Kürdistan Bölgesi’ndeki dini azınlıklar, 11 yargıçlı üye mahkemede İslamcı hukukçuların üyeliğini yasallaştırmak için Şii partilerin Irak Federal Mahkemesinin yapacağı değişikliklere engel olması için İnsan Hakları Komisyonundan destek istedi.
15 Mart’ta Irak Parlamentosunda yasanın son üç maddesinin onaylanması bekleniyordu, ancak oturum ertelendi.
Parlamentonun son oturumu olan 8 Mart'ta milletvekilleri azınlıkları temsil eden milletvekillerinin itirazı nedeniyle federal mahkeme yasasının 2, 3 ve 12. maddeler dışındaki tüm maddelerini onayladı.
Tasarı, diğer azınlık dinlerin herhangi bir rolüne atıfta bulunmaksızın mahkemenin yapısını, karar alma mekanizmasını ve İslami şeriat hukukçularının mahkemedeki üyeliklerini ve rollerini ele almaktadır.
Kürtler, Türkmenler ve Süryaniler için de bir tehdit
Irak'taki azınlıkların haklarını savunan Kürdistan Bileşenler Ağı üyesi Said Ferhad Kakei, “Irak Parlamentosu yasayı mevcut formatında geçirirse, bu tüm bileşenler için büyük bir risktir ve barış içinde bir arada yaşamayı tehlikeye atar. Değişiklik onaylanırsa,ülke Irak Anayasasına aykırı olan sadece İslamcılıklıktan ibaret olacaktır... Bu sadece Irak'taki sekiz din için bir tehdit değil; Kürtler, Türkmenler ve Süryaniler için de bir tehdittir” dedi.
Irak Parlamentosunun bazı üyeleri ve aktivistleri, Irak Federal Mahkemesinin yapısı, karar alma mekanizması ve Irak bileşenlerinin temsili hakkında bir yasanın bazı maddelerini kınadılar.
Irak Federal Mahkemesi, ülkedeki en yüksek yargı gücüdür, hükümetten ve Yüksek Yargı Konseyinden bağımsız bir organdır, yasama ve yürütme makamları arasındaki, bakanlıklar arasındaki anlaşmazlıkları, mevzuatın meşruluğunu, anayasal meseleleri konu alıyor.
Yeni yasa, yeni üyelerin aday gösterme mekanizması olan 11 yargıçtan oluşan mahkemenin vefat eden üyelerinin yerini alacak. Şii yanlısı partiler, tüm hükümlerin ve kararların İslam ilkelerine uygun olmasını sağlamak için mahkemeye dört İslamcı hukukçuyu eklemeyi amaçlıyor.
Irak'taki dini ve etnik azınlıkların temsilcileri federal mahkemedeki koltukları konusunda endişeli.
Şer-i hukukçularla ilgili tasarı, azınlık milletvekilleri ve sivil toplum savunucularının ülkenin geleceğinde çoğunluğun dininin rolü konusunda ciddi endişelerine neden oldu.
Hristiyan hacılar, Mart 2014'te tektanrıcı dinlerin kurucusu olan Hz. İbrahim'in Ur antik kentine doğru yola çıktılar. Foto/ Reuters
Kürdistan Bileşenler Ağı, Irak Federal Mahkeme yasasını değiştirme girişimlerinin durdurulması için Kürdistan'daki Bağımsız İnsan Hakları Komisyonu'ndan destek istedi.
Erbilli bir Hıristiyan olan komisyon başkanı Zeya Boutros, din hukukçularının eklenmesine gerek olmadığına inanıyor.
Boutros, “Yargıçlar, yargıçların yerini alamayan hukukçular olarak İslami şeriat konusunda iyi eğitimlidirler" diye konuştu.
Irak'ta sekiz İslam, Hristiyanlık, Ezidi, kakai, Bahai, Zerdüştlük, Mandaesm ve Musevilik dinleri var, ancak hepsi Irak Anayasası tarafından tanınmıyor.
2005 yılında, Irak Federal Mahkeme yasası, Arap Müslüman Şii -Sünniler, Kürtler, Türkmenler ve Hıristiyanlar tarafından aday gösterilen 11 üyeyi onayladı.
Mahkeme yasasını onaylamak için 8 Mart'ta Irak Parlamentosu toplandı. Foto/Parlamento Basın Ofisi
Hristiyanlar mahkemelerin rolünün dini değil yasal olduğunu vurguluyorlar.
Kürdistan Bileşenler Ağı başkanı Nawzad Pauls, "Şer-i uzmanlığın federal mahkemeye kaydedilmesi, insan hakları ilkelerine ve azınlık haklarına karşı din ve mezhepçilik adına yapılan büyük bir müdahaledir" dedi.
Pauls, Müslümanlardan sonra en büyük ikinci din olarak Hıristiyanlar, "İslami içtihadı asla kabul etmeyecekler yüksek federal mahkemeye... İslam hukukuna ihtiyacımız yok, hukuka ihtiyacımız var” diye konuştu.
Girişim, Papa Francis'in kardeşlik ve barış içinde bir arada yaşama çağrısı yapan Irak'a yaptığı 3 günlük geziden yalnızca bir hafta sonra geldi.
Papa'nın Irak'a yaptığı ilk ziyarette Papa Francis, Iraklı liderleri şiddeti ve hizipleri sona erdirmeye ve yapıcı diyalog yoluyla barış getirmeye sadakatle istekli olanların yolunu açmaya çağırdı.
Papa Francis, 6 Mart'ta Irak'taki Keldanilerin Ur kentinde üç İbrahimi dinin temsilcileriyle bir araya gelerek, Hıristiyanları, Müslümanları ve Yahudileri, Tanrı'nın İbrahim'e verdiği sözün yıldızlarının altında bir barış yolunda yolculuk etmeye çağırdı. Toplantıya Ezidiler, Kaka'iler ve Mandeliler'in temsilcileri katıldı.
Irak'ın güneyinde, Ur'da 6 Mart 2021'de Papa Francis'le yapılan dinler arası toplantıya Ezidiler, Kakailer ve Mandai temsilcileri katıldı.Foto/ Vatikan news
"Bu, İran yanlısı Şiilerin Papa-Sistani çabalarını püskürtmeye yönelik bir girişimidir"
Papa’nın, Ur toplantısından önce Necef'te Şii lider Büyük Ayetullah Ali Al-Sistani ile bir araya gelerek, dünyanın her yerindeki Hıristiyanlar ve Müslümanlar için iki önemli dini figür arasında tarihi bir buluşma oldu. Analistler, Kum'un Irak'taki Necef'in değil dünyadaki Şiilerin merkezi olduğuna inanan Ur’a ziyareti bir darbe olarak görüyor.
Ağ, açıklamalarında mahkemenin temellerinin etnik, mezhepsel ve dini kotalardan kaçınmak için vatandaşlık, nitelik ve bağımsızlık olduğunu vurguladı.
Bildiride, "Federal mahkemenin anayasal görevlerini yerine getirmesini sağlamak için Irak ve Kürdistan yargı konseyi ile federal yargı arasında istişare yoluyla doldurulacak."
Boutors, "Irak Parlamentosu, çoğunluk ve azınlık temeline dayanmayan yasalar üzerinde kurulmuştu, tüm bileşenlerin haklarını güvence altına alması gerekiyor" sözlerini kullandı.
