Musul’un Şengal ilçesinde son dört yılda, Irak federal hükümeti ile Kürdistan Bölgesi Hükümeti arasındaki uyuşmazlık nedeniyle, ilçedeki 60'tan fazla proje durduruldu.
Edinilen bilgiye göre, 16 Ekim 2017 olaylarından sonra Şengal’de aralarında hastane ve okul inşalarının da aralında olduğu birçok projenin yapımı durduruldu.
16 Ekim olaylarından sonra PKK’ye yakın Özerk Yönetim Konseyi tarafından göreve getirilen Sinuni Nahiye Müdürü Hudededa Coki, KirkukNow’a, "16 Ekim olaylarından sonra Şengal ilçesinde 60'tan fazla proje durduruldu, en çok etkilenen bölge sakinleri oldu” dedi.
17 Ekim 2017'de Şengal ilçe merkezine Haşdi Şabi ve federal hükümet güçleri şafakta girdi. Kürdistan Bölgesi güçleri, bağımsızlık referandumu nedeniyle iki hükümet arasındaki ilişkilerin kötüleşmesinin ardından geri çekildi.
O tarihten bu yana Şengal’de biri ilçe merkezli olmak üzere 16 Ekim olaylarından sonra kurulan ve idari işlerini vekaleten yürüten iki yönetim bulunurken, 2013'ten beri oluşturulan diğer yönetim ise üyeleri özellikle Duhok’ta ikamet ediyor.
Ninova, 2021, Şengal’de hastane inşaatı projesinde iki yıldır ilerleme kaydedilmedi Fotoğraf: Şengal Belediye Başkanlığı
Hudeda Coki, "Eski yönetim Duhok'tadır. Orada güvenlik ve istikrar olmadığı bahanesiyle Şengal'deki projelerin yeniden başlamasını engelliyor ve Ninova yönetimi onları dinliyor" dedi.
Şengal’de Halk Seferberlik Kuvvetleri (Heşdi Şabi), Ezidihan güvenlik güçleri, Şengal Direniş Birimleri (YBŞ), yerel polis, Federal Polis, Irak ordusu, Ezidhan Peşmerge de dahil olmak üzere sekizden fazla farklı silahlı kuvvet bulunuyor. Kürdistan Bölgesi Yönetimi'ne bağlı Peşmerge Güçleri, Dini türbelerden birinde konuşlandı.
“Bedelini sadece biz ödüyoruz”
KirkukNow'a konuşan Şengalli Hasan Halef, "Partilerin, federal hükümetin ve bölgesel yönetimin mağduru olduk. Bunun bedelini sadece biz ödüyoruz. Durum daha ne kadar böyle devam edecek. Şengal’de bunun için onlarca toplantı yaptılar, ama boşuna" dedi.
Bekleyen projeler arasında Sinune ilçe merkezinde yol ve sokakların inşası ve konut kompleksleri, Şengal’de 2014 yılında IŞİD saldırıları nedeniyle bir kısmı yıkılan devlet dairelerinin restorasyonu yer alıyor.
Beş yıldan sonra evine dönen Hasan Halef, hala su ve elektrik gibi temel projelerin teminini, yolların ve sokakların restorasyonunu bekliyor, ayrıca nüfus su kıtlığından muzdarip”diyor.
IŞİD'in Şengal’e yönelik saldırıları, güvenlik yansımalarının yanı sıra, su ve elektrik şebekelerine zarar vermesi, vatandaşların evlerini, okullarını ve dini mekanları tahrip etmesi ve binlerce kişinin yerinden edilmesi gibi nedenlerle kamu sektörüne ciddi zararlar verdi.
Duhok’ta görevini yürüten eski Şengal yönetiminden Sinune Müdürü Nayif Sido, “Ninova yönetimi bizimle ilgileniyor, Duhok'ta olduğumuz doğru, ancak projeler henüz sonuçlanmadı. Durdurulmuş.Tarım, su, sağlık ve yönetim alanında birçok proje sunulmuş, ancak hükümet bu projeleri henüz onaylamadı” dedi.
Ancak gerekli bütçenin olmayışının birçok projede çalışmaların askıya alınmasına yol açtığını gizlemeyen Sido, “2014 ve 2019'da da hükümet gösteriler nedeniyle projelere bütçe ayırmadı” dedi.
Yargıda idari, güvenlik ve hizmet dosyasının yeniden düzenlenmesi amacıyla Ekim 2020'de imzalanan anlaşmanın ana odak noktası Şengal’de yeni bir yönetimin oluşturulmasıydı, ancak anlaşmanın şartlarının hiçbiri öngörülen şekilde uygulanmadı.
Ninova, 2021, ABD’nin finansmanıyla Nadia Murad'ın girişimiyle Şengal’de yapılan bir park. Fotoğraf: KirkukNow
16 Ekim 2017 olaylarından sonra göreve başlayan Şengal Kaymakamı Fehd Hemed, konuyla ilgili KirkukNow’a şunları söyledi:
“Gelen paranın yüzde 5'i harcanıyor, kalanı nereye gidiyor bilmiyoruz. Ancak geçmiş yıllarda Şengal bütçesinde bir takım sokaklar restore edildi, diğer tüm projeler yerel ve uluslararası kuruluşlar tarafından yapıldı. Hükümet bizimle muhatap olmuyor ve sonuç olarak Ninova Valiliği yönetimi Şengal’de projelerine bütçe ayırmayı reddediyor. Tüm bütçeyi Duhok'taki yönetime devrediyor. Meşruiyetimiz olmadığını iddia ederlerse, departmanlar hükümete, eğitim, sağlık ve belediye sektörlerine ait…İnsanların yaşamlarıyla ilgili bu projeler için para dağıtabilirler.”
Musul'un 120 km batısında yer alan Şengal, idari olarak Ninova Valiliği'nr bağlı, ancak idari olarak 16 ekim olaylarından önce Kürdistan Bölgesi’ne bağlıydı. Şengal ayrıca Erbil ile Bağdat arasındaki tartışmalı alanlardan biri olarak kabul ediliyor.
