'ndeki 700 binn göçmenin yüzde 7'si Hristiyan
Şem-un, “Şingal’deki tüm Hristiyanlar, kamplardaki yerinden edilmiş kişilerin kötü yaşam koşulları ve hizmet eksikliği nedeniyle kampların dışında yaşıyor. Kampların dışında yaşamı tercih ediyorlar. IŞİD saldırıları sırasında Şengal’deki 13 Hristiyan’ın IŞİD militanları tarafından yakalandı. Çoğu serbest bırakılsada, üçünün kaderi hala bilinmiyor” diye konuştu.
Musul'un 120 km batısında yer alan Şengal, tartışmalı bölgeler arasında yer alıyor. Bölgede aralarında Heşdi Şabi ve PKK’nin çatı gruplarının da aralarında bulunduğu askeri güçlerden dolayı bölge halkı evlerine gitmekte tereddüt ediyor.
Federal Hükümet ve Kürdistan Bölgesi, Ekim ayında yeni bir yönetim konseyi kurmak ve güvenlik gözetimini yeniden düzenlemek için bir anlaşma imzaladı.
Şem-un’a göre, üç potansiyel adım Şengalli Hristiyanların, geri dönmeye teşvik edebilir: idari sorunu çözmek, sakinlere tazminat ödemek ve güvenlik ve istikrarı garanti etmek.
