Irak’ta “tartışmalı bölgelerde” güvenlik boşluğu nedeniyle IŞİD mensupları,Peşmerge ve Irak güçlerinin yanı sıra sivillere yönelik saldırılarını yoğunlaştırdı.
Irak federal hükümeti, IŞİD'in ülkede ortadan kaldırıldığını açıklamasının üzerinden 4 yıl geçmesine rağmen saldırıların sonu gelmedi.
Son IŞİD saldırıları 27 ve 29 Kasım'da Kifri bölgesinde (Kuzey Diyala Valiliği) gerçekleşti. Üç saldırıda da Peşmerge güçlerini hedef alındı. Saldırılarda 8 Peşmerge hayatını kaybetti.
Edinilen bilgiye göre, güvenlik güçlerine göre, yalnızca geçtiğimiz hafta Kerkük ve diğer tartışmalı bölgelerde IŞİD mensupları en az 10 güvenlik olayı ve silahlı saldırı düzenledi.
Kürdistan Bölgesi Peşmerge Bakanlığı Genel Sekreteri Cabbar Yawer, konuyla ilgili KirkukNow’a verdiği demeçte,“Peşmerge güçlerinin Hanekin'deki konuşlanma hatları ile İran sınırından Suriye sınırına yakınındaki Sihela (Ninova) bölgesine kadar olan ve 560 kilometre uzunluğundaki bu alanlarda çok sayıda güvenlik açığı var" dedi.
Cabbar Yawer, krizlerin ve siyasi baskıların, Peşmerge güçlerinin Irak ordusunun yanı sıra Irak anayasasının 140. maddesi kapsamında ihtilaflı kabul edilen veya "peşmerge ve ordunun ortak öneme sahip alanlar olarak adlandırdığımız alanlarda" konuşlandırılmasını engellediğini söylüyor.
Kifri,28 Kasım 2021, Hummer askeri aracında 7 Peşmerge personelinin içinde bulunduğu patlayıcının infilak etmesi sonucu ateşe verildi. Altı kişi yanarak öldü. Fotoğraf: Sosyal paylaşım sitelerinden
Geçtiğimiz günlerde Kifri ilçesinde meydana gelen saldırıların ardından Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani ve Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur Barzani'nin yanı sıra çok sayıda parti liderinin de aralarında bulunduğu Kürt yetkili, tartışmalı bölgelerde güvenlik boşluklarının doldurulması için Irak ordusu ile Peşmerge arasındaki koordinasyonun güçlendirilmesi gerekliliği üzerine çağrıda bulundu.
Diyala, Kerkük, Selahaddin ve Erbil başta olmak üzere bazı bölgelerde Peşmerge ve federal güçlerin toplama hatları arasında, bazıları 40 kilometre derinliğinde ve 20 kilometre uzunluğunda çok büyük güvenlik boşlukları var.
Bu bölgeler için “IŞİD teröristleri için güvenli bir sığınak” diyen Cabbar Yawer, IŞİD'in bu alanlardan askeri eğitim için de yararlanabileceğini ve bazı köylere girerek sakinlerini kendi bölgelerinde uyuyan hücreler oluşturmaya teşvik edebileceğini söyledi.
Irak hükümeti, 2017 yılının sonlarında örgütün Irak'ta tamamen ortadan kaldırıldığını duyurmasına rağmen, IŞİD militanlarının tartışmalı bölgelerdeki hareketleri yıllardır sürüyor.
Askeri uzman, Tümgeneral Tarık Asal, tartışmalı bölgelere saldırıya uğramasa bile, federal güçlerin daha fazla silah ve askeri teçhizata sahip olduğu göz önüne alındığında, güvenlik ve istikrarı artırmak için Peşmerge ve federal güçler arasındaki koordinasyonun gerekli olduğuna inanıyor.
KirkukNow’a konuşan Tarık Asal, örgütün unsurlarının Hemrin ve Kerkük'te, özellikle Hawice, Dubiz ve Zap'ta ve Erbil sınırlarına yakın bölgelerde aktif olması nedeniyle herkesin IŞİD tehditlerine maruz kaldığını söyledi.
