Mustafa, okula gitmeyen ve günlerini dilenerek geçiren çok sayıda Kerküklü çocuktan sadece biridir. Bu çocuk gibi dilencilik yapan çocukların hepsi, yoldan geçenlerden para almak için her gün farklı ve dokunaklı hikayeler söylemekten tereddüt etmiyor.
Mustafa, sabahtan akşama kadar engin hayal gücünü insanların kulaklarına farklı hikayeler anlatmak için kullanıyor. Bazen onlara yetim olduğunu söylüyor, bazen evsiz, bazen de söyledikleri doğru olmadan tedavisi olmayan bir hastalıktan muzdarip olduğunu söylüyor.
Mustafa'nın her gün yaptığı iş dilencilik ve bu işi şehirlerarası yaptığı bir mesleğe dönüşmüş.
KirkukNow’a konuşan Mustafa, "Bu işi yıllardır yapıyoruz, yalnız değilim, bütün ailem dilencilik yapıyor” dedi.
İnce, kısa, kahverengi tenli bir çocuğun takma adı Mustafa…
Mustafa 15 yaşında, Kerkük sokaklarında dilenmek üzere onlarca kilometre yol kat ederek başka bir kentten Kerkük'e geliyor.
Mustafa, güvenlik güçlerini sorgulamaktan kaçınmak için elinde küçük bir silecek ve deterjan tutmakta ve araç camlarını temizlemek ve silmekle meşgulken araçta bulunanlardan para istiyor.
Mustafa ve sokaklarda yalvaran diğerleri, güvenlik güçlerinin zaman zaman başlattığı operasyonlardan tutuklanmaktan korkmaya başladı.
Kerkük, Mart 2021, Bazı dilenciler, insanların sempatisini kazanmak için bebekleri kullanıyor Fotoğraf/Kerkük Polis Müdürlüğü
Güvenlik güçlerinin dilencilere yönelik son baskını 28 Mart 2021'de 17 kişinin tutuklanmasıyla gerçekleşti.
KirkukNow’a konuşan ve isminin söylenmesini istemeyen Kerkük’ten bir güvenlik kaynağı, "Bu 17 kişi, üçüncü köprü ve mahkeme yakınındaki Atlas Caddesi'nde tutuklandı, ikisi Suriye'den gelen 18 yaşın altında kızlardı” diye konuştu.
Kaynak, operasyonların zaman zaman başlatıldığını ekleyerek, 2020 yılının temmuz ayında benzer bir kampanyada 92 kişinin dilencilik suçlamasıyla tutuklandığını ancak kefaletle serbest bırakıldığını kaydetti.
Dilencilik suçundan gözaltına alınanlar, İnsan Ticareti ile Mücadele Şubesi tarafından ifadeleri alındıktan sonra mahkemeye sevk ediliyor ve Irak Ceza Kanunu kapsamında yargılanıyor. Bunların çoğu 24 saat sonra kefaletle serbest bırakılıyor.
Irak Ceza Kanunu'nun 390-392. Maddeleri dilencilikle ilgili olup, davanın niteliğine göre bir ila altı ay arasında para cezası ve hapis cezası içermektedir.
Mustafa, güvenlik güçleri tarafından tutuklandığı takdirde karşılaşabileceği cezaların farkında, bu nedenle bir yerden başka bir yere, bir şehirden diğerine geçiyoruz, “Bazen burada bir ay kalıyorum ve geri dönmüyorum. O dönemlerde otele uyumak için gitmiyoruz” diye konuştu.
Berbat koşullarda yaşıyoruz bu yüzden dileniyorum
Bir dilencinin kazandığı günlük miktarlar hakkında bilgi vermesi nadirdir, ancak Mustafa bazı günler 100 bin dinar aldığını söylüyor.
Edinilen bilgiye göre, dilencilerin çoğu, insanların sempatisini kazanmak için bebekleri, kadınları ve bedensel engellileri kullanıyor.
Kerkük sokaklarındaki dilencilerin çoğu 10 ila 40 yaş arasında, dilenci kadınlardan bazıları erken evlendikleri için üç - dört çocuğu dahi var.
Ali, "Benim bir işim yok, iki çocuğumuz var, biri kanser. Her zaman ilaca ihtiyacımız var. Korkunç bir durumda yaşıyoruz, o yüzden dileniyorum" diyor.
Kerkük'te çadırda yaşayan bir mültecinin takma adı olan Ali, "Yoksulluk beni dilendirmeye mecbur bıraktı. Diğer kentlerden gelir elde etmenin bir yolu olduğunu düşününler diğer kentlerden buraya geliyor" dedi.
Irak Planlama Bakanlığı'nın 2021 istatistiklerine göre, Irak'taki yoksulluk oranı yüzde 31'in üzerine çıktı, yani 11 milyon Iraklı yoksulluk sınırının altında yaşarken, bu oran 2018'de yüzde 18 idi.
KirkukNow günlerce araştırma yaptığı dilenciler dosyasıyla ilgili, Irak'taki Bağımsız İnsan Hakları Yüksek Komisyonu Kerkük Bürosu yetkililerinden açıklama almaya çalıştı, ancak girişimleri sonuç vermedi.
Kerkük, Mart 2021, Dilencilik suçlamasıyla gözaltına alınanların çoğu kefaletle 24 saat sonra serbest bırakılıyor. Foto/Kerkük Polis Medyası
Kerkük mahkemesi avukatlarından Fatin Hamid, soruşturmalarını örnek olarak gördüğü bir davaya atıfta bulunarak, her hafta bazıları hırsızlık ve diğer suçları içeren birçok davanın mahkemeye sevk edildiğini söyleyerek, “Bir hırsızlık davasıydı. İki sanık, aynı zamanda dilenci olan dokuz ve on yaşlarındaki çocuklardı. Yargıç, babalarının huzurunu talep ettiğinde, yetim olduklarını söylediler, ancak daha sonra babalarının başka bir kentte ikamet ettiğini itiraf ettiler” ifadelerini kullandı.
Fatin, çocukların babasının telefon numarasını bularak, aradığını dile getirerek, “İlk başta iki çocukla bağlantısı olduğunu reddetti, ancak daha sonra itiraf etti ve 2016 Toyota Prado'yu sürerken onları almaya geldi ve iki çocuk serbest bırakıldı” dedi.
Kerkük'te dilencilerin çoğu çete veya grup olarak çalışmıyor, bireysel çalışıyor ve birçoğu mendil satıyor, sakız satıyor, araba camlarını temizlerken dileniyor.
Mustafa, “Kimse bizi denetlemiyor, her birimiz aile çerçevesinde bile kendi başına çalışıyor. Dilenciler yerinden edilmişler ve mülteciler de dahil olmak üzere birçok bölgeden geliyor” diyor.
