Kerkük’teki Arap ve Türkmen partileri, önde gelen Kürt partilerinden Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) kentteki siyasi faaliyetlerine yeniden başlamasına itiraz etmediklerini açıkladı.
Eylül ayı başlarında, Kürdistan Bölgesi hükümet kabinesinin önemli partilerinden Mesud Barzani liderliğindeki KDP, Irak birliklerinin Kerkük ve tartışmalı bölgelerin kontrolünü yeniden ele geçirdiği Ekim 2017 olaylarından bu yana boykot sonrasında kente yeniden döneceği açıklanmıştı.
KDP, 10 Ekim’de yapılacak Irak Parlamentosu seçim yarışı için ofislerini açacak ve seçim kampanyaları başlatacak.
KDP, Kerkük'teki tüm ofislerini henüz geri almadığını ve Iraklı liderlere sözlerinde durma çağrısında bulundu.
Arap İttifakı: İtiraz yok
Kerkük'teki Arap toplumunu temsil eden çatı örgütü Arap İttifakı Sözcüsü Hetam Tai, “KDP'yi geçmişte veya şu anda kimse Kerkük'teki siyasi mücadeleden yasaklamadı çünkü Irak hükümeti tarafından böyle bir hakkı garanti eden Irak yasalarına göre tescil edildi" dedi.
“KDP'yi geçmişte ve günümüzde Kerkük'te siyasi mücadeleden kimse yasaklamadı” diyen Hetam Tai, sözlerine şunları ekledi:
“Araplar, bazı karargahlarında, özellikle Kerkük'ün ortak operasyon komutanlığı tarafından işgal edilen karargahlarında yasadışı eylemler gerçekleştiren KDP'nin geri dönmesinden endişe duyuyor.
KDP siyasi olmayan roller oynadı ve bunun kanıtı terörle mücadele servisi ve (Irak) güvenlik güçleri bu ofise girdiğinde, kanalizasyonda üç çürük ceset buldular.
Bu, partinin siyaset dışı faaliyetlerde bulunduğu ve Kerkük'te reddedilen insan haklarına karşı eylemlerde bulunduğu önemli bir noktadır."
Hetam Tai, "Ayrıca KDP yanlısı güçler, Arap mahallelerinde gençlere yönelik geniş çaplı tutuklama baskınları düzenliyordu, güvenlik ve askeri güçlerinin kontrolündeki Arap köylerinin yıkılması dışında çoğunluğu bugün kayıp" diyor.
Bağdat'ın 238 kilometre kuzeyinde bulunan petrol zengini Kerkük şehri, Kürt, Sünni ve Şii Arap ve Türkmenlerin etnik olarak karışık bir eyaletidir. Uzun zamandır Bağdat ile Erbil arasındaki anlaşmazlıkların merkezinde yer alıyor.
Kürtler, Arapları 1970'lerden 1990'lara kadar kendilerini katleden Saddam Hüseyin rejiminin destekçisi olmakla suçlarken, Araplar ve Türkmenler Kürtleri, özellikle KDP ve KYB'yi 2003'ten sonra Kerkük ve tartışmalı bölgelerin üst düzey yönetici ve güvenlik görevlerinde bulundukları dönem olan 2017'ye kadar keyfi tutuklamalar, suikastlar ve infazlar yaparak misilleme yapmakla suçluyor.
KDP, Saddam Hüseyin rejiminin Nisan 2003'te devrilmesinden sonra, Irak hükümetinin IŞİD'e karşı zafer ilan edip (Yasa dayatma) sürecini empoze ettiği ve aralarında tartışmalı bölgelerde iktidarı ele geçirdiği Ekim 2017'ye kadar Kerkük'te üst düzey bir rol oyuncusuydu.
Kerkük, 9 Eylül 2021- KDP'nin adayı Şahawan Abdullah, 2017 boykotundan bu yana Kerkük'e geri döndü. Fotoğraf: Abdullah'ın Basın Ofisi
Araplar, KDP liderliğinde 2017 yılında gerçekleşen “Kürdistan’ın bağımsızlık” referandumundan sonra “ayrılıkçı” olmakla suçladıkları KDP'nin geri dönüşü konusunda hassaslar.
Arap ittifakı Sözcüsü, “Medyada yürüttükleri kampanyada bile bir milletvekili adayının ofisini açtıklarında Irak bayrağını değil parti ve Kürdistan bayrağını yükselterek Arap ve Türkmen halkının duygularını incitiyorlar. Bu ideoloji hala aynı ve bu parti son derece etnik ve partizan, diğer bileşenleri ortadan kaldırmaya çalışıyor” sözlerini kullandı.
Arap ittifakı, KDP'nin boykot ettiği 2018 Irak Parlamento seçimlerinde üç sandalye kazandı.
Önde gelen Türkmen partisi Irak Türkmen Cephesi (ITC), Kerkük'te üç sandalye kazanırken, KDP'nin ortağı ve rakibi olan Kürdistan Yurtseverler Birliği’ de (KYB) 2014 ve 2018’de altışar sandalye kazandı.
ITC: KDP, Kerkük'e silahsız siyasi bir parti olarak dönerek, seçim sürecine katılabilir
Qehtan Wendawi, “KDP, Kerkük'e bir siyasi parti olarak dönebilir ve Irak hükümeti tarafından resmi olarak kabul edildiği için seçim sürecine katılabilir” diyerek, sözlerine şunları ekledi:
"Peşmerge, Asayiş veya KDP'ye bağlı herhangi bir kuvvetin geri dönmesine izin verilirse, kesinlikle reddediyoruz. Ekim 2017'den önce durumun geri dönmesini asla kabul etmeyeceğiz.”
