Şengal ilçesi Bork yerleşkesi sakinleri, 1975 yılından bu yana susuzluktan muzdaripler. Yerleşke sakinleri susuzluk sorunlarını tankerle taşıdıkları sularla karşılamaya çalışıyorlar.
Yerleşke sakinleri, içme suyu ihtiyaçlarını yaklaşık 6 yıldır tankerlerle karşılıyor.
Bork yerleşkesi su dağıtım şebekelerinden çok az kişi yararlanıyor, önceki yıllarda IŞİD’le savaş nedeniyle bu şebekeler tamamen hasar gördü.
Bölge sakinlerine artık yaşananlara tahammül edememesi protestoların artması neden oldu. Protestolar, elektrik kesintilerinin arttığı ve bölgeyi kasıp kavuran şiddetli sıcak hava dalgası ile aynı zamana denk geliyor. Bölgede sıcaklık 50 santigrat dereceye yaklaşıyor.
Murad Meşko adlı vatandaş, “40 yılı aşkın bir süredir aynı dertten, yani içme suyu kıtlığından müzdariptik. Geçmişte su her eve ulaşamıyordu ve birkaç yıldır mobil tankerlerden su alıyoruz” diyerek, tankeri 5 bin dinara her hafta iki su tankı satın aldıklarını söyledi.
Ninova, 2021, Bork yerleşkesinde 2500 aile yaşıyor. Fotoğraf: KirkukNow
Su kıtlığı sorunu ve elektriğin bozulması, Irak'ın tüm bölgelerini sarmış durumda ve bu durum vatandaşları tankerlerle su temin etmeye zorlayan sıcaklıklardaki önemli artışla bağlantılı.
Murad Meşko, “Su dağıtım şebekelerinin kurulduğu günden bu yana nadiren yeterli içme suyumuz var, bu yüzden yıl boyunca su almak zorunda kalıyorum, özel jeneratörlerin maaşlarına ayırdığımız miktarlara benzer şekilde su almak için belirli bir miktar ayırıyoruz” diye konuştu.
Bork yerleşkesi için ana su kaynağı, büyük bir kısmı yüksek sıcaklıklar nedeniyle kurumaya maruz kalan kuyulardır.
Kriz yerleşkeden taşınmayı düşündürdü
KirkukNow’a konuşan Sinune Nahiye Müdürü Hudeda Coki, şunları söyledi:
“Bork'ta yaklaşık 46 yıldır su kıtlığı yaşanıyor. Kurulduğundan bu yana yerleşke bu sorundan muzdarip ve bu bir sorun ve yetkililerin haberi yok.”
1975'te kurulan yerleşke, idari olarak batı Ninova’nın Şengal ilçesinin Sinune nahiyesine bağlı.
Yerleşke sakini Salih Salim (21), “Su dağıtım şebekeleri evimize ulaşmadığı için uzun süredir tankerlerden su alıyoruz. Bu kriz yerleşkeyi terk edip tekrar göç etmeyi düşündürdü" dedi.
Salim ve ailesi, IŞİD’in saldırısı sırasında evlerini terk ederek, kampa yerleşti, örgütün yenilgiye uğratılmasından sonra ise birkaç yıl önce kamptan yerleşkeye tekrar döndü.
Salim, su kuyularının tamamen kurumak üzere olduğunu, elektrik kesintisinin ise sitedeki evlere temiz içme suyunun gelmesini engelleyen bir diğer faktör olduğunu, çünkü su pompalamanın elektrikle çalıştığını söylüyor.
Ninova, 2021, Bork yerleşkesinde 1500 litre içme suyu vatandaşlara beş bin dinara satılıyor Fotoğraf: Bork News Facebook sayfası
IŞİD'in ortaya çıkmasından önce, yerleşkenin nüfusu 3 bin aileyi aştı ve yerinden edilmiş yaklaşık 2500 aile buraya geri döndü.
Mobil tanker şoförü Kemal Seco, 2016'dan beri Bork yerleşkesine geri döndü, ancak site sakinlerinden içme suyunun teslim edilmesini isteyen çok sayıda çağrıdan hiç memnun olmadığını söylüyor.
Kemal Seco, “İnsanlar kendilerine içme suyu getirmemi istiyor, bazen gelen talepler nedeniyle cep telefonumu kapatmak zorunda kalıyorum” diyor.
Yerleşkede, 10 adet su deposu şoförü var, her gün vatandaşlara durmadan içme suyu taşıyorlar ve her 1500 litre içme suyu için beş bin dinar alıyorlar.
Kemal Sido, yoksul ailelere ücretsiz içme suyu dağıttıklarını söyleyen, “Su kıtlığının temel nedenlerinden biri, iki kuyunun suyu üzerinde bazı güçlerin, partilerin ve nüfuzlu şahsiyetlerin tekelinde olmalarıdır. Diğer bir neden de kuyuların su pompalarının arızalanmasıdır” diye konuştu.
IŞİD'in Şengal’i işgali ve örgüt militanlarına yönelik askeri operasyonlar, Şengal ilçesindeki hizmet sektörlerine büyük zarar verdi.
Hudeda Coki, sorunun Bork kompleksiyle sınırlı olmadığını, ilçe sakinlerinin yüzde 75'inin mobil tankerlerle kendilerine ulaşan suya bağlı olduğunu belirterek, "Ben de tanklardan su alıyorum" dedi.
Yerleşkede sekiz su kuyusu daha açma projesinin uygulanmasına Birleşmiş Milletler kuruluşlarının yardımcı olduğunu söyleyen Coki, projenin yüzde 80'inin tamamlandığını belirterek, bu projenin yerleşkenin susuzluk sorununun yüzde 80 çözmesini beklediklerini dile getirdi.
Sinune Müdürü, “Bölge genelindeki su kıtlığı sorununa en iyi çözüm, Dicle Nehri'nden su şebekelerinin uzatılmasıdır. Bunu bir kereden fazla istedik ama bu projeyi kendi gözlerimizle göremeden öleceğiz” ifadelerini kullandı.