Tarık Asal, “IŞİD militanları, tepeler ve yaylaları içeren ve onları kontrol etmek için daha önce olduğu gibi sıkı güvenlik planlarının yapılmadığı engebeli alanlarda karşı karşıya geliyor” dedi.
Bazı bölgelerde güvenlik açıklarının derinliği 20 km’den 40 km'ye ulaşıyor.
Cabbar Yawer, o bölgelerde yaşayanlara güvenlik ve istikrar sağlanırsa, bu istikrarın bölge sakinleri tarafından sağlanmasının mümkün olacağını ancak mevcut güvenlik planıyla silahlı saldırıların devam edeceğini ve her durumda Peşmergeler arasında koordinasyonun sağlanacağını ifade etti. Irak'ta barış hüküm sürse bile federal güçler gerekli olacak.
Irak Savunma Bakanlığı ve Peşmerge Bakanlığı temsilcileri, tartışmalı bölgelerde aralarındaki güvenlik boşluklarını doldurmak amacıyla iki ortak tugay oluşturulmasına ilişkin görüşmelere aylar önce başladı.
Cabbar Yawer, iki tarafın anlaşmasının iki noktayı kapsadığını, birincisinin ortak koordinasyon odalarının oluşturulması, ikincisinin ise bunların bulunduğu bölgelere konuşlandırılmak üzere iki ortak tugay oluşturulması olduğunu belirtti. Peşmerge hatları ile federal güçler arasındaki 560 kilometrelik bir alanı iki tugayın güvenlik boşluğunu dolduramadığı bir zamanda denk geldi.
Cabbar Yawer, IŞİD'i kesin olarak ortadan kaldırabilmeleri için en iyi çözümün Peşmerge ve ordu arasındaki tüm alanlarda ortak askeri operasyonlar düzenlemek olduğunu söylüyor.
Kerkük, 2021, Kentin güney bölgesinde bir askeri araç Fotoğraf: Federal Polis medyası
Federal hükümetteki güvenlik, askeri ve idari yetkililer, IŞİD tehdidine karşı koymak için ordu ve Peşmerge arasındaki koordinasyonu birden fazla kez vurguladı.
Peşmerge güçleri, 2014'teki IŞİD saldırılarından sonra tartışmalı bölgelerin çoğunda konuşlanmıştı, Kürdistan Bölgesi'nin bağımsızlık referandumuyla 16 Ekim 2017'de Bağdat ile Irak arasındaki ilişkilerin kötüleşmesi nedeniyle federal hükümet güçlerinin bu bölgeleri kontrol altına aldığı olaylardan sonra geri çekildiler.
Peşmerge güçleri ve ordu, Mayıs 2021'de Bağdat, Erbil, Kerkük, Diyala ve Ninova Valiliği'nin çeşitli bölgelerinde ortak koordinasyon merkezleri kurulması konusunda anlaşmaya varana kadar görüşmelerini sürdürdü.
Güvenlik uzmanı Asir Şara, bu bölgelerde güvenliğin olmamasının bazı tarafların çıkarına olduğunu belirterek, Kürdistan Bölgesi ve Bağdat heyetlerinin bir anlayışa varması ve ortak ordu kurması gerektiğini ve bunun da güvenliği sağlamak ve silahlı grupların tehditlerini ortadan kaldırmak için stratejik planlara sahip olması gerektiğini söyledi.
Şara, "IŞİD'in kontrolündeki bölgeleri daha önce geri almayı başardıkları gibi, bu bölgeleri korumak için Uluslararası Koalisyon ve Heşdi Şabi’nin katılımıyla ortak askeri konvoyların oluşumuna ulaşmak gerekiyor" dedi.
KirkukNow'a yaptığı açıklamada, federal hükümet ile bölgesel hükümetin güvenlik planlarının birleştirilmesi ve tehditlere ortak olunması çağrısında bulundu, çünkü güvenlik ihlalleri ve şiddet olayları her iki tarafı da hedef alıyor.
