Küçük Yasemin ve arkadaşları toz toprak içinde oyunlarını oynadıktan sonran kampta kaldıkları çadıra doğru gittiler. Kaldıkları çadır da toz toprak üstünde kurulmasına rağmen üst ve başlarını temizlemeden çadıra girmemeye özen gösteriyorlar.
Çocuklar bazen patlak bir topla futbol oynarken, kız çocukları da köşe kapmaca oynuyor.
Diğer çocuklara kıyasla Yasemin, kırmızı bir bluz ve kısa şort giymiş, saçları örgülerle sımsıkı bağlanmış, çok daha temiz ve düzenli görünüyor.
Diğer çocukların çoğundan farklı olarak Yasemin terlik giyiyordu ve geri kalanı yalınayak oynuyor, bisiklete biniyor ya da dambıl oynuyordu.
Bu sahne canımı acıtıyor ama onlar hakkında bir şey yapamıyoruz
Kamp çocukları için ana oyun alanı, çadırları çevreleyen toprak alanlarından oluşuyor.
Ağustos ayında 45 ila 50 derece arasındaki sıcaklıklarda çocuklar akşam saatlerine kadar çadırlardan çıkamıyor.
Yasemin (8), "Bizim sadece oyun oynayabileceğimiz bir yerimiz var...Gündüzleri çok sıcak... Çadırımıza yakın bir yer yok...O kadar sıcak ki, sıcaklık nedeniyle hasta oluyor" dedi.
Şengalli yerinden edilmiş ve ikinci sınıf öğrencisi olan Yasemin’in, ailesi IŞİD saldırılarının ardından Duhok'taki Şarya yerleşkesine taşınmak zorunda kaldığında sadece bir yaşındaydı.
Yerleşke, yerinden edilmiş ailenin yaşamak için çadır kurduğu veya geçici kulübeler inşa ettiği Şarya kampının dışında bulunuyor.
Duhok, Ağustos 2021, Yasemin Elias (kırmızı tişörtlü, sağdan ikinci) Şarya yerleşkesinde ailesinin çadırının yanındaki toprakta oynuyor ve oyuncaklarını arkadaşlarına gösteriyor Fotoğraf: Ammar Aziz
Yasemin, öğleden sonra beşten sonra arkadaşlarıyla oynamak için yaşadığı çadırdan dışarı çıkar ve hava kararana kadar da dönmez.
Yasemin, oyuncaklarını plastik bir meyve paketleme kutusunun içinde saklar, kırık bir sepetin yanına yerleştirilmiş bez parçalarına sarılmış eski bir oyuncak bebeği vardır ve arkadaşlarıyla birlikte oynamak için toprak zeminde oturuyor.
Arkadaşlarıyla bir parkta veya eğlence parkında oynamak istediğini ancak kampın yakınında park olmadığını dile getiren Yasemin, babasının onu her gün arabayla bir parka götüremeyeceğini söylüyor.
Yasemin, çocuklara yönelik televizyon reklamlarında gördüğü parklar ve alışveriş merkezleri gibi yerlerden bahsederken, yerinden edilmiş diğer çocuklar gibi, oynayacak ve vakit geçirecek yer bulamamaktan muzdarip.
Onlarca çocuk birden fazla hastalığa yakalanıyor
Elias Şemo, "Kamp dışında ve Şarya yerleşkesinde 100'den fazla aile yaşıyor. Yer değiştirme sırasında barınak bulamadığımız için kendimiz çadır alıp buraya kurmak zorunda kaldık, ancak burası yaşam için uygun değil" dedi.
Aynı zamanda Şarya yerleşkesi yerinden edilmiş kişilerin başkanı olan Elias Şemmo, kızının toprakta oynamasını sevmediğini, ancak onunla yaşamak zorunda olduğunu, çünkü oynayacak uygun yerler olmadığını, bu yüzden kızının toprakta oynamasını istediğini söylüyor. Kızının arkadaşlarıyla oynamak için orada birkaç saat geçirmesine izin veriyor.
Elias Şemmo,"Çocukların oynayacak yeri yok, toz ve pislik içinde oynuyorlar, bu sahne canımı acıtıyor ama onlar için bir şey yapamıyoruz" dedi.
Çadırların dışındaki toz ve aşırı sıcaklık aynı anda çocukların nefes darlığı gibi bazı hastalıklara yakalanmasına neden oluyor.
Şemmo, "Onlarca çocuk çeşitli hastalıklardan muzdarip, onları hastaneye götürdüğümüzde doktorlar bize onların toprakta, tozda oynamamalarını tavsiye ediyor ama çözüm nedir? Çadırlara hapsedemeyiz."
Yasemin'in babası Şemmo, kötü yaşam koşulları yerleşkenin sakinlerinin tekrar tekrar çocuklara oyun oynayabilecekleri ve vakit geçirebilecekleri uygun bir yer sağlanmasını talep ettiklerini, ancak bunun boşuna olduğunu da sözlerine ekledi.
Duhok, Ağustos 2021, Şeriat kompleksindeki çadırların ortasında kirli su akıyor Fotoğraf: Ammar Aziz
Soğuk ve yağışlı mevsimlerde yerinden edilmiş çocuklar için oyun alanları daha da kötüleşiyor, çünkü çocuklar çamurda vakit geçirmek zorunda kalıyor.
Kürdistan Bölgesel Yönetimi İçişleri Bakanlığı Ortak Kriz Koordinasyon Merkezi Medya Sorumlusu Karwan Zeki, Kürdistan Bölgesi'ndeki yerinden edilmiş insanlar ve mültecilerin dosyasını denetleyen Karwan Zeki, "Kamplarda yaşayan yerinden edilmiş kişilere yardım etmeyi sürdürüyoruz” diyerek, kampların içinde oyun ve dinlenme yerleri gibi bazı hizmetlerin mevcut olduğunu ancak bu hizmetlerin tüm kamplarda bulunmadığına dikkat çekti.
Ortak Kriz Koordinasyon Merkezi'nin istatistiklerine göre, 81 binden fazla yerinden edilmiş aile kampların dışında yaşıyor, 34 bin aile ise Kürdistan Bölgesi'ndeki 26 kampa dağıtılıyor.
Zeki, "Kamp dışında yaşayan ve şikayeti olan yerinden edilmiş kişiler, her türlü hizmeti içeren kamplarda barınmalarını sağlamak için bize başvurabilirler" dedi.
Çoğu Ninova’da olmak üzere 664 binden fazla yerinden edilmiş insan hala Kürdistan Bölgesi'nde yaşıyor ve henüz menşe bölgelerine geri dönmedi.
