Semira'nın ailesiyle kaldığı çadırın, içindeki ve dışındaki sıcaklık arasında çok büyük bir fark yoktur. Semira Bedel (37), çadırın içine kaplayan soğuk havayı gidermek için ısıtıcı açamazken, çocuklarını soğuk havadan korumak için fazladan giysi ve battaniyelerle sıcak tutmak zorunda kalıyor.
Semira, yeterli yakıtı satın alamadığı için günde sadece iki saat mazotlu ısıtıcıyı yakıyor.
En küçüğü dört aylık, yedi çocuk sahibi Semira Bedel, “Sadece bir hafta önce 40 litre aldık ve elimizden geldiğince uzun süre dayanacağını umuyoruz. Sobayı sadece çok soğuk ve yağmurlu günlerde yakıyoruz” diyor.
Semira'nın ailesi, Duhok’taki yerinden edilmişler için kurulan Kebertu kampında yaşıyor.
Kürdistan Bölgesi'ndeki hava durumuna göre kentte sıcaklık 7 ila 12 santigrat derece arasında değişiyor ve dağlık bölgelerde karla karışık yağmur.
Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) saldırıları sonrasında Şengal ilçesine bağlı Tel Qasap Köyünden yerinden edilen Semira ve çocukları yedi yıldır bu kampta yaşıyor.
Erbil, Irak Göç ve Göçmenler Bakanlığı, yerinden edilenlere beyaz petrol dağıtıyor Fotoğraf: Bakanlık medyası
Bu yıl içinde soğuk ve yağışlı mevsimin başlamasından bu yana, Duhok’daki iç göçmenler Irak hükümetinden ne de Kürdistan Bölgesi Hükümeti'nden beyaz petrol paylarını alamadılar.
KirkukNow’a konuşan Semira, “Petrol dağıtımını bir haftadan diğerine erteliyorlar, vaatlerden bıktık ve zor ve acı yaşam koşullarından muzdaripiz. Kışın en az iki varil petrole ihtiyacımız var, ancak geçen yıl bize sadece bir varil dağıttılar, daha fazlasını kendimiz almak zorunda kaldık” dedi.
Piyasada bir varil beyaz petrolün fiyatı 150 bin ile 180 bin dinar arasında değişiyor.
Bu miktar Semira'nın ailesi için çok fazla, Semira; “Kocam fasulye satıyor. Kocamın kazandığı az miktarda parayı ailenin günlük ihtiyaçlarını karşılamak için mi yoksa yakıt almak için mi harcayacağız bilemiyoruz. Beyaz petrol almak için bize borç verecek kimse yok” diyor.
İlk aşamada, yerinden edilen her aile Irak Göç ve Göçmenler Bakanlığı tarafından dağıtılan 40 litre beyaz petrol, ikinci aşamada 100 litre, üçüncü aşamada ise her aileye ilave 60 litre beyaz petrol veriliyor, ancak dağıtım bu yıl ertelendi.
Devlet tarafından dağıtılan 100 litre ısıtıcı yakıtının maliyeti 16 bin dinar.
“Çocuklarımı soğuktan nasıl koruyacağımı bilmiyorum, çoğu zaman yorganın altına koyuyorum”
Şengal'deki Siba Şeyh Hızır yerleşkesi sakini olan Zeydan Halef, birkaç yıldır Duhok’un Zaho ilçesindeki Bacid Kendala kampında yaşıyor.
Zeydan Halef, “Geçen yıl 100 litre aldık ve kış boyunca bize yetecek bir varil daha petrol aldım ama bu yıl hiçbir şey alamadık. Hava soğuk ve bu şekilde kalamayız. Isıtıcılar yaksak bile çadırın içi olması gerektiği gibi ısınmıyor. Bu nedenle kış boyunca çoğu aileye iki varil petrolün yetmiyor. Yaz aylarındaki koşulları, elektrik arzının saatlerce olmaması nedeniyle şimdikinden daha iyi değil” diye konuştu.
Duhok başta olmak üzere Kürdistan Bölgesi'nin yerinden edilenlerin büyük çoğunluğunun yaşadığı bölgelerdeki sıcaklıklar Irak'ın diğer vilayetlerine göre daha düşük, dolayısıyla daha fazla ısınma yakıtına ihtiyaç duyuluyor.
Irak Göç ve Göçmenler Bakanlığı Duhok Dairesi Müdürü İskender Muhammed Emin, konu hakkında KirkukNow’a şunları söyledi:
“Petrol Bakanlığı yerinden edilenlere petrol dağıtılmadan önce tamamlanması gereken hesaplar ve prosedürler olduğu belirtildi.”
İskender, Petrol Bakanlığı'ndan her yıl beyaz yağ aldığını ve sembolik bir bedel karşılığında yerinden edilmişlere dağıttığını açıkladı.
Göçmenlik Dairesi Müdürü, “Bu kış boyunca petrolden paylarını almak için beklemek için yerinden edilmişlerin suçu ne?" dedi.
Duhok, 2019, Zaho bölgesindeki Bersiv Kampının girişi Fotoğraf: KirkukNow
Kürdistan Bölgesi'nde yerinden edilmiş 664.000'den fazla kişi var. Bunların çoğu Duhok'ta yaşıyor.
Göçmenler, Kürdistan Bölgesi Hükümeti istatistiklerine göre 16 kampa dağılmış durumda.
Hanke Kampının yöneticisi Alo Kecal, kamp sakinlerinin kendisine her gün beyaz petrol dağıtmaya ne zaman başlayacaklarını sorduklarını, ancak hiçbirine cevap veremediklerini, çünkü dağıtım tarihi belirtilmediğini söyledi.
Alo Kecal, "Yerinden edilmiş bazı ailelerin 5 litre ısıtıcı yakıtı alma imkanı yok, bu yüzden elektrik olmamasına rağmen battaniye veya elektrikli ısıtıcı kullanarak kendilerini ısıtmak zorunda kalıyorlar” diyerek, yerinden edilenlerin geçen yıl 100 litre olan az miktarda petrol aldığını, ancak diğer 100 litreyi ikinci dağıtımda almadıklarını, bazı kuruluşların yerinden edilmişlere ısınma yakıtı sağladığını, ancak son süreçte bu kuruluşların da kestiğini söyledi.
Yerinden edilenlerin büyük bir kısmı, kötüleşen güvenlik koşulları, hizmet eksikliği ve evlerinin yıkılması nedeniyle menşe bölgelerine dönmek konusunda isteksizdir.
Duhok Göç ve Göçmenler Dairesi Müdürü, "Bu yıl için beyaz petrol dağıtımı planlanan programın iki ay gerisinde. Geçen yılın ikinci aşamasının payı hala akaryakıt depolarında, ancak dağıtımı duruma bağlı. İskender Muhammed'e göre, bakanlığın kararı ve bunun için hazırlıkları yaptık, ancak bu yıl için dağıtım sürecinin tarihi ve mekanizması henüz net değil” dedi.