Irak'ta Arap ve Kürtlerden sonra üçüncü büyük etnik grup olan Türkmenler, neredeyse yalnızca Telafer'den Musul, Erbil, Altun Köprü, Kerkük, Tuzhurmatu, Kifri ve Hanekin'e kadar uzanan kuzey kasaba ve köylerinde ikamet ederek ülke geneline yayılmıştır. Hepsi Müslüman, yarısı Sünni ve yarısı da Şii mezhebindendir.
Irak'ta Mayıs 2018'de yapılan parlamento seçimlerinde Türkmen siyasi partileri 329 sandalyeden sekizini kazandı. ITC üç, Türkmen Bloku'nun ise beş sandalyesi var.
2017 yılında KDP, Kerkük ilindeki tüm siyasi faaliyetlerini askıya aldı, ofislerini terk ederek, partiye bağlı hükümet, güvenlik ve idari görevlerde bulunan tüm yerel yetkililer Erbil'e kaydırıldı.
KDP daha sonra Kerkük'ün işgal edildiğini ve Kerkük'teki güvenlik durumunu normalleştirmek ve güvenlik servisleri ve askeri komutanlıklar tarafından alınan ofisleri boşaltmak için ısrar ettiğini söyledi.
Irak Başbakanı Mustafa Kazimi 8 Mayıs'ta Irak televizyon kanallarına verdiği röportajda KDP'nin Kerkük'teki ofislerini silahsız olarak geri alma hakkına sahip olduğunu söyledi. Bu amaçla Bağdat ve Erbil arasında ortak bir komiteye başvurdu.
KDP: Halkımız dönüşümüz için can atıyor
KDP'nin Kerkük'teki Irak Parlamento seçimleri adaylarından Şahawan Abdullah, “KDP'nin Kerkük'te kendi halkı var, partiye ve davasına inandıkları için geri dönmesini umuyorlar" dedi.
KDP, Kerkük'ün üç seçim bölgesinden 2'si için iki aday belirledi. 1.6 milyonluk Kerkük'ün 1 milyon seçmeni Bağdat'a 130 milletvekilinden 12'sini aday gösterecek.
Abdullah, "Daha fazla adayımız olabilirdi ama bu bizim partimizin stratejisidir" diyor.
Kerkük, 12 Eylül,2021- Şahawan Abdullah, KDP adayı Kerkük'te KDP destekçileri ağırlamaktadır.
Geçen Kasım ayında onaylanan ve 2019'da göstericilerin önemli bir talebi olan yeni seçim yasası, partilerin geçmişte tüm seçimleri kolayca almalarına yardımcı olan birleşik listelerde yer almalarını önlemek için ülkenin 18 vilayetinin her birini toplam 83 seçim bölgesine dönüştürdü.
329 üyeli temsilciler meclisi Mayıs 2018'de seçildi. Oylamalar dört yılda bir yapılıyor, ancak protestocular erken seçim talep ediyor.
KDP, bir kısmı henüz işgal edildiğinden ofislerini geri almadı.
Abdullah, “Ofislerimizi yeniden açacağız ve Başbakan ve diğer komutanların KDP ofislerini geri vermelerini umuyoruz. Seçim kampanyası, toplantı ve konferanslar için parti ofisini geri alana kadar meclis adayları için ofisler açmayı kabul ettik” dedi.
Arapların ve Türkmenlerin tutumuna ilişkin olarak Abdullah, "Politikacılar kendi gündemlerini veya kendilerine dayatılanları bir taraftan konuşur ve onların çıkarlarını ve gündemlerini gözetler" dedi.
“KDP'nin bir ofisi boşaltıldı”
Kerkük'teki kaynaklar KirkukNow'a üç hafta önce KDP'nin Kerkük şehir merkezinde Irak güvenlik güçleri tarafından kullanılan bir ofisinin boşaltıldığını söyledi.
Kaynaklar, seçim kampanyasında KDP ofisini ve adaylarını korumak için Erbil yerel polisinin 100 üyesi için bir anlaşma yapıldığını da sözlerine ekledi.
23 Mayıs'ta bir grup Kürt Peşmerge subayı,kentin kuzeybatısındaki K1 askeri üssündeki ortak koordinasyon merkezinde Kürt Bölgesel Hükümeti’ni temsil etmek üzere Kerkük'e geri döndü.
Irak anayasasına göre, federal ve bölgesel hükümet tartışmalı bölgeleri ortaklaşa yönetebilir.
Tartışmalı bölgeler doğuda İran sınırındaki Hanekin'den, Suriye sınırındaki Ezidi etnik-dini azınlığa ev sahipliği yapan Şengal'de Musul'un batısındaki petrol zengini Kerkük kentine kadar uzanıyor.
Şu anda, Irak ordusu, yerel ve federal polis, Özel Kuvvetler'in 61. Tugayı ile Halk Seferberlik Güçleri (Heşdi Şabi) Şii milisleri, Kerkük vilayetinin güvenliğini yöneten güvenlik güçlerinin bir şemsiyesi olan Kerkük ortak operasyonlarının komutası altında.
