Ahmed Sabır, 30 yıldır yevmiyeyle inşaat işçisi olarak çalışıyor, ancak kendisinin de dediğine göre bu süreçte, mali durumunu iyileştirmediği gibi durumu daha çok kötüye gitti.
KirkukNow muhabirinin maddi durumun nasıl? sorusuna Ahmed Sabır, “Umarım Allah bir kere de hepimizin canını alır. Çünkü bu durum evden iş bulmak için çıkıp günün sonunda eve eli boş dönmekten çok daha iyidir” diyerek, içerlenerek yanı veriyor.
Kerkük'ün Ahmed Ağa Caddesi'ndeki İşçi Meydanındaki herkes Ahmed'le aynı hisler içindedir.
1 Mayıs İşçi ve Emekçi Bayramı, çektikleri acıyı dışarı vurma fırsatı oldu.
65 yaşını aşan Ahmed Sabır, yılların verdiği yorgunluk ve bitkinliği çok belirgin gözüküyor.
Ahmed, Irak dışında herhangi bir ülkede olsaydı durumunun daha farklı olacağını, çünkü bu yaşına gelmesine rağmen çocuklarına iyi bir yaşam sağlayamadığını, şimdiye kadar hiçbir şeyi olmadığını söylüyor.
Kerkük/Nisan 2021/İnşaatta çalışan işçi. Fotoğraf: Karwan Salihi
Korona virüsünün yayılmasını önleyici tedbirler kapsamında getirilen sokağa çıkma yasağıyla işçiler, daha çok zor durumda kaldı.
Kerkük merkezde işçi toplanma meydanlarına giden vatandaşların bir kısmı, haftada iki veya üç günü geçmeyen geçici iş imkânı bulurken, bazen de gün boyu bekleyişin sonunda eve eli boş dönenlerin sayısı da az değil.
Kerküklü 28 yaşındaki Ali Namik, fotoğrafının yayınlanmamasını belirttikten sonra geçim kaygısının her geçe gün arttığını söylüyor.
Evli ve dört çocuk babası Namik, KirkukNow’a şunları şöyledi:
“Yetenekli öğrencilerden biriydim. Tarih bölümünde mastır yaptım. Sonuç olarak işçilik bile elime düşmüyor. Çocuklarıma sadece okuyup yazabilecek kadar ders çalışmalarını söylüyorum. Çünkü bu ülkede eğitiminizi başarıyla tamamlasanız dahi, kendinizi hiçbir şey elde etmeden tüm hayatlarının harcandığını görebileceklerini söylüyorum.”
Kerkük/Nisan 2021/Bir işçi omuzlarına çimento taşıyor Fotoğraf: Karwan Salihi
Birkaç kez iş kazası sonucu yaralandığını söyleyen Ali, “Bir keresinde merdivenden düşerek elimi ve bacağını kırdım. Kimse bana yardım etmedi ve tedavi masraflarımı karşılamak için evdeki mobilyalarımı satmak zorunda kaldım” diye konuştu.
Irak'ta işçilerin koşullarını yaşayarak öğrenen Ali, işçilerin durumuyla ilgili yüksek lisans yapmak istediğini de söylemeden geçemiyor.
Kerkük'te her yıl onlarca işçi, işyerlerinde yetersiz güvenlik ve önleyici tedbirlerin nedeniyle yaşamını yitiriyor veya yaralanıyor.
Kerkük İşçi Sendikası'nın verilerine göre, 2021'in başından bu yana 5 işçi iş sırasında yaşamını yitirirken, 9 işçi de yaralandı. Bazı işçiler de iş kazaları sonucu sakat kaldı.
Son olay, 10 Nisan 2021'de Kerkük'ün Gorka Mahallesinde meydana geldi, üç işçinin üzerlerine duvar çökmesi sonucu hayatını kaybetti ve mağdurlardan biri 13 çocuk babasıydı.
Kerkük/10 Nisan 2021/Üç işçinin üzerine düşen ve olay yerinde ölümüne yol açan moloz parçaları. Fotoğraf: Karwan Salihi
KirkukNow’a konuşan İşçi Sendikası Kerkük Şube Müdür Yardımcısı Rizkar Said Muhammed Baban, “Şimdiye kadar 80 ila 90 işçi hakkını işverenlerinden almayı başardı ve biz de avukatlarını ücretsiz olarak görevlendirdik. İşçilerin haklarını korumak için ücretsiz hukuki destek sunuyoruz” dedi.
Irak'taki iş kanununa göre, bir işçi, iş kazasına maruz kalması halinde, işveren tarafından tazmin edilmesi gerekiyor.
Rizkar Said Muhammed Baban, mevcut yasalarda bazı eksiklikler olmasına rağmen, tamamiyle hayata geçirilmesi halinde kabul edilir yasalar olduğunu söyledi.
Kanun ve talimatlara göre sosyal güvenlik sistemi, Kerkük'te Ahmed Ağa Meydanı'nda toplanan işçileri bir diğer anlamda yevmiyeyle çalışan işçileri kapsamıyor.
Sosyal güvenlik yasası, fabrikalarda çalışan işçileri kapsıyor ve işçi maaşının yüzde 5'i Sosyal Güvenlik Fonuna yatırılıyor. İşveren teminat tutarının yüzde 21'ini ödüyor. Ki bu da ayda 350 bin dinardan az miktara tekabül ediyor.
Yürürlükteki kanunlar çerçevesinde, fabrika ve işyeri sahipleri, işçileri Sosyal Güvenlik Fonu'na kaydettirmek ve devletin belirlediği miktarı ödemekle yükümlüdür.
